การสื่อสาร “ภาวะโลกร้อน” สู่เกษตรกรภาคอีสานในพื้นที่กึ่งสังคมเมือง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยทางด้านการสื่อสารเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนในประเทศไทยในสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ที่ยังไม่แพร่หลาย โดยมีจุดประสงค์เพื่อวิเคราะห์กระบวนการสื่อสารของหน่วยงานภาครัฐหรือเอกชนที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนกับผู้รับสารคือกลุ่มเกษตรกรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยใช้กรอบแนวคิดการวิจัยเรื่อง รูปแบบนิเวศของกระบวนการสื่อสาร ที่เสนอโดย Foulger (2004) เกษตรกรกลุ่มตัวอย่างมีจำนวน 300 คน อายุระหว่าง 30-60  ปี อาศัยอยู่ในพื้นที่กึ่งสังคมเมือง ของจังหวัดหนองบัวลำภู  กาฬสินธุ์ และศรีษะเกษ เป็นตัวแทนของภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ตอนกลาง และตอนล่างตามลำดับ งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ และใช้ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยค่าสถิติร้อยละอย่างง่ายประกอบการอภิปรายผล  เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ด้วยวิธีสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง ในแต่ละจังหวัด วิเคราะห์ผลด้วยวิธีวิจัยแบบผสมและนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์

               ผลการวิจัยพบว่ากระบวนการสื่อสารของผู้สร้างสารเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนไปยังเกษตรกรยังไม่มีความสมบูรณ์ ตามรูปแบบนิเวศของกระบวนการสื่อสารที่ใช้เป็นกรอบการวิจัยนี้ เนื่องจาก ผู้สร้างสารยังขาดกระบวนการการสื่อสารหลายประเด็น ได้แก่ ความต้องการข้อมูลหรือสารของผู้รับสาร การเลือกใช้ภาษาที่สอดคล้องกับการใช้ภาษาในชีวิตประจำวันของผู้รับสาร การประเมินผล การตีความหรือการแปลสาร การเลือกใช้สื่อและช่องทางการสื่อสารที่สอดคล้องกับพฤติกรรมการรับสื่อ การรับฟังผลสะท้อนกลับของผู้รับสาร ข้อบกพร่องของความไม่สมบูรณ์ในกระบวนการสื่อสาร โดยเฉพาะประเด็นด้านภาษาในการสื่อสารที่มีความสำคัญต่อความเข้าใจและการสะท้อนกลับของผู้รับสาร นอกจากการใช้กรอบแนวคิดรูปแบบนิเวศของกระบวนการสื่อสารเพื่อวิเคราะห์กระบวนการสื่อสารของภาครัฐแล้ว ผลการวิจัยนี้ยังชี้ให้เห็นว่ากลุ่มตัวอย่างเข้าถึงสารผ่านสื่อสารมวลชนมากกว่าสื่อประเภทอื่น อย่างไรก็ตาม ข้อเสนอแนะของกลุ่มตัวอย่างพบว่า ควรพิจารณาการเลือกใช้สื่อพื้นบ้านที่สอดคล้องกับการรับสื่อของผู้รับสาร เนื่องจากสื่อพื้นบ้านสอดคล้องกับพฤติกรรมการเปิดรับสื่อ การใช้ภาษาที่เป็นธรรมชาติหรือเป็นภาษาที่ใช้ในชีวิตประจำวัน ส่งผลถึงการตีความและการถ่ายทอดสารไปยังผู้รับสารรายอื่นต่อไปด้วย ดังนั้น ผลของการวิจัยนี้จึงเสนอให้ผู้สร้างสารเกี่ยวกับภาวะโลกร้อนควรมีการสำรวจพฤติกรรมการเปิดรับสื่อ ทักษะด้านภาษา และเลือกสื่อที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้รับสารด้วย จะส่งผลให้เกิดการสื่อสารที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น

คำสำคัญ : ภาวะโลกร้อน, การสื่อสาร, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, เกษตรกร, สื่อท้องถิ่น