โครงสร้างทางกฎหมายของประเทศไทยในการจัดการปัญหาหนี้เสียของธนาคาร: ประสิทธิภาพของกฎหมายในการป้องกันวิกฤตทางการเงิน

บทคัดย่อ

จำนวนหนี้เสียหรือสินทรัพย์ด้อยคุณภาพ (non-performing loans) ของธนาคารนอกจากจะเป็นตัวชี้วัด (indicator) คุณภาพทรัพย์สินของธนาคารอันเป็นข้อมูลในการตัดสินใจที่สำคัญของนักลงทุนแล้ว จำนวนหนี้เสียยังแสดงถึงความเข้มแข็งของระบบสถาบันการเงินในประเทศนั้นๆ อีกด้วย ปัญหาหนี้เสียอันเกิดจากการผิดนัดชำระหนี้หากมีจำนวนสูงจะกระทบต่อการกำไรของธนาคาร และกรณีที่หนี้เสียมีจำนวนมากอาจนำไปสู่การล้มละลายของธนาคาร ซึ่งส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของระบบสถาบันการเงินและสภาะทางเศรษฐกิจของประเทศ  นอกจากนี้ หากมีสถาบันทางการเงินล้มละลายหรือปิดกิจการจำนวนมากก็จะนำไปสู่วิกฤตทางการเงินของประเทศ ซึ่งอาจก่อให้เกิด (contagion) วิกฤตการเงินของโลกได้ เนื่องจากธุรกรรมทางการเงินของธนาคารมีลักษณะของระหว่างประเทศ  ดังนั้น จึงจำเป็นต้องมีมาตรการในการจัดการหนี้เสียอย่างเป็นระบบ

แต่ประเทศไทยมิได้วางโครงสร้างทางกฎหมายจัดการหนี้เสียของธนาคารไว้เป็นการเฉพาะ เช่น การจำหน่ายหนี้เสียหรือการบังคับชำระหนี้ งานวิจัยนี้ได้ศึกษาโครงสร้างกฎหมายการเงินในปัจจุบันที่เกี่ยวข้องกับหนี้เสีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของการตั้งเงินกองทุน (capital requirements) และเงินกันสำรองหนี้สงสัยจะสูญ (loan loss provision) ตามพระราชบัญญัติธุรกิจสถาบันการเงิน ในมิติที่จะนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการลดจำนวนหนี้เสียของธนาคาร โดยศึกษาความเป็นไปได้ของการบังคับใช้กฎหมายกำกับดูแลสถาบันการเงินในการจัดการหนี้เสีย