“ความทุกข์ คือ โรค” : อุปลักษณ์มโนทัศน์ที่สะท้อนผ่านรูปคำอุปลักษณ์ ในภาษาไทย

Abstract

บทความนี้มุ่งวิเคราะห์รูปคำอุปลักษณ์ (Metaphorical Expressions) ที่สะท้อน
อุปลักษณ์มโนทัศน์ (Conceptual Metaphor) ของผู้ใช้ภาษาไทยที่เปรียบความทุกข์เป็น
โรค โดยเก็บข้อมูลจากคลังข้อมูลภาษาไทยแห่งชาติ (Thai National Corpus) ของภาค
วิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และข้อมูลในเว็บบล็อก
ของไทย 6 แห่ง ที่เผยแพร่ระหว่างปี พ.ศ. 2550-2556 ได้แก่ บล็อกแก็งค์ บล็อกกระปุก
โอเคเนชั่นบล็อก โกทูโนว์บล็อก เด็กดีบล็อก และเอ็ดดูโซนบล็อก
ผลการศึกษาพบว่ารูปคำอุปลักษณ์สามารถสะท้อนให้เห็นถึงการทำความเข้าใจ
ความทุกข์ผ่านมโนทัศน์โรคจำนวน 44 รูปคำ โดยรูปคำอุปลักษณ์ ชี้ให้เห็นว่าผู้ใช้ภาษา
มองความทุกข์เป็นเชื้อโรคชนิดหนึ่งที่สามารถแพร่กระจายหรือครอบงำทำให้มนุษย์
เจ็บป่วยทั้งร่างกายและจิตใจ ความทุกข์จึงเปรียบได้กับโรคภัยที่จะต้องรีบรักษาให้หายไป
ทั้งนี้ ยังพบว่าประสบการณ์ที่รับรู้ทางร่างกายอย่างการเจ็บป่วย สามารถช่วยอธิบาย
ให้เข้าใจและเห็นภาพความทุกข์ได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น