ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเสรีภาพหนังสือพิมพ นักหนังสือพิมพ์ไทย

Abstract

การวิจัยนี ้มีวัตถุประสงค์เพื ่อศึกษาองค์ประกอบตัวชี ้วัดเสรีภาพหนังสือพิมพ์ไทย ปัจจัย
ที ่มีอิทธิพลต่อเสรีภาพหนังสือพิมพ์ไทยและพัฒนาโมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ โดยใช้ระเบียบ
วิธีวิจัยแบบน�า-แบบรอง ได้แก่ 1) การศึกษาและพัฒนาตัวชี้วัดฯ ใช้การวิจัยเชิงคุณภาพด้วย
การวิเคราะห์เอกสารประกอบการสัมภาษณ์นักหนังสือพิมพ์ระดับบริหารและปฏิบัติการและ
นักวิชาการ ฯ 2) การพัฒนาโมเดล ฯ ใช้การวิจัยเชิงปริมาณด้วยการวิจัยเชิงส�ารวจนักหนังสือพิมพ์
ไทย จ�านวน 424 ราย จากนั้นวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบและการวิเคราะห์
เส้นทางอิทธิพลของโมเดลลิสเรล
ผลวิจัย พบว่า เสรีภาพหนังสือพิมพ์ไทยวัดได้จาก 1. ความเข้มแข็งภายในวงการ
วิชาชีพ 2. กลไกปกป้องและคุ้มครองการท�าหน้าที่สื่อ 3. กลไกส่งเสริมและพัฒนาการปฏิบัติ
หน้าที ่สื ่อ 4. การบริหารและการจัดการการท�างานหนังสือพิมพ์โดยร่วมกันอธิบายความแปรปรวน
เสรีภาพหนังสือพิมพ์ไทยได้ร้อยละ 65.4 โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์
(Chi-square=235.971 df=210 p=0.106 GFI=0.968 AGFI=0.947 RMSEA=0.017
RMR=0.037) และอธิบายความแปรปรวนได้ร้อยละ 50.3 โดยเสรีภาพหนังสือพิมพ์ไทยได้รับ
อิทธิพลจากจริยธรรม เศรษฐกิจ การเมือง กฎหมายและสังคมโดยมีค่าอิทธิพลเท่ากับ 0.497,
0.253, 0.214, 0.154 และ 0.103 ตามล�าดับ