Social Justice and Inequality Journal

Family and Stigma: Overlapping Roles in the Nonlinear Path of Yaba Cessation

Wassana Srijumpa — 2025-12-18

This article aims to examine the roles of the family and the impact of stigma, focusing on the family as a systemic mechanism that does not operate in a single dimension but functions both as a supportive net that helps sustain and protect its members, and as a lever of change that can drive recovery. The study employed a qualitative research methodology, collecting data through in-depth interviews with individuals who use or formerly used methamphetamine (yaba) and their family members. The findings reveal that families play two distinct roles. On the one hand, they act as a pulling force, providing care, support, and inspiration for cessation. On the other hand, they may also serve as a pushing force, manifested through sarcasm, repeated reminders, and stigmatization from close relatives, which create deeper psychological wounds than stigma from outsiders. The study further indicates that the path to quitting yaba is nonlinear, often characterized by effort, relapse, and repeated attempts. Family roles thus emerge in overlapping forms: both as a positive force that sustains and as a shadow of stigma that undermines. Understanding these dynamics is crucial for designing sustainable rehabilitation strategies and measures, which will be discussed in greater detail in the subsequent sections of this study.

Lessons from the Educational Problems of Cross-Border Children During COVID-19: A Case Study of Samut Sakhon

Piyachai Nakon — 2025-12-18

This research examines the learning patterns of cross-border children in Samut Sakhon during the COVID-19 pandemic, identifying challenges and proposing solutions. Four key factors contribute to their learning difficulties. First, Myanmar’s political instability and border closures have put cross-border children at risk of educational disruption. Second, migrant families struggle to afford online learning devices, necessitating support from the government and private sector. Third, issues in school enrollment management hinder access to education. Lastly, unsafe learning environments, especially for children accompanying parents to work, increase risks and the likelihood of school dropouts. Some children may also face greater exposure to crime due to a lack of supervision. Additionally, xenophobia and the misconception that migrant workers spread COVID-19 exacerbate these challenges. Reducing bias and fostering understanding will enable more effective support for migrant children and their families.

A Conceptual Framework of Inequality and Social Justice: An Exploratory Nexus for Theoretical Knowledge

Cholnapa Anukul — 2025-12-18

While much research and action aimed at reducing inequality seek to achieve social justice, the lack of a forum for discussion and exchange on the goal of social justice often excludes certain groups from the inequality reduction process. This typically leads to debates about various approaches to reducing inequality. This lack of consideration is given to the goal of developing the capabilities of people with different life resources and burdens, the factors that hinder policy implementation, and the differing worldviews of justice among various groups. This article presents a framework for inequality and social justice, categorizing inequality according to Therborn's concept, combined with Amartya Sen's concept of the capacity approach, which takes into account differences in life resources and social resources as envisioned by Boudier. This approach aims to achieve various forms of social justice, taking into account both procedural justice and the diverse worldviews of justice held by individuals in society.

Editorial

Sayamol Chroenratana — 2025-12-18

บทบรรณาธิการฉบับนี้คงอยู่ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั่วมุมโลก ทั้งในประเทศเพื่อนบ้านที่ยังคงอยู่ในสถานการณืไม่สงบ และอีกซีกโลกที่ยังประสบปัญหา หรือกระทั่งในเอเชียที่ต่างเผชิญหน้ากับทั้งภัยสงคราม ภัยธรรมชาติ การฟื้นฟูและกลับคืนสู่สภาวะปกติคงจะเป็นประเด็นที่ถูกกล่างถึงกันอย่างกว้างขวาง

วารสารความเป็นธรรมทางสังคมและความเหลื่อมล้ำฉบับที่หนึ่งของปี พ.ศ. 2568 ได้นำเสนอบทความที่เลือกสรรให้ท่านผู้อ่านสามบทความและอีกหนึ่งปริทัศน์หนังสือ

บทความแรกเป็นบทความนักวิชาการจากมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช วาสนา ศรีจำปา เรื่อง “ครอบครัวกับการตีตรา: กลไกสองด้านของการพยุงและซ้ำเติมผู้ใช้ยาบ้า (Family and Stigma: Overlapping Roles in the Nonlinear Path of Yaba Cessation)” ได้แสดงถึงแนวคิดเรื่องการตีตราที่เกิดขึ้นกับผู้ใช้ยาบ้าในสังคมไทย ซึ่งบทความอภิปรายว่าหากผู้ใช้ยาบ้าถูกตีตราด้วยความเห็นเชิงลบจากคนรอบข้างโดยเฉพาะในชุมชน จะส่งผลต่อความเป็นอยู่ของเขาและเธอให้แย่ลงเสมอ ในขณะเดียวกันกลับพบว่าความเห็นเชิงบวกจากคนรอบข้างก็สามารถช่วยเหลือผู้ใช้ยาบ้าให้คืนสู่สังคมได้เป็นอย่างดีเหมือนเหรียญที่หากพลิกถูกด้านก็สามารถช่วยให้ผู้เคยใช้ยาบ้ากลับคืนสู่สังคมได้

งานชิ้นต่อมา ของ ปิยชัย นาคอ่อน และ ศิริมา ยังวัน เรื่อง “ถอดบทเรียนปัญหาการศึกษาของเด็กข้ามชาติในช่วงการระบาด Covid-19: กรณีศึกษาจังหวัดสมุทรสาคร (Lessons from the Educational Problems of Cross-Border Children During COVID-19: A Case Study of Samut Sakhon)” ตอกย้ำว่าผลกระทบของเด็กข้ามชาติในระบบการศึกษาไทยเป็นปัญหาเชิงโครงสร้างและการเมือง ร่วมด้วยทัศนคติที่มีต่อแรงงานข้ามชาติซึ่งเป็นพ่อและแม่ของเด็กเหล่านั้น ส่งผลให้เด็กข้ามชาติมีปัญหาด้านการเรียน ผู้เขียนใช้ช่วงการระบาดของ COVID-19 ในการเล่าเรื่องความยากลำบากของเด็กเหล่านั้น

ส่วนบทความสุดท้าย เรื่อง “กรอบคิดความเหลื่อมล้ำและความเป็นธรรมทางสังคม บทสำรวจแบบแหวกแผ้วถางทางหาจุดเชื่อมต่อเพื่อสร้างความรู้เชิงทฤษฎี (A Conceptual Framework of Inequality and Social Justice: An Exploratory Nexus for Theoretical Knowledge)” โดย ชลนภา อนุกูล เสนองานเชิงวิชาการที่ชวนถกเถียงว่างานวิชาการเพื่อลดความเหลื่อมล้ำที่ขาดบทสนทนาว่าด้วยความเป็นธรรมมีแนวโน้มที่จะผลักคนบางกลุ่มออกจากกระบวนการลดความเหลื่อมล้ำได้อย่างไร

งานปริทัศน์หนังสือเรื่อง “เศรษฐกิจสามสี-เศรษฐกิจแห่งอนาคต” ของวีรยุทธ กาญจนชูฉัตร ปริทัศน์โดย พิชชาพร มงคลวงศ์โรจน์ อธิบายเศรษฐกิจรูปแบบต่างๆ ทั่วโลก และยังช่วยตอบคำถามเรื่องเศรษฐกิจแบบไทยที่ทำไมไม่อาจเป็นอย่างสิงคโปร์ ภายใต้ทุนนิยมแบบไทยไทยกับกับดักรายได้ปานกลาง แล้วประเทศไทยพอมีทางออกตรงไหนได้บ้านในการก้าวสู่เศรษฐกิจที่เข้มแข็งและยังยืน

สุดท้ายนี้ วารสารยังคงเปิดรับงานวิชาการที่น่าสนใจและมีคุณค่ารวมไปถึงผลงานสร้างสรรค์ประเภทต่างๆ ที่วารสารกำหนดเพื่อให้เกิดพื้นที่แห่งการแบ่งปันความรู้ในวงวิชาการ เราหวังจะเป็นการเปิดพื้นที่ในการพูดคุยแลกเปลี่ยนอย่างมีคุณค่าเพื่อพัฒนาให้เกิดการขับเคลื่อนทางสังคมที่จะลดความเหลื่อมล้ำและสร้างความเป็นธรรมทางสังคม และหวังให้เราสามารถก้าวเข้าสู่มาตรฐานวารสารที่ดียิ่งขึ้นต่อไป

เศรษฐกิจสามสี-เศรษฐกิจแห่งอนาคต

พิชชาพร มงคลวงศ์โรจน์ — 2025-12-18

หนังสือเรื่อง “เศรษฐกิจสามสี-เศรษฐกิจแห่งอนาคต” เขียนโดยวีรยุทธ กาญจนชูฉัตร ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาในเอเชียตะวันออก นโยบายอุตสาหกรรม และระบบทุนนิยม ปัจจุบันเป็นอาจารย์เศรษฐศาสตร์การเมืองมหาวิทยาลัย National Graduate Institute for Policy Studies (GRIPS) เล่มนี้จะช่วยตอบคำถามที่อยู่ในใจใครหลาย ๆ คน เช่น ทำไมเราจึงเป็นอย่างสิงคโปร์ไม่ได้ ประเทศไทยต่างจากเสือเอเชียตรงไหน อะไรคือปัญหาของทุนนิยมไทย โดยพาผู้อ่านเดินทางสำรวจเส้นทางทุนนิยมโลกที่มีหลากหลายโมเดล เริ่มต้นจากโลกตะวันออก ต่อด้วยโลกตะวันตก และย้อนกลับมาที่ประเทศไทย ปิดท้ายด้วยข้อเสนอโมเดลเศรษฐกิจแบบใหม่ที่จะเป็นทางออกพาประเทศไทยไปข้างหน้า ก้าวข้ามคำว่าประเทศกำลังพัฒนา อีกทั้งยังช่วยรับกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและท้าทายในโลกแห่งศตวรรษที่ 21 โดยได้มีการปรับปรุงบทความส่วนหนึ่งที่เคยเขียนในเว็บไซต์ The101.world ให้สอดล้องกับยุคสมัยและมีความคมชัดมากยิ่งขึ้น โดยมีโจทย์ใหญ่ 3P ที่สำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ คือ planet การพัฒนาอุตสาหกรรมแบบเดิม ๆ ที่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติไปมากมาย, people กำลังคนในวัยแรงงานน้อยลง เพราะโครงสร้างประชากรเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว และ platform การเปลี่ยนแปลงเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว ซึ่งส่งผลต่อความสัมพันธ์ของผู้คน รวมถึงสินค้าและบริการต่าง ๆ