TY - JOUR AU - เลิศธรรมเทวี, รศ. ดร.ปวริศร PY - 2022/03/28 Y2 - 2024/03/28 TI - นิติปรัชญาโรมัน JF - นิตยสารบทบัณฑิตย์ JA - Bot Bundit VL - 78 IS - 1 SE - บทความ DO - UR - https://so04.tci-thaijo.org/index.php/botbundit/article/view/255040 SP - 26 - 64 AB - <p>               นิติปรัชญาโรมันเกี่ยวข้องกับเรื่องอะไร? นักนิติศาสตร์ส่วนใหญ่อ้างอิงถึงผลงานแนวคิดของซิเซโร บุคคลสำคัญแห่งยุคสมัยโรมัน ตลอดสองพันปีแห่งมหาอาณาจักรโรมันยังมีนักคิดนักปรัชญาท่านอื่นอีกหรือไม่ที่เสนอแนวคิดนิติปรัชญา นิติปรัชญาในยุคโรมันจำเป็นต้องทำความเข้าใจควบคู่กับประวัติศาสตร์กฎหมายโรมัน ซึ่งมีวิวัฒนาการมาตั้งแต่ยุคโบราณสมัยกำเนิดราชอาณาจักรโรมันไปจนถึงจักรวรรดิไบแซนไทน์ล่มสลาย โดยแต่ละช่วงยุคสมัยของประวัติศาสตร์โรมัน ก่อให้เกิดข้อถกเถียงของบรรดานักวิชาการมากกว่าสองพันปีจนถึงปัจจุบัน นักนิติศาสตร์ทราบกันเป็นอย่างดีว่าแนวคิดกฎหมายที่ปรากฏในยุคสมัยโรมันมีความสำคัญต่อการศึกษาพัฒนากฎหมายและประวัติศาสตร์ความคิดนิติปรัชญา อย่างไรก็ตาม นักนิติศาสตร์ส่วนใหญ่ยังมิได้นำเสนอแนวคิดนิติปรัชญาของยุคสมัยโรมันหรือตั้งคำถามว่านิติปรัชญาโรมันเกี่ยวข้องกับเรื่องอะไร ประวัติศาสตร์ของมหาอาณาจักรโรมันอันแสนจะยาวนานยังทำให้เราลืมที่จะนึกคิดหรือพิจารณาประวัติศาสตร์กฎหมายโรมันในภาพของ “นิติปรัชญาโรมัน” โดยรวม และในแต่ละยุคสมัย นักคิดนักปรัชญาโรมันได้นำเสนอแนวคิดและปรัชญากฎหมายเป็นส่วน ๆ ที่ทำให้นิติปรัชญาโรมันไม่มีลักษณะโดดเด่น หรือสาระสำคัญ แต่อาจกล่าวไว้ว่า โรมันเป็นผู้ให้กำเนิดแนวคิดกฎหมายหลายแนวคิดที่ถูกหยิบยกขึ้นมาอภิปรายหรือเป็นแรงบันดาลใจให้กับงานเขียนและวรรณกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะงานเขียนของนักนิติปรัชญาและนักสังคมศาสตร์ ทั่วโลกจนถึงปัจจุบัน แนวคิดนิติปรัชญาที่ปรากฏอย่างเด่นชัดแห่งยุคโรมันคือข้อโต้แย้งและแนวคิดที่ว่ากฎหมายต้องสอดคล้องกับเหตุผลที่แท้จริงและธรรมชาติ รายงานวิจัยฉบับนี้กล่าวถึงนิติปรัชญาโรมัน รวมตลอดทั้งศึกษากฎหมายโรมันตลอดช่วงระยะเวลาของมหาอาณาจักรโรมัน ฉะนั้น บทความนี้จึงเป็นการศึกษาทั้งในเชิงประวัติศาสตร์กฎหมายและนิติปรัชญา วัตถุประสงค์ของการศึกษาในครั้งนี้ต้องการจะพิสูจน์คือการสำรวจแนวความคิดนิติปรัชญาโรมันว่าเกี่ยวข้องกับเรื่องอะไรบ้าง และมีอิทธิพลต่อการเมืองการปกครองของสังคมโรมันอย่างไร รวมตลอดทั้งมรดกของนิติปรัชญาโรมันที่ปรากฏในปัจจุบัน</p> ER -