วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s <p>ยินดีต้อนรับสู่วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ISSN: 2697-6471 (Online) เป็นวารสารวิชาการของสมาคมหลวงพ่อใหญ่ ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วารสารเผยแพร่เนื้อหาบทความที่ได้รับการตรวจสอบอย่างเข้มงวดจากผู้ทรงคุณวุฒิ กองบรรณาธิการมีการตรวจสอบคุณภาพบทความให้มีความน่าเชื่อถือ และมีมาตรฐานตามหลักวิชาการ ทำให้วารสารมีข้อมูลเพื่อการอ้างอิงที่น่าเชื่อถือ ผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา นวัตกรรมการศึกษา นวัตกรรมการบริหารการศึกษา หลักสูตรและการสอน นวัตกรรมการจัดการ ศิลปศาสตร์ และนวัตกรรมการศึกษาเชิงประยุกต์</p> <p><strong>Online ISSN:</strong> 2697-6471 (Online)</p> <p><strong>ปีที่เริ่มเผยแพร่</strong>: 2561</p> <p><strong>ภาษาที่รับตีพิมพ์ :</strong> ภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 2566)</p> <p><strong>หัวหน้ากองบรรณาธิการ</strong></p> <p>สมชาย ดำเนิน</p> <p>วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (JMHS) มุ่งมั่นที่จะรักษาความสมบูรณ์ของการตีพิมพ์ทางวิชาการและรักษาความเชื่อมั่นในวารสารโดยผู้เขียน ผู้วิจารณ์ และผู้อ่าน วารสารมุ่งมั่นที่จะจัดการกรณีการทุจริตต่อหน้าที่ในการตีพิมพ์โดยทันที และรักษามาตรฐานสูงสุดของจรรยาบรรณตลอดกระบวนการตีพิมพ์</p> en-US <p>ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ </p> dn.2519@gmail.com (Asst. Prof. Dr. Somchai Damnoen) jmhsjournal@gmail.com (กองบรรณาธิการ) Tue, 09 Dec 2025 21:00:18 +0700 OJS 3.3.0.8 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 A Literature Review of Factors Influencing the Development of the Digital Culture Chain https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280938 <p>The rapid development of the global digital economy has pushed the digital culture industry chain to become an important support for national economic growth and the enhancement of cultural soft power, and its sustainable development depends on the optimization and efficient operation of the industry chain. However, existing studies mostly focus on content creation, technological innovation, and market expansion, and the systematic research on the development of the industry chain is still insufficient, especially in the gaps in the compilation and comprehensive analysis of key influencing factors. This study adopted the literature review method to integrate the research results on the digital culture industry chain at home and abroad and focused on analyzing the core factors, such as policy support, technological innovation, market demand, human resources, and internationalization. The study indicated that policy incentives and technological progress were the main external driving forces for the rapid development of the industry chain, while market diversity and cultural innovation capacity enhance its resilience and sustainability. In addition, there were significant differences in the impacts of the institutional environment, digital infrastructure, and cross-disciplinary collaboration on the optimization and upgrading of the industry chain in different countries and regions. Future research should strengthen interdisciplinary integration, explore the dynamic evolution of the industry chain under the interaction mechanism of policy, technology, and market, provide theoretical support and empirical evidence for policy formulation and industrial practice, and promote the high-quality development of the digital culture industry chain.</p> Zhou Xian Ce, Huang Can ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280938 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 Development and Evaluation of a Cooperative Learning Model for Enhancing Emotional Intelligence in First-year Chinese College English Learners https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281696 <p> This article aimed to study (1) the definition, characteristics, and current levels of Emotional Intelligence (EI) among Chinese undergraduate students, including demographic differences; (2) the development of a Cooperative Learning (CL) model specifically designed to enhance college students’ emotional intelligence within English language learning contexts; and (3) the evaluation of the effectiveness of this developed CL model in improving undergraduate students’ emotional intelligence. The research was conducted in three phases. In the first phase, a stratified random sample of 578 first-year university students from a total population of 5,110 in Chengdu was surveyed to assess their EI. In the second phase, 50 students with low-to-moderate EI scores were randomly assigned to either an experimental group (n=25) or a control group (n=25) for the intervention. In the third phase, data were collected using a validated self-report Emotional Intelligence Scale for English Learning (Chinese Version), along with semi-structured interviews and classroom observations. Data were analyzed using descriptive statistics, inferential statistics (independent samples t-tests, one-way ANOVA), and repeated measures ANOVA. The key findings were as follows:</p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">1. Current college students’ EI showed significant room for improvement and notable differences across genders and academic majors. Females scored higher than males, and management majors outperformed optoelectronic engineering majors across most EI dimensions.</span></p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">2. A comprehensive CL intervention model was successfully developed. It integrated core CL principles—such as positive interdependence, face-to-face interaction, and individual accountability—with specific EI cultivation objectives within English language tasks. </span></p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">3. The implemented CL model demonstrated significant effectiveness in enhancing college students’ EI. The experimental group showed statistically significant improvements (p&lt;.05) in intrapersonal skills, interpersonal skills, stress management, and adaptability from pre-test to post-test, and these gains were sustained during follow-up.</span></p> <p>In contrast, the control group’s EI levels remained stable. Qualitative feedback from interviews and observations corroborated these findings, highlighting enhanced learning engagement, communication, and emotional management.</p> Zhou Siyan, Pasana Chularu, Thammachot Aeamtussana ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281696 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 Using Innovative Language Teaching through Game-based Experiential Learning to Develop Business English Communicative Competence https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281426 <p>The specific objectives of this study were to 1) examine the attitudes of Thai students majoring in logistics and aviation toward game-based experiential learning to enhance their business English communicative competence; 2) compare students’ speaking abilities before and after the learning process; and 3) strengthen creativity and higher-order thinking skills through the development and design of innovative experiential activities learning. This study employed a classroom investigation methodology, integrating a mixed-methods design within a one-group pretest-posttest framework. The participants were a group of 96 students enrolled in an interpersonal communication course, selected using a convenience sampling technique. The research instruments included a survey questionnaire, a semi-structured interview, and a pretest-posttest. Descriptive statistics and a paired sample t-test were employed to analyze quantitative data, whereas qualitative data were analyzed by content analysis. The research results were as follows: 1) Students had positive attitudes toward learning English through game-based experiential learning. Out of the 96 students, 94 (97.92%) recognized the significance of English oral communication for both academic success and professional development, with the highest percentage. 2) There was a significant difference between the mean scores of the pre-test and post-test of the speaking test at the 0.05 level, as hypothesized. 3) The students’ creativity and higher-order thinking skills were enhanced and developed through game-based experiential learning. The research findings indicated that an English communicative course becomes more engaging and effective for business communication when efficient technologies and various teaching strategies based on CLT are incorporated. Additionally, it can help students gain more exposure to real-time English outside the classroom, providing both direct and indirect experiences as they attempt to use it to develop business English communicative skills.</p> Maricel Nacpil Paras, Rapeepat So In, Walaiporn Chaya ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281426 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 The Development of Collaborative Learning Model for Enhancing Learning Engagement among College Students https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281349 <p>This article aimed to study 1) the effectiveness of the collaborative learning model in improving college students' learning engagement; 2) the impact of the collaborative learning model over a 6-week intervention period; and 3) the sustained effects of the model on students' engagement at a one-month follow-up. The sample comprised 50 first-year undergraduate students from Chongqing Normal University. Participants were recruited through voluntary participation and were randomly assigned to either an experimental group or a control group. Data were collected using a Learning Engagement Questionnaire, which demonstrated high internal consistency. The study employed a randomized controlled pretest-post-test design. Data analysis was conducted using descriptive statistics alongside one-way and two-way repeated measures analysis of variance (ANOVA). The research results were as follows:</p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">1. The experimental group showed a significant increase in learning engagement after the intervention and at the follow-up stage, with a p-value &lt; 0.05. This indicated that the collaborative learning model effectively enhances students' engagement levels.</span></p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">2. The learning engagement of the experimental group was significantly higher than that of the control group, both immediately after the intervention and at the one-month follow-up. The results demonstrated that the improvement in engagement was immediate and sustained, underscoring the collaborative learning model's lasting impact on students' learning behaviors.</span></p> <p>In conclusion, the collaborative learning model was an effective way to get college students more interested in learning, with benefits that lasted both in the short and long term. Beyond these outcomes, the findings also suggested practical implications for higher education practice and policy, particularly in encouraging the adoption of collaborative pedagogies to strengthen student motivation, persistence, and overall academic success.</p> Chen Fei, Pasana Chularut, Paradee Kambhu Na Ayudhaya ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281349 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 The Effects of an Instructional Model Using Experiential Learning Theory to Enhance Art Teaching Competency of Undergraduate Students in Early Childhood Education https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282249 <p>This study aimed to employ the instructional model and evaluate the effectiveness in enhancing art teaching competency of undergraduate students in early childhood education. The sample comprised 210 second-year students from six classrooms at Lishui University. Two classes were selected through cluster random sampling: one as the experimental group, receiving instruction based on experiential learning theory, and the other as the control group, taught using traditional lesson plans. Both groups received eight lesson plans over eight weeks, totaling 24 instructional hours. All lesson plans were evaluated by five experts and received an average score of 4.80 out of 5.00. Four research instruments were used: an art knowledge test, a micro-teaching and lesson plan evaluation form, a professional self-assessment, and an artistic heritage assessment. All instruments were validated for content, with IOC values ranging from 0.80 to 1.00. The self-assessment and heritage assessment tools also achieved a CVI of 1.00 after expert revision. Inter-rater reliability analysis showed high consistency, with ICC values between 0.78 and 0.81. The research results revealed that:</p> <p>The students in the experimental group, who were taught using the instructional model based on experiential learning theory, showed a statistically significant improvement in their art teaching competency. Their total competency score increased from 66.66 to 86.47, while the control group, which received instruction through traditional lesson plans, saw an increase from 66.48 to 78.80. These findings demonstrate the effectiveness of the instructional model developed in this study. Therefore, it can be concluded that implementing an instructional model grounded in experiential learning theory can effectively enhance the art teaching competency of preservice teachers both theoretically and practically and is highly suitable for use as a guideline in training future early childhood educators.</p> Hongyi Chen, Julamas Jansrisukot, Theerapong Kaewmanee ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282249 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 Research on Sustainable Development Factors and Countermeasures of “Campus Tennis” Project in Henan Province https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282105 <p>This article aimed to (1) study the current conditions and challenges of campus tennis programs in Henan Province; (2) study the key factors affecting the sustainable development of these programs using empirical data and SEM analysis; and (3) propose practical strategies and policy recommendations for enhancing program sustainability. The sample consisted of 231 participants, including 40 tennis coaches, 150 campus tennis professional school tennis team athletes, and 41 parents of students in Henan Province. Purposive sampling was used to select 231 participants for the study, including 40 tennis coaches, 150 student-athletes, and 41 parents. A Delphi-based structured questionnaire was used to gather data, and content analysis, SEM, and descriptive statistics were used for analysis. The findings revealed three key outcomes:</p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">1. Overall, Henan's campus tennis programs were in a moderate state. Only 45% of universities had regular tennis courts, and more than half lacked certified tennis coaches. While there was institutional support, it was frequently not tailored to tennis. Despite a high level of student interest in tennis (62%), only 24% of them regularly participated.</span></p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">2. SEM results confirmed five key factors influencing program sustainability: institutional support (β = 0.61, p &lt; .001), coaching quality (β = 0.48, p &lt; .001), student participation (β = 0.42, p &lt; .01), infrastructure (β = 0.34, p &lt; .05), and community involvement (β = 0.26, p &lt; .05).</span></p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">3. Practical strategies were proposed, including developing formal tennis policies, investing in facilities, training coaches, organizing engagement programs, building community partnerships, and aligning with provincial-level policy.</span></p> <p>These results add to a sustainability model tailored to tennis and provide useful information for legislators, academic administrators, and sports instructors looking to promote campus athletics in underserved areas.</p> <p> </p> Hengrui Zhang, Kreeta Promthep, Wiradee Eakronnarongchai, Phunarat Phiphithkul ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282105 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 Encouraging Teachers to Adapt New Teaching and Learning Materials for Continuous Improvement https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282508 <p>Being a teacher is a dynamic job that demands constant improvement. It is our duty as educators to give our pupils the greatest learning opportunities. This is where the concept of continuous improvement in teaching becomes valuable. The process of continuously improving our teaching methods and techniques to better suit the needs of our pupils is known as continuous improvement. It is an acknowledgment that there is always space for growth and dedication to lifelong learning. The idea of “continuous improvement in teaching” highlights the constant process of improving instructional techniques and approaches for improving student outcomes. It entails having an attitude of continuously looking for ways to advance as a teacher. The teachers need to grab the new techniques and methods for the student’s learning environment. The problem with the study is that teachers are not adopting the new method of using technology due to their limited knowledge of handling it, their overexperience, or financial difficulties. The methodology of the study was qualitative and quantitative. The first objective was to explore the teaching and learning technology available in the field of teaching and learning. The second objective was to assess the impact factors of technology in teaching and learning. The benefactors were students, teachers, school administrators, and school principals.</p> Velankanni Alex ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282508 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 The Contemporary Expression of Chinese Landscape Painting’s Philosophy: Transformation Pathways and Cultural Values of Traditional Thought https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281056 <p>Chinese landscape painting, a treasure of Eastern art, utilizes a distinctive ink-and-brush language to portray nature, encapsulating the aesthetic values and spiritual aspirations of the Chinese people and acting as a crucial representation of traditional Chinese culture. However, in the context of globalization and modernization, research on the traditional philosophical thought within Chinese landscape painting has tended to prioritize technical analysis over ideological transformation, lacking a systematic theoretical framework.</p> <p>This study integrated multiple methodologies, including documentary research, iconographic analysis, and interdisciplinary approaches to decode the visual expression mechanisms of traditional philosophical thought. The research constructed a "Technique–Symbol–Thought" tripartite mapping model and proposed a threefold pathway for contemporary transformation: formal deconstruction, symbolic metonymy, and philosophical core reinvention, demonstrating its multidimensional value in modern therapeutic aesthetics, cultural identity reconstruction, and global civilizational dialogue. By bridging the theoretical gap between traditional thought and contemporary art, this study provided an operable academic paradigm and practical pathways for the creative transformation of traditional culture.</p> Wang JingQiao ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281056 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 From Struggle to Structure: Scaffolding Genre Writing for Emerging Writers https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282089 <p>This study aimed to examine (1) the impact of scaffolding techniques in genre-based instruction on the writing quality of low-proficiency English as a Second Language (ESL) learners, (2) the effectiveness of different scaffolding strategies during genre writing tasks, and (3) learners’ perceptions of scaffolding and its usefulness in improving writing performance. The sample consisted of 20 first-year university students enrolled in a foundational English writing course. Participants were selected through purposive sampling based on placement test scores indicating low writing proficiency. The instruments used for data collection included writing tasks (pre-test and post-test), classroom observation checklists, and semi-structured interviews. Data were analyzed using descriptive statistics and content analysis. The findings revealed that students significantly improved in genre structure, organization, and coherence after scaffolded instruction. Effective scaffolding strategies included teacher modeling, joint text construction, use of graphic organizers, and guided peer feedback. Additionally, students reported increased confidence, reduced anxiety, and greater clarity in understanding genre conventions. These results support the role of structured scaffolding in enhancing writing development among low-proficiency ESL learners.</p> Rusma Kalra ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282089 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 Antecedent Factors of Employee Flourishing at Work: Insights from the COVID-19 Pandemic and Beyond Leveraging Structural Equation Modeling in the Thai General Insurance Industry https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281960 <p>Flourishing at work is the ability of employees to function optimally within organizational contexts. This study aimed to construct and validate a causal model of flourishing at work for general insurance company workers in Thailand. A multistage sampling technique, combining purposive and stratified random sampling, was employed to select 420 respondents. The proposed model had four antecedents: playful work design, grit, leisure satisfaction, and collective efficacy. Structural equation modeling (SEM) indicated a strong model fit (χ² = 76.20, df = 59, p = .065; χ²/df = 1.29; CFI = .99; RMSEA = .03), along with the strongest total path coefficient observed for collective efficacy (β = .68, p &lt; .05), thereby confirming the hypothesized structural validity. The findings emphasized the importance of both social processes and personal dispositions to create workplace well-being. The results contributed theoretically by expanding flourishing frameworks beyond PERMA to include collective efficacy, a social-cognitive construct, and practically by suggesting that organizations can enhance team performance and employee well-being through interventions that build shared purpose and mutual trust. Given that playful work design remains underexplored in Asian work cultures, further studies should examine its cultural relevance and cross-sector applicability, particularly across public and private sectors. Additionally, future research should control for demographic variables such as gender, age, and job position to enhance generalizability. This study underscores the intersection of psychological and group-level variables as a driving force behind creating a flourishing workforce and offers a validated model applicable to organizational well-being strategies across similar professional settings.</p> Krittipat Chuenphitthayavut, Pinkanok Wongpinpech Pibooltaew, Manop Chunin ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281960 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การกดไลค์และกดแชร์ข้อมูลเท็จและบิดเบือน: ข้อพิจารณาตามหลักเบญจศีลข้อมุสาวาท https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281419 <p>การแพร่หลายของข้อมูลเท็จและบิดเบือนในสังคมออนไลน์ นำมาสู่ประเด็นปัญหาเชิงศีลธรรมว่า การกดไลค์และแชร์ข้อมูลดังกล่าวเข้าข่ายการละเมิดเบญจศีลข้อ 4 ในพระพุทธศาสนาเถรวาทหรือไม่ การวิจัยเชิงเอกสารนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาหลักมุสาวาท 2. สังเคราะห์พฤติกรรมการเผยแพร่ข้อมูลเท็จกับการกระทำมุสาวาท และ 3. วิเคราะห์การกดไลค์และแชร์ข้อมูลเท็จ ภายใต้กรอบของศีลข้อ 4 โดยอาศัยข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า มุสาวาทา เวรมณี หมายถึง เจตนาในการงดเว้นจากการสื่อสารเท็จ ที่มุ่งบิดเบือนความจริงผ่านทางกาย วาจา และสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกับกายและวาจา ไม่ว่าจะกระทำด้วยตนเอง รวมทั้งสั่งหรือชักชวนให้คนอื่นกระทำก็ตาม ส่วนพฤติกรรมการสร้าง ส่งต่อ (แชร์) และแสดงความเห็นชอบ (ไลค์) ข้อมูลเท็จในสังคมออนไลน์สามารถสังเคราะห์เข้ากับการกระทำ “มุสาโดยตรง” ประเภท “ปดหรือเท็จ” อย่างไรก็ตาม การกระทำดังกล่าวจะถือเป็นการละเมิดศีลโดยสมบูรณ์ (ศีลขาด) ก็ต่อเมื่อมีเจตนาหลอกลวงเป็นที่ตั้ง ซึ่งต้องมีองค์ประกอบครบ 4 ประการ คือ 1) เนื้อหาเป็นเท็จ 2) มีเจตนาบิดเบือน 3) มีความพยายามในการสื่อสาร และ 4) ผู้อื่นรับรู้และเข้าใจสารนั้น หากขาดเจตนา แม้มีการกระทำเกิดขึ้น ก็ไม่ถือว่าเป็นการละเมิดศีล แต่ถ้ามีเจตนา แม้ขาดองค์ประกอบอื่น ๆ ถึงศีลไม่ขาด แต่ทำให้ศีลด่างพร้อยหรือเป็นบาปได้</p> <p>ดังนั้น ผลการศึกษาจึงตอกย้ำถึงความสำคัญของการมีสติและวิจารณญาณในการตรวจสอบข้อมูลก่อนเผยแพร่ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการธำรงรักษาศีลและคุณธรรมของผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์ตามหลักพุทธศาสนาเถรวาท</p> อำนาจ ยอดทอง ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281419 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การประยุกต์ใช้มรรค 8 เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ตามแนวพุทธเศรษฐศาสตร์ https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280696 <p>บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของมรรค 8 ตามหลักพุทธปรัชญาเถรวาท 2) วิเคราะห์การประยุกต์ใช้มรรค 8 ในบริบทของพุทธเศรษฐศาสตร์ และ 3) เสนอแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตด้วยมรรค 8 ในระดับบุคคล ชุมชน และสังคม งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยอาศัยวิธีการวิเคราะห์เอกสารเป็นหลัก ใช้แนวคิดพุทธปรัชญาและพุทธเศรษฐศาสตร์เป็นกรอบในการวิเคราะห์ข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารทางวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า 1. มรรค 8 เป็นแนวทางแห่งการดำเนินชีวิตที่มีคุณค่าและเปี่ยมด้วยจริยธรรมช่วยเปลี่ยนพฤติกรรมของมนุษย์จากการยึดติดในวัตถุไปสู่การพัฒนาภายใน 2. พุทธเศรษฐศาสตร์สามารถใช้มรรค 8 เป็นเครื่องมือในการหล่อหลอมแนวคิดทางเศรษฐกิจให้ตั้งอยู่บนฐานแห่งความพอเพียง ความเมตตา และการปล่อยวาง 3. การประยุกต์ใช้มรรค 8 เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตมุ่งเน้นที่การฝึกตน การลดตัณหา และการเสริมสร้างสำนึกในคุณค่าชีวิตอย่างแท้จริง องค์ความรู้จากการวิจัยนี้สามารถนำไปใช้ในการวางนโยบาย การออกแบบหลักสูตร หรือการพัฒนาตนเองในระดับบุคคลและองค์กร เพื่อเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืนจากภายใน</p> วัชรารัศมิ์ สุนทรวนาเวศ ฌ, เมธา หริมเทพาธิป, รวิช ตาแก้ว ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280696 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐานที่เหมาะสมต่อผู้ปฏิบัติธรรมของสำนักปฏิบัติ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281886 <p>บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐานที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ปฏิบัติธรรม ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐานที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ปฏิบัติธรรม ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบและประเมินประสิทธิผลของการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐานที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ปฏิบัติธรรม ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง 26 รูป/คน เป็นข้อมูลพัฒนารูปแบบ ประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ 7 รูป/คน จัดงานรับอาสาสมัคร 30 คน สรุปโดยการเขียนเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐาน: วัดศรีนวล วัดโพธิ์ วัดศรีจันทร์มีแนวปฏิบัติต่างกันเน้นตามรูปแบบของสำนัก บุคลากรยังไม่เป็นระบบหาคนทำงานยาก สถานที่ขาดการปรับให้เหมาะสม ขาดทุนสนับสนุนงาน ผู้เข้าปฏิบัติปรับใช้ในชีวิตจริงยังไม่ได้ ควรพัฒนารูปแบบให้ง่าย ชัดเจน เหมาะกับผู้ปฏิบัติทุกระดับ พร้อมระบบติดตามผล 2) การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐานที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ปฏิบัติธรรม: แต่งตั้งบุคลากรตามงานที่ถนัด หาทุนสนับสนุนจากภายนอก ปรับสถานที่ให้เงียบ ติดหลักธรรมให้ศึกษา ที่ยืน เดิน นั่งสบาย ปฏิบัติง่าย มีระเบียบ เน้นถึงแก่นธรรม 3) ใช้รูปแบบและประเมินประสิทธิผลรูปแบบการบริหารจัดการสำนักวิปัสสนากรรมฐาน: ใช้บุคลากรที่เลือก เปิดรับทุนสนับสนุน ปรับสถานที่ รับผู้เข้าปฏิบัติธรรม 10 วัน ทีมงานรู้สึกว่าง่ายกว่ารูปแบบเดิมที่เคยทำ ผู้เข้าปฏิบัตินำไปปรับใช้ในชีวิตจริงได้มากขึ้น</p> พระมหาวิรัตน์ ดูหฤคำ, พระมหามิตร วันยาว ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281886 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 นวัตกรรมสร้างสรรค์เชิงอัตลักษณ์ของทุนวัฒนธรรมทางปัญญา “ศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์” ในชุมชนต้นแม่น้ำเจ้าพระยา จังหวัดนครสวรรค์ https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281055 <p>นวัตกรรมสร้างสรรค์ มีบทบาทสำคัญในการกำหนดอัตลักษณ์ของทุนทางวัฒนธรรมทางปัญญา บทความนี้เน้นการวิเคราะห์ถึงนวัตกรรมสร้างสรรค์เชิงอัตลักษณ์ของทุนวัฒนธรรมทางปัญญาของศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์ เจ้าแม่ทับทิม ในชุมชนต้นแม่น้ำเจ้าพระยา จังหวัดนครสวรรค์ ผ่านการออกแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ จากการวิเคราะห์เอกสาร การสัมภาษณ์กับผู้นำกลุ่ม จำนวน 10 คน เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของทุนวัฒนธรรมทางปัญญาในศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์ เจ้าแม่ทับทิม และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับกลุ่มศิลปินชุมชน จำนวน 3 คน เพื่อศึกษานวัตกรรมเชิงสร้างสรรค์ด้านดนตรี กวีและศิลป์ ผลการศึกษาอัตลักษณ์ของทุนวัฒนธรรมทางปัญญาทั้งลักษณะทางสถาปัตยกรรม พิธีกรรมต่างๆ บนฐานความคิด ความเชื่อและความศรัทธาในองค์เทพเจ้าที่ประดิษฐ์ฐานอยู่ในศาลเจ้าพ่อเทพารักษ์ ขณะที่นวัตกรรมสร้างสรรค์ของดนตรี กวีและศิลป์ผ่านการออกแบบบนฐานความคิดเชิงสร้างสรรค์ในเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมเชิงพื้นที่ในการต่อยอดทุนวัฒนธรรมที่มีคุณค่าสู่ศักยภาพชุมชนที่ยั่งยืน</p> สุชาติ แสงทอง ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281055 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 แนวทางการพัฒนาการให้บริการสุขภาพ รูปแบบโรงพยาบาลที่บ้านของโรงพยาบาลเอกชน ในประเทศไทย https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280942 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจใช้บริการสุขภาพในรูปแบบโรงพยาบาลที่บ้านของโรงพยาบาลเอกชนในประเทศไทย และเพื่อพัฒนาแนวทางการให้บริการสุขภาพดังกล่าวอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้การวิจัยแบบผสมผสาน ประกอบด้วยการสำรวจความคิดเห็นของผู้บริโภคจำนวน 660 คน และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญจำนวน 18 คน ผลการวิจัยพบว่า ความคาดหวังของผู้บริโภคเป็นปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลโดยตรงต่อการตัดสินใจใช้บริการสุขภาพในรูปแบบโรงพยาบาลที่บ้าน ในขณะที่ปัจจัยด้านส่วนประสมการตลาดและความท้าทายของระบบบริการสุขภาพมีอิทธิพลทางอ้อมผ่านตัวแปรความคาดหวัง นอกจากนี้ ยังพบองค์ประกอบใหม่ที่ส่งผลต่อพฤติกรรมผู้บริโภค ได้แก่ ความไว้วางใจในบริการ ความคุ้นชินกับเทคโนโลยีสุขภาพ และการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล จากผลการวิจัยได้พัฒนาโมเดล HCDM ซึ่งอธิบายกลไกการตัดสินใจของผู้บริโภค โดยวางความคาดหวังไว้เป็นกลไกตัวกลางเชื่อมโยงปัจจัยภายนอกกับพฤติกรรมการตัดสินใจ ทั้งนี้ โมเดลดังกล่าวสามารถใช้เป็นแนวทางออกแบบบริการสุขภาพในรูปแบบโรงพยาบาลที่บ้านที่เหมาะสมกับบริบทของโรงพยาบาลเอกชนในประเทศไทย</p> เจริญพร เลิศกิจคุณานนท์, อุดม สมบูรณ์ผล ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280942 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบนฐานห่วงโซ่คุณค่าพืชฝรั่ง: กรณีศึกษาชุมชนบ้านหัวอ่าว จังหวัดนครปฐม https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/283459 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการออกแบบกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบนฐานห่วงโซ่คุณค่าพืชฝรั่ง 2) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการของน้ำฝรั่งอินทรีย์ชุมชนบ้านหัวอ่าวและ 3) เพื่อทดสอบผลของกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบนฐานห่วงโซ่คุณค่าพืชฝรั่งที่มีต่อความพึงพอใจจากประสบการณ์และสุขภาวะของนักท่องเที่ยว รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ใช้แนวคิด การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชน แนวคิดห่วงโซ่คุณค่าการเกษตร แนวคิดเกี่ยวกับโภชนาการอาหาร แนวคิดประสบการณ์การท่องเที่ยวและแนวคิดสุขภาวะนักท่องเที่ยวเป็นกรอบการวิจัย พื้นที่วิจัย คือ ชุมชนบ้านหัวอ่าว จังหวัดนครปฐม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญคือ ผู้นำและสมาชิกชุมชน จำนวน 16 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเจาะจง และกลุ่มตัวอย่างคือ นักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ จำนวน 400 คน ใช้วิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชนิด คือ 1) แนวทางการสนทนากลุ่ม 2) แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนาในกรณีการวิจัยเชิงคุณภาพ ส่วนงานวิจัยเชิงปริมาณใช้สถิติเชิงพรรณนา ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์โภชนาการน้ำฝรั่งด้วยมาตรฐานวิธี AOAC (Association of Official Analytical Chemists) และการวิเคราะห์ Paired t-test ผลการวิจัยพบว่า 1) สามารถออกแบบกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบนฐานห่วงโซ่คุณค่าพืชฝรั่งได้ 3 กิจกรรม ประกอบด้วย กิจกรรมต้นน้ำการปลูกและเก็บฝรั่งในสวน กิจกรรมกลางน้ำคั้นน้ำฝรั่งอินทรีย์ และกิจกรรมปลายน้ำรับประทานน้ำฝรั่งอินทรีย์เพื่อสุขภาพ 2) ผลการวิเคราะห์โภชนาการน้ำฝรั่งอินทรีย์คั้นสดพบว่ามีพลังงานต่ำ ไม่มีไขมันและคลอเลสเตอรอล มีโพสแทสเซียมและวิตามินซีสูง เหมาะกับนักท่องเที่ยวผู้สูงอายุ ยกเว้นผู้ที่ป่วยเป็นโรคเบาหวาน 3) ผลจากการทดสอบกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสุขภาพโดยชุมชนบนฐานห่วงโซ่คุณค่าพืชฝรั่งพบว่า ความพึงพอใจจากประสบการณ์ที่ได้จากการทดสอบกิจกรรมภาพรวมอยู่ในระดับมาก และผลเปรียบเทียบภาพรวมสุขภาวะของนักท่องเที่ยวหลังทดสอบกิจกรรมพบว่ามีค่าคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนทดสอบกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05</p> ประพนธ์ เล็กสุมา, พิมพ์ชนก มูลมิตร์ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/283459 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การวิเคราะห์เชิงประจักษ์ความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับราคาหลักทรัพย์ของบริษัทในกลุ่ม SETCLMV https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281937 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับราคาหลักทรัพย์ของบริษัทในกลุ่ม SETCLMV การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่างคือบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ซึ่งถูกคัดเลือกให้อยู่ในกลุ่มดัชนี SETCLMV ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาเป็นข้อมูลแบบทุติยภูมิ ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลอัตราส่วนทางการเงินและราคาหลักทรัพย์จากฐานข้อมูลของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2562 – พ.ศ. 2566 เป็นระยะเวลา 5 ปี หลังจากเลือกบริษัทที่มีข้อมูลครบถ้วนแล้ว รวมทั้งสิ้นจำนวน 38 บริษัท มีจำนวน 190 ชุดข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลสำหรับการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด้วย 1) การวิเคราะห์เชิงพรรณนา <br />2) การวิเคราะห์สหสัมพันธ์ 3) การวิเคราะห์สมการถดถอยเชิงพหุ เพื่อการทดสอบความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับราคาหลักทรัพย์ และมีขนาดกิจการ และผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศเป็นตัวแปรควบคุม</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า อัตราผลตอบแทนจากสินทรัพย์ มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับราคาหลักทรัพย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ณ ระดับ 0.01 อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นและอัตราส่วนสภาพคล่อง ไม่มีนัยสำคัญกับราคาหลักทรัพย์ ส่วนตัวแปรควบคุม คือ ขนาดกิจการ มีความสัมพันธ์เชิงลบกับราคาหลักทรัพย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ณ ระดับ 0.01 ในขณะที่ผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศในกลุ่มประเทศ CLMV ไม่มีนัยสำคัญต่อราคาหลักทรัพย์</p> เมธิยา ศุภอุดร, ภัทรณัชชา โชติคุณากิตติ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281937 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 กลยุทธ์นวัตกรรมเพื่อการพัฒนาธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมไทย อย่างยั่งยืนตามหลัก ESG https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/283571 <p>บทความนี้นำเสนอผลการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเขิงปริมาณของการใช้แนวคิดด้านนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ นวัตกรรมบริการ นวัตกรรมกระบวนการ นวัตกรรมการตลาด นวัตกรรมสีเขียว และการวัดผลทางด้านการดำเนินธุรกิจด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล โดยทำการศึกษาจากกลุ่มผู้ประกอบการ SMEs ในประเทศไทย จำนวน 425 คน ผลการวิจัย พบว่า 1) ผู้ประกอบธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อมส่วนใหญ่ประสบปัญหาด้านเงินทุนหมุนเวียน การเข้าถึงนวัตกรรม การดึงดูดบุคลากรคุณภาพสูง การต่อต้านการเปลี่ยนแปลง และไม่เข้าใจการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG อย่างถ่องแท้ ทำให้เกิดปัญหาและอุปสรรคในการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG 2) ผู้ตอบแบบสอบถามมีความคิดเห็นที่เห็นด้วยอย่างยิ่งต่อปัจจัยด้านนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ ปัจจัยด้านนวัตกรรมบริการ ปัจจัยด้านนวัตกรรมกระบวนการ ปัจจัยด้านนวัตกรรมการตลาด ปัจจัยด้านนวัตกรรมสีเขียว และการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG 3) ปัจจัยด้านนวัตกรรมผลิตภัณฑ์ ปัจจัยด้านนวัตกรรมบริการ ปัจจัยด้านนวัตกรรมกระบวนการ ปัจจัยด้านนวัตกรรมการตลาด และปัจจัยด้านนวัตกรรมสีเขียว ส่งผลต่อการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG ในมุมมองของผู้ประกอบการ SMEs 4) กลยุทธ์ที่สำคัญได้แก่ กลยุทธ์นวัตกรรมสีเขียว กลยุทธ์การพัฒนาทุนมนุษย์ กลยุทธ์เชิงบูรณาการและนวัตกรรม และกลยุทธ์การสร้างนวัตกรรมที่เปิดกว้าง ข้อค้นพบจากงานวิจัยนี้ ได้แก่ โมเดล PECN ที่มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม และการสร้างความร่วมมือ เพื่อการพัฒนาธุรกิจอย่างยั่งยืนตามหลัก ESG สำหรับผู้ประกอบการ SMEs ในประเทศไทย </p> สุวิมล มธุรส, ทศพร พีสะระ, ศิรินทิพย์ กุลจิตรตรี ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/283571 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การฝึกอบรมและสมรรถนะหลักมีอิทธิพลต่อประสิทธิภาพของพนักงานอุตสาหกรรมยางพาราในพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281080 <p>การดำเนินธุรกิจย่อมขึ้นอยู่กับทรัพยากรมนุษย์ที่เป็นปัจจัยสำคัญ องค์กรธุรกิจที่มีการจัดการทรัพยากรมนุษย์ให้มีศักยภาพในการดำเนินธุรกิจ การดำเนินธุรกิจนั้นก็จะสามารถสร้างผลลัพธ์ที่ดีที่มีประสิทธิภาพให้แก่องค์กร บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการฝึกอบรมและสมรรถนะหลักมีอิทธิพลต่อประสิทธิภาพของพนักงานอุตสาหกรรมยางพาราในพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย รูปแบบการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง คือ พนักงานของอุตสาหกรรมยางพาราในพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย จำนวน 300 คน ตามแนวคิดของ Comrey and Lee (1992) ใช้วิธีคัดเลือกแบบแบ่งชั้นและแบบอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์ความแปรผัน และการวิเคราะห์สมการโครงสร้าง ผลการวิจัยพบว่า 1) การฝึกอบรมมีอิทธิพลทางตรงต่อสมรรถนะหลักและประสิทธิภาพของพนักงาน มีค่าสัมประสิทธิ์เส้นทางเท่ากับ 0.871 และ 0.460 และการฝึกอบรมก็มีอิทธิพลทางอ้อมต่อประสิทธิภาพของพนักงาน มีค่าสัมประสิทธิ์เส้นทางเท่ากับ 0.439 และ 2) สมรรถนะหลักมีอิทธิพลทางตรงต่อประสิทธิภาพของพนักงาน มีค่าสัมประสิทธิ์เส้นทางเท่ากับ 0.505 ข้อค้นพบที่ได้พบว่า การเสริมสร้างโปรแกรมการฝึกอบรมให้สอดคล้องกับกระบวนการปฏิบัติงาน เพื่อให้พนักงานเกิดความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ และทัศนคติที่เปรียบเสมือนสมรรถนะหลักทั้งขององค์กรและบุคคลที่ทำให้เกิดการสร้างประสิทธิภาพของพนักงานให้สามารถทำงานให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายขององค์กรได้</p> ณัฐพล ไชยกุสินธุ์, กนกอร บุญมาเกิด ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281080 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281152 <p>บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน และ 2) เพื่อศึกษาหาแนวทางในการแก้ไขปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมข้อมูลจากหนังสือ บทความ วิทยานิพนธ์ รายงานการวิจัย และเอกสารที่เกี่ยวข้องผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพปัญหาที่สำคัญเกี่ยวกับการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมเกิดจากสถาบันอุดมศึกษาเอกชนบางแห่งไม่ได้กำหนดการเกษียณอายุไว้ในสัญญาหรือข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน ส่งผลให้ผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชนนั้นต้องทำงานไปจนสภาพร่างกายไม่สามารถทำงานต่อไปได้ต้องลาออกเองและทำให้ไม่มีสิทธิได้รับค่าชดเชย 2) แนวทางแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมเอกชน ควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวงว่าด้วยการคุ้มครองการทำงานและผลประโยชน์ตอบแทนของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. 2549 โดยกำหนดให้การเกษียณอายุตามที่สถาบันและผู้ปฏิบัติงานตกลงกันหรือตามที่สถาบันกำหนดไว้ให้ถือว่าเป็นกรณีที่สถาบันบอกเลิกสัญญาจ้างและสถาบันมีหน้าที่ต้องจ่ายค่าชดเชยไม่น้อยกว่าอัตราค่าชดเชยที่ผู้ปฏิบัติงานพึงมีสิทธิได้รับตามกฎหมาย และในกรณีที่สถาบันมิได้มีการตกลงหรือกำหนดการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานไว้ หรือตกลงหรือกำหนดการเกษียณอายุของผู้ปฏิบัติงานไว้เกินกว่า 60 ปี ให้ผู้ปฏิบัติงานที่มีอายุครบ 60 ปีขึ้นไปมีสิทธิแสดงเจตนาเกษียณอายุเพื่อขอรับค่าชดเชยจากสถาบันได้ องค์ความรู้ที่ได้จากการศึกษาปัญหาการเกษียณของผู้ปฏิบัติงานในสถาบันอุดมศึกษาเอกชนเกิดจากการที่ไม่มีการกำหนดอายุเกษียณ ทำให้ผู้ปฏิบัติงานไม่ได้รับค่าชดเชยเมื่อจำเป็นต้องลาออกหรือเมื่อร่างกายไม่พร้อมทำงานต่อ แนวทางแก้ไขคือการปรับปรุงกฎกระทรวงให้รองรับสิทธิในการเกษียณและค่าชดเชยตามกฎหมายอย่างเป็นธรรม ผู้มีอายุ 60 ปีขึ้นไปควรมีสิทธิแสดงเจตนาเกษียณและรับค่าชดเชยได้ แม้ไม่มีการตกลงล่วงหน้า</p> โสภณ เจริญ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281152 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนาบทเรียนเสริมสร้างเรื่องราวท้องถิ่นเมืองไชยา ตามแนวคิดอิงถิ่นฐานในมิติประวัติศาสตร์ชาติ สำหรับผู้เรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาชั้นปีที่ 3 อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282169 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาบทเรียนเสริมสร้างเรื่องราวท้องถิ่นเมืองไชยา ตามแนวคิดอิงถิ่นฐานในมิติประวัติศาสตร์ชาติ และ 2) เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ประวัติศาสตร์สำหรับผู้เรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นการวิจัยและพัฒนา ภายใต้กรอบแนวคิดอิงถิ่นฐานแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ 1) การศึกษาข้อมูลและเอกสารประวัติศาสตร์พื้นที่เมืองไชยารวมถึงรูปแบบการจัดการเรียนรู้วิชาประวัติศาสตร์ เพื่อกำหนดขอบเขตและลำดับการจัดการเรียนรู้เรื่องราวท้องถิ่นเข้ากับประวัติศาสตร์ชาติ และ 2) การสร้างและประเมินคุณภาพบทเรียน กลุ่มตัวอย่างใช้แบบเจาะจง ได้แก่ ผู้รู้ ศึกษานิเทศก์ ผู้สอน ผู้เรียน ผู้เชี่ยวชาญในการประเมินคุณภาพบทเรียน รวม 21 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์และแบบประเมิน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า 1) ประวัติศาสตร์พื้นที่เมืองไชยาสัมพันธ์อยู่กับเส้นทางการค้า การตั้งถิ่นฐานของผู้คนที่ผูกพันธ์กับพื้นที่นาข้าว ทั้งหมดสัมพันธ์กับความสมบูรณ์ของพื้นที่ตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ การบูรณาการประวัติศาสตร์ชาติเข้ากับประวัติศาสตร์ท้องถิ่นจะกระตุ้นให้ผู้เรียนเกิดความสนใจใฝ่รู้จนเกิดมุมมองใหม่ในการทำความเข้าใจ เชื่อมโยงความรู้ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ต่าง ๆได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2) การสร้างและประเมินคุณภาพ พบว่า บทเรียนมีความเหมาะสมมาก และคู่มือมีความเหมาะสมมากที่สุด ผลการศึกษานำร่อง พบว่า บทเรียนและคู่มือ มีความเป็นไปได้ในการจัดการเรียนรู้จริง องค์ความรู้ใหม่ คือ เรื่องราวในท้องถิ่นทำให้ผู้เรียนเชื่อมโยงเหตุการณ์เข้ากับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ชาติจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดความทรงจำร่วมและเข้าถึงประวัติศาสตร์ชาติได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น</p> ฤทัยชนก ห่วงจริง, พัชรินทร์ จันทร์ส่องแสง ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282169 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนารูปแบบการบริหารคุณภาพการศึกษาสู่ความเป็นเลิศเพื่อยกระดับ ศักยภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน โรงเรียนธาตุนารายณ์วิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาสกลนคร https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282003 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบฯ 2) พัฒนารูปแบบฯ 3) ประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ ความเป็นประโยชน์ และความถูกต้องครอบคลุม 4) ศึกษาผลการใช้รูปแบบฯ โดยแบ่งวิธีวิจัยเป็น 4 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบฯ ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบฯ ระยะที่ 3 การประเมินความเหมาะสม ความเป็นไปได้ ความเป็นประโยชน์ และความถูกต้องครอบคลุม ระยะที่ 4 ศึกษาผลการใช้รูปแบบฯ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ รองผู้อำนวยการ 3 คน ครู 106 คน และคณะกรรมการสถานศึกษา 6 คน รวม 115 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้น สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่ามัธยฐานและค่าพิสัยระหว่างควอไทล์</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า 1) องค์ประกอบของรูปแบบฯ ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษา (2) การวางแผนเชิงกลยุทธ์ (3) การบริหารจัดการ (4) การพัฒนาบุคลากร (5) การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (6) การให้ความสำคัญต่อนักเรียน ผู้ปกครองและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง (7) การสร้างและส่งเสริมเครือข่ายความร่วมมือทางการศึกษา 2) การพัฒนารูปแบบฯ มี 7 องค์ประกอบ 231 ตัวชี้วัด ทุกตัวชี้วัดมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด มีความสอดคล้องในระดับมาก 3) ผลการประเมินรูปแบบฯ พบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด 4) ผลการใช้รูปแบบฯ พบว่าหลังทดลองใช้รูปแบบฯ อยู่ในระดับมากที่สุด และความพึงพอใจต่อรูปแบบฯ อยู่ในระดับมากที่สุด หลังการใช้รูปแบบฯ พบว่า มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 โดยก่อนใช้รูปแบบฯ โดยรวมอยู่ในระดับมากและหลังใช้รูปแบบฯ อยู่ในระดับมากที่สุด ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังการใช้รูปแบบฯ มีคะแนนเฉลี่ยผ่านเกณฑ์</p> ธนปกรณ์ อวนป้อง ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282003 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะที่ขับเคลื่อนด้วยกลวิธีการโต้แย้งเพื่อพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้า ประเมิน และใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ เพื่อการตัดสินใจและการลงมือกระทำ เรื่อง โลกและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281930 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวทางในการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะที่ขับเคลื่อนด้วยกลวิธีการโต้แย้ง เพื่อพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้า ประเมิน และใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เพื่อการตัดสินใจและการลงมือกระทำ เรื่อง โลกและการเปลี่ยนแปลง สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 และ 2) เพื่อศึกษาผลการพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้า ประเมิน และใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เพื่อการตัดสินใจและการลงมือกระทำของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ใช้การจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะที่ขับเคลื่อนด้วยกลวิธีการโต้แย้ง เรื่อง โลกและการเปลี่ยนแปลง รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยปฏิบัติการ ใช้แนวคิดของ Kemmis เป็นกรอบการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 24 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบวิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มี 4 ชนิด คือ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ 2) แบบสะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ 3) ใบกิจกรรม และ 4) แบบทดสอบวัดสมรรถนะการศึกษาค้นคว้าฯ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใชการวิเคราะห์เนื้อหา และตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า ผลการวิจัยพบว่า 1) แนวทางการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะที่ขับเคลื่อนด้วยกลวิธีการโต้แย้ง เพื่อพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้าฯ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ครูควรนำเสนอสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริง เป็นสถานการณ์ที่ยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจน ใช้คำถามที่มีความเฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับสถานการณ์ เพื่อเชื่อมโยงไปยังประเด็นโต้แย้งได้ รวมทั้งครูจะต้องสร้างความมั่นใจให้กับนักเรียนในการนำเสนอว่าไม่มีถูกไม่มีผิดขึ้นอยู่กับเหตุผลและหลักฐานที่ใช้ประกอบการสร้างข้อโต้แย้ง ครูควรยกตัวอย่างการเขียนรายงานผลการสำรวจตรวจสอบแต่ละองค์ประกอบให้นักเรียนเข้าใจ และกระตุ้นให้นักเรียนเขียนด้วยความเข้าใจของตนเอง 2) ผลการพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้าฯ พบว่า นักเรียนมีสมรรถนะการศึกษาค้นคว้าฯ สูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในแต่ละวงจรปฏิบัติการ ซึ่งตัวชี้วัดที่นักเรียนมีการพัฒนามากที่สุด คือ การสืบค้น ประเมิน และสื่อสารเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ และหลังจากการจัดการเรียนรู้ พบว่า นักเรียนมีการพัฒนาสมรรถนะการศึกษาค้นคว้า ประเมิน และใช้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เพื่อการตัดสินใจและการลงมือกระทำเช่นกัน โดยมีคะแนนเฉลี่ยรวมร้อยละ 50.21</p> ธันย์ชนก รุยัน, ธิติยา บงกชเพชร ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281930 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ ในการส่งเสริมกระบวนการคิดขั้นสูง ด้วยกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ (GPAS 5 Steps) เพื่อวิเคราะห์และตรวจสอบความเสี่ยงการบริหารโครงการ นักศึกษารายวิชา IAI 456 การบริหารโครงการและเทคโนโลยีในรูปแบบดิจิทัล https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281192 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาและพัฒนารูปแบบการประยุกต์ใช้ปัญญาประดิษฐ์ในการส่งเสริมกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ (GPAS 5 Steps) สำหรับการวิเคราะห์และตรวจสอบความเสี่ยงในการบริหารโครงการของนักศึกษารายวิชา IAI 456 การบริหารโครงการและเทคโนโลยีในรูปแบบดิจิทัล 2) เพื่อวัดผลลัพธ์การเรียนรู้จากการใช้รูปแบบการประยุกต์ปัญญาประดิษฐ์ในการส่งเสริมกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ (GPAS 5 Steps) ที่ได้รับการพัฒนาขึ้นกับการจัดการเรียนรู้แบบโครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning) รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสม ใช้แนวคิดกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ (GPAS 5 Steps) เป็นกรอบการวิจัย พื้นที่ทำวิจัย มหาวิทยาลัยศรีปทุม กลุ่มตัวอย่างคือนักศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นปีที่ 3 ที่ลงทะเบียนเรียนรายวิชา IAI 456 การบริหารโครงการและเทคโนโลยีในรูปแบบดิจิทัล ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 กลุ่มที่ 1 จำนวน 64 คน ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้คือ 1) ปัญญาประดิษฐ์ (ChatGPT, Perplexity 2) แบบสอบถามออนไลน์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ในกรณีการวิจัยเชิงปริมาณ ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า</p> <p><span style="font-size: 0.875rem;">1. ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 ได้รูปแบบคำสั่ง Prompt-Based GPAS 5 Steps – AI Learning Model 2. ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 2 พบว่า ผลลัพธ์การเรียนรู้ด้านองค์ความรู้ภ</span><span style="font-size: 0.875rem;">าพรวมอยู่ในระดับมาก (x̅ = 3.85, SD = 0.83) ด้านทักษะพบว่าการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานส่งผลเชิงบวกต่อการพัฒนาทักษะด้านการบริหารโครงการ และด้านทัศนคติพบว่านักศึกษาตระหนักถึงความเสี่ยงเชื่อมโยงกับปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นจริง</span></p> <p>องค์ความรู้ใหม่จากงานวิจัย คือ รูปแบบโมเดลคำสั่ง Prompt-Based GPAS 5 Steps – AI Learning Model ช่วยให้ผู้เรียนเกิดทักษะการคิดวิเคราะห์ การจัดการความเสี่ยง และการเรียนรู้เชิงลึกอย่างเป็นระบบ</p> ชยกร สัตย์ซื่อ, ศิวพงษ์ อ้อพงษ์, เกรียงไกร สัจจะหฤทัย ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281192 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์สำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281563 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจของภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์สำหรับครูระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสานวิธี พื้นที่วิจัย คือโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านเทคโนโลยีการศึกษาและผู้นำครู จำนวน 7 คน และ กลุ่มตัวอย่าง คือ ครูในสังกัดคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 398 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชนิด คือ 1) แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง 2) แบบสอบถามการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติที่ใช้วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจด้วยวิธีการสกัดองค์ประกอบหลักและหมุนแกนแบบตั้งฉากด้วยวิธีวาริแมกซ์ ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์ ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ 49 ตัวบ่งชี้ โดย องค์ประกอบ 1 ความรู้และทักษะพื้นฐานด้านปัญญาประดิษฐ์ มี 19 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบ 2 การจัดการระบบปัญญาประดิษฐ์ มี 12 ตัวบ่งชี้ 3 การเรียนการสอนด้วยปัญญาประดิษฐ์ มี 13 ตัวบ่งชี้ และองค์ประกอบ 4 จริยธรรมและความรับผิดชอบในการใช้ปัญญาประดิษฐ์ มี 5 ตัวบ่งชี้ โดยทุกองค์ประกอบมีค่าไอเกน (Eigen Value) มากกว่า 1.00 ค่าความแปรปรวนรวม คิดเป็นร้อยละ 67.30 แต่ละองค์ประกอบอธิบายความแปรปรวนได้ร้อยละ 10.07, 9.11, 8.66 และ 5.14 ตามลำดับ งานวิจัยนี้สามารถนำองค์ประกอบไปพัฒนาเป็นตัวชี้วัดคุณลักษณะของบุคคลที่มีภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์ในยุคปัจจุบัน อีกทั้งยังสามารถพัฒนาแบบเป็นแบบวัดภาวะผู้นำทางเทคโนโลยีการศึกษาในยุคปัญญาประดิษฐ์ เพื่อนำไปใช้กับครูผู้สอนในระดับต่าง ๆ</p> ธิติวัฒน์ ทองคำ, ธีระภาพ เพชรมาลัยกุล, ขวัญหญิง ศรีประเสริฐภาพ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281563 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนิสิตครูระดับปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282241 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญหาและความต้องการในการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนิสิตครูระดับปริญญาตรี 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบรูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ มีขั้นตอนการวิจัย 3 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาปัญหาและความต้องการในการพัฒนาสมมรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ขั้นตอนที่ 2 การสร้างและตรวจสอบรูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และขั้นตอนที่ 3 การศึกษาผลการใช้รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ กลุ่มตัวอย่าง คือ นิสิตครูระดับปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสำรวจปัญหาและความต้องการในพัฒนาสมมรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ แบบประเมินความสามารถในการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และแบบประเมินความสามารถในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบค่าที แบบ Dependent</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัญหาและความต้องการในพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนิสิตระดับปริญญาตรี โดยด้านที่มีสภาพปัญหามากที่สุด คือ ด้านความรู้เกี่ยวกับหลักสูตรวิทยาศาสตร์ โดยข้อที่มีสภาพปัญหามากที่สุด การออกแบบการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ 2) ผลการสร้างและตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบ พบว่ารูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ มีระดับความเหมะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และ 3) ผลการใช้รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะการจัดการเรียนรู้ พบว่า นิสิตที่เข้าร่วมการพัฒนาตามรูปแบบ หลังการพัฒนาสูงขึ้น อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05</p> สุริยา ชาปู่, สุรีย์พร สว่างเมฆ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/282241 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 ระบบนิเวศทางการศึกษาเพื่อพัฒนากรอบแนวคิดแบบสากลของผู้เรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281574 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาโครงสร้าง ส่วนประกอบและลักษณะการทำงานของระบบนิเวศทางการศึกษาเพื่อพัฒนากรอบแนวคิดแบบสากลของผู้เรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 2) เพื่อพัฒนาโมเดลระบบนิเวศทางการศึกษาเพื่อพัฒนากรอบแนวคิดแบบสากลของผู้เรียนในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้รูปแบบการออกแบบวิจัยสองระยะ ระยะแรกใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก 8 คน ระยะที่สองใช้รูปแบบการสนทนากลุ่ม โดยเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลแบบเจาะจง ตามเกณฑ์จำนวน 14 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาและเข้ารหัสด้วยโปรแกรม ATLAS.ti ตรวจสอบความน่าเชื่อถือของข้อมูลด้วยวิธีการตรวจสอบแบบสามเส้า (Triangulation) ผลการวิจัยพบว่า 1) โครงสร้างของระบบนิเวศทางการศึกษา แบ่งได้เป็น 2 ส่วนคือโครงสร้างที่เป็นปัจจัยภายในและโครงสร้างที่เป็นปัจจัยภายนอก 2) ส่วนประกอบของระบบนิเวศทางการศึกษา พบ 5 ส่วนประกอบ คือ (1) บุคคลที่แสดงบทบาท (2) ผู้วางนโยบาย (3) หลักสูตรสถานศึกษา (4) ทรัพยากร และ (5) การพัฒนาวิชาชีพครู แต่ละส่วนประกอบมีลักษณะการทำงานร่วมกัน 5 ลักษณะ คือ (1) การพึ่งพาอาศัยกัน (2) การแบ่งปันจุดมุ่งหมายร่วมกัน (3) การเชื่อมโยงซึ่งกันและกัน (4) การปรับตัวตามการเปลี่ยนแปลง และ (5) การสื่อสารระหว่างส่วนประกอบ องค์ความรู้จากงานวิจัยนี้สามารถเป็นแนวทางการสร้างระบบนิเวศ<br />ทางการศึกษาให้กับหน่วยงานและบุคลากรทางการศึกษาทุกระดับเพื่อส่งเสริมกรอบแนวคิดแบบสากลให้แก่ผู้เรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ให้มีความพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงในยุคโลกาภิวัตน์ และมีจิตสำนึกในฐานะพลเมืองโลก</p> ศนิชา อินทรเสมา, กิตติชัย สุธาสิโนบล, มนตรี แย้มกสิกร ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281574 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 รูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 3 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281869 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาตัวแปร องค์ประกอบ สภาพ และแนวทางการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน 3) เพื่อศึกษาผลการใช้รูปแบบการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และ 4) เพื่อจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายในการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ใช้แนวคิดการบริหารเชิงกลยุทธ์ เป็นกรอบการวิจัย ดำเนินการวิจัยทั้งสิ้น 4 ระยะ 13 ขั้นตอน พื้นที่วิจัยคือโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุพรรณบุรี เขต 3 กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้บริหารสถานศึกษา ครู และผู้ทรงคุณวุฒิ รวมจำนวนทั้งสิ้น 928 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มี 4 ชนิด คือ 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์ 3) แบบประเมิน และ 4) แบบบันทึกข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ สถิติพื้นฐานและสถิติอ้างอิง และเชิงคุณภาพโดยใช้ การวิเคราะห์เนื้อหา</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า 1. องค์ประกอบการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนมี 7 ด้าน ได้แก่ การวางแผน วิชาการ งบประมาณ บุคลากร บริหารทั่วไป ภาวะผู้นำ และการมีส่วนร่วม 2. รูปแบบการบริหารที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลักและคู่มือ 7 หมวด ผ่านการประเมินว่ามีความเหมาะสมและใช้ได้จริง 3. ผลการใช้รูปแบบนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และการอ่านวิเคราะห์ และ 4. ข้อเสนอเชิงนโยบายเน้นการส่งเสริมความเข้าใจด้านกลยุทธ์ การสร้างภาวะผู้นำ และการมีส่วนร่วมทุกภาคส่วนอย่างยั่งยืน</p> อำนาท เหลือน้อย ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281869 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนารูปแบบคุณธรรม จริยธรรม สำหรับผู้บริหารสถานศึกษาสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281446 <p>บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับคุณธรรมและจริยธรรมสภาพจริงและสภาพที่คาดหวังของผู้บริหารสถานศึกษาในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1 2) ยืนยันรูปแบบคุณธรรมและจริยธรรมสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1 และ 3) วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันการพัฒนารูปแบบคุณธรรมและจริยธรรมสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ใช้แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับคุณธรรมและจริยธรรมเป็นกรอบการวิจัย พื้นที่วิจัยคือ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุราษฎร์ธานี เขต 1 กลุ่มตัวอย่างคือ ครู จำนวน 291 คน โดยสุ่มกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชนิด คือ 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์ ค่าความเชื่อมั่นจากสูตรสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคสำหรับสภาพจริงมีค่า 0.95 และสภาพที่คาดหวังมีค่า 0.97 วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติพื้นฐาน ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าทีแบบ Paired Samples t-test การเขียนเชิงบรรยาย และการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันด้วยโปรแกรม Mplus ผลการวิจัยพบว่า 1) ระดับคุณธรรมและจริยธรรมสภาพจริงของผู้บริหารสถานศึกษาอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย 4.12 และสภาพที่คาดหวังอยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ย 4.83 มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 2) รูปแบบคุณธรรมและจริยธรรมสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาที่พัฒนาขึ้นเป็นรูปแบบของพฤติกรรมจรรยาบรรณครอบคลุม 5 ด้าน ประกอบด้วย จรรยาบรรณต่อตนเอง จรรยาบรรณต่อวิชาชีพ จรรยาบรรณต่อผู้รับบริการ จรรยาบรรณต่อผู้ร่วมวิชาชีพ และจรรยาบรรณต่อสังคม และ 3) รูปแบบโมเดลวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันมีความเหมาะสมพอดีกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยค่าสถิติ Chi-square p-value = 0.2430, Relative Chi-square = 1.052, CFI = 0.993, TLI = 0.991, SRMR = 0.033, RMSEA = 0.011 การวิจัยนี้ยืนยันว่ารูปแบบคุณธรรมและจริยธรรมที่พัฒนาขึ้นมีความเหมาะสมและสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ</p> อธิดา คงภูชงค์, สิริสวัสช์ ทองก้านเหลือง, ญาณิศา บุญจิตร์ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/281446 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700 การพัฒนารูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาภาคเหนือตอนบน https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280808 <p>การบริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาภาคเหนือตอนบน เผชิญปัญหาท้าทายหลายประการ ทั้งด้านความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา การจัดการความขัดแย้งภายใน การพัฒนาทักษะผู้บริหาร รวมถึงการจัดการทรัพยากรและโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน และพัฒนานโยบายที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ในการแก้ไขปัญหา ดังนั้น การวิจัยเรื่องการพัฒนารูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาภาคเหนือตอนบน จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหา และความต้องการในการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน 2) พัฒนารูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน และ 3) ประเมินความเหมาะสมของรูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน โดยใช้วิธีวิจัยแบบผสมผสาน คือ ทั้งวิจัยเชิงปริมาณ และวิจัยเชิงคุณภาพ</p> <p>ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัญหา และความต้องการในการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาภาคเหนือตอนบน จากกรอบแนวคิด OBECQA ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก และรายด้านอยู่ในระดับมากทุกด้าน โดยเรียงลำดับค่าดัชนีความจำเป็นต้องการจากมากไปหาน้อยได้ ดังนี้ 1) ด้านการมุ่งเน้นบุคลากร 2) ด้านการปฏิบัติการ 3) ด้านนักเรียนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 4) ด้านการวางแผนเชิงกลยุทธ์ 5) ด้านการนำองค์กร 6) ด้านการวัด การวิเคราะห์และการจัดการความรู้ และ 7) ด้านผลลัพธ์การดำเนินการ ตามลำดับ 2. รูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน ตามกรอบแนวคิด OBECQA ทั้ง 7 ด้าน ผู้เชี่ยวชาญทั้งหมดเห็นด้วย 3. รูปแบบกลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน เมื่อพิจารณากลยุทธ์หลัก 4 กลยุทธ์ มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุดทุกกลยุทธ์และเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้</p> สุกัญญา เหมืองสอง, รุ่งรัตนา เจริญจิตต์, ยศระวี วายทองคำ ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/280808 Tue, 09 Dec 2025 00:00:00 +0700