วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

สตานิสลาฟที่ 2 เอากุสต์ : กษัตริย์องค์สุดท้ายของโปแลนด์

สัญชัย สุวังบุตร — 2025-07-09

พระเจ้าสตานิสลาฟที่ 2 เอากุสต์ เป็นกษัตริย์โปแลนด์และแกรนด์ดยุคลิทัวเนียในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1764-1795 และเป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายของเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย ทรงขึ้นครองราชบัลลังก์ได้เพราะความสัมพันธ์ในช่วงวัยหนุ่มกับสตรีซึ่งในเวลาต่อมา คือ ซารีนาแคเทอรีนมหาราชแห่งจักรวรรดิรัสเซียในปี ค.ศ. 1764 ซารีนาแคเทอรีนทรงใช้อิทธิพลทางการเมืองและอำนาจของกองทัพรัสเซียเพื่อให้แน่ใจว่ามีการเลือกสตานิสลาฟเป็นกษัตริย์ แม้พระองค์ทรงพยายามปฏิรูปการบริหารเพื่อรักษาอธิปไตยของโปแลนด์เอาไว้ แต่การต่อต้านจากขุนนางโปลและซารีนาแคเทอรีนก็บีบบังคับให้พระองค์ต้องทรงปกครองในฐานะเบี้ยของรัสเซียเท่านั้น ทรงพยายามผ่านรัฐธรรมนูญฉบับใหม่เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1791 เพื่อล้มเลิกสิทธิการยับยั้งเป็นรายบุคคลและการเลือกตั้งอย่างเสรีของขุนนาง อย่างไรก็ดี เครือจักรภพที่ปกครองในระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญก็ดำรงอยู่ได้เพียงปีเดียว พระองค์ไม่ทรงสามารยับยั้งการแบ่งโปแลนด์ (ค.ศ 1772 ค.ศ. 1793 และ ค.ศ. 1795) เป็นเหตุให้โปแลนด์สิ้นสลายและถูกลบหายจากแผนที่ยุโรปเป็นเวลา 123 ปี พระเจ้าสตานิสลาฟทรงมีฐานะเป็นนักโทษและต้องประทับที่เมืองกรอดโน ทรงลงพระปรมาภิไธยสละราชย์เมื่อวันที่ 25 พฤษจิกายน ค.ศ. 1795 ทรงเป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายของโปแลนด์ที่ล้มเหลวในการปกป้องประเทศจากภัยคุกคามภายนอก

บทวิจารณ์หนังสือ ประวัติศาสตร์การทูตยุโรป : พัฒนาการตั้งแต่สมัยราชาธิปไตยจนถึงปัจจุบัน ของ บรรพต กำเนิดศิริ

สีดา สอนศรี — 2025-07-09

ปากคลองตลาด: จากตลาดปลาสู่การเป็นสถานที่ยอดนิยมผ่านบทบาทของสื่อ

Thattita Chumkhun — 2025-07-09

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเงื่อนไขทางสังคมเศรษฐกิจที่ส่งผลต่อการพัฒนาของเมืองกรุงเทพมหานคร (กทม.) และส่งผลให้ย่านปากคลองตลาดมีการปรับตัวและผลิตพื้นที่ใหม่ และเพื่อศึกษาบทบาทหน้าที่ของย่านปากคลองตลาดเพื่อตอบสนองรสนิยมของผู้คนผ่านบทบาทของสื่อ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงและแบบสโนว์บอล สู่การเก็บข้อมูลผ่านการใช้เทคนิคการสัมภาษณ์เชิงลึก จากกลุ่มตัวอย่างผู้ให้ข้อมูลที่มีประสบการณ์ต่าง ๆ หรือมีความเกี่ยวข้องกับย่านปากคลองตลาด เป็นจำนวนทั้งสิ้น 7 คน โดยกลุ่มตัวอย่างผู้ให้ข้อมูลให้ความยินยอมในการแบ่งปันประสบการณ์ด้วยความเข้าใจ ตระหนักในความสำคัญของบทบาทตนเองและมีการให้ข้อมูลที่เป็นจริงจากความสมัครใจ นอกจากนี้ยังมีการเก็บข้อมูลผ่านการสังเกตการณ์ โดยอธิบายเชิงพรรณนาผ่านแนวคิดการผลิตพื้นที่ของอองรี เลอแฟบวร์ แนวคิดนิเวศภูมิทัศน์เมืองและแนวคิดสื่อ ผลการศึกษาพบว่าปากคลองตลาดเป็นพื้นที่ที่ได้รับการปรับปรุงภูมิทัศน์และความนิยมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ภายหลังได้มีนักลงทุนชาวจีนเข้ามาลงทุนขายดอกไม้ ผนวกกับการเข้ามาของสื่อออนไลน์ที่ส่งผลให้เกิดอาชีพอินฟลูเอนเซอร์ บุคคลสำคัญในการแนะนำจุดเด่นและกิจกรรมที่ย่านปากคลองตลาด จนกลายเป็นกระแสนิยมของผู้คนในปัจจุบัน โดยกระแสนิยมนั้นทำให้เกิดการผลิตพื้นที่ใหม่ 2 พื้นที่ด้วยกัน คือ พื้นที่ทางกายภาพและพื้นที่บนสื่อออนไลน์ที่ตอบสนองรสนิยมคนเมืองหรือสังคมปัจจุบัน

การบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนสู่การพึ่งพาตนเองที่ยั่งยืนของชุมชนบ้านจำรุง ตำบลเนินฆ้อ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง

เพ็ญศรี ฉิรินัง — 2025-07-09

การวิจัยครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประวัติความเป็นมาของชุมชนบ้านจำรุง 2) ศึกษาองค์ประกอบการบริหารการจัดการวิสาหกิจชุมชนสู่การพึ่งพาตนเองที่ยั่งยืนของชุมชนบ้านจำรุง 3) เสนอแนะแนวทางในการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนสู่การพึ่งพาตนเองที่ยั่งยืน เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ผู้ใหญ่บ้าน คณะกรรมการชุมชนบ้านจำรุง คณะกรรมกรรมการดำเนินงานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เแบบมีโครงสร้าง และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนบ้านจำรุงมีการพัฒนาเริ่มตั้งแต่ พ.ศ.2510 ดังนี้ (1) ระยะเริ่มต้นพ.ศ.2510-2536 เริ่มมีการเรียนรู้ในพัฒนาการปรับเปลี่ยนวิถีชุมชนและเริ่มมีหน่วยงานต่างๆ เข้ามาร่วมส่งเสริมสนับสนุนชุมชน (2) ระยะเรียนรู้และพัฒนาเปลี่ยนแปลง พ.ศ.2537-2547 ได้น้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบัติในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจของชุมชน (3) ระยะประสบความสำเร็จพ.ศ.2548-ปัจจุบัน จัดตั้ง “มหาวิทยาลัยบ้านนอก, สภาองค์กรชุมชนตำบลเนินฆ้อ” ขึ้นเพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้การพึ่งพาตนเอง ตลอดจนนำองค์ความรู้ที่ประสบความสำเร็จในการดำเนินงานของชุมชนมาถ่ายทอดองค์ความรู้ให้ที่ผู้คนทั่วไปหรือหน่วยงานจากภายนอก 2) องค์ประกอบการบริหารการจัดการวิสาหกิจชุมชนสู่การพึ่งพาตนเองที่ยั่งยืนของชุมชนประกอบด้วย (1) มีการกำหนดและวางแผนในการดำเนินงาน (2) มีการบริหารจัดการองค์การในรูปแบบคณะกรรมการ 2 กลุ่ม คือ คณะกรรมการชุมชนและคณะกรรมการดำเนินงานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนและ 3) แนวทางการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนสู่การพึ่งพาตนเองที่ยั่งยืนของชุมชนบ้านจำรุง ได้แก่1. ควรมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้ามามีส่วนร่วมในการวางแนวทางและการดำเนินงาน 2. ชุมชนควรที่จะมีการส่งเสริมหรือปลูกฝังจิตสำนึกรักษ์บ้านเกิดให้กับเยาวชนภายในชุมชน 3. ควรมีการบริหารและควบคุมเวลาในการนำศึกษาดูงานให้เป็นระบบ 4. ควรมีสถานที่หรือพื้นที่สำรองเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวหรือคณะศึกษาดูงานที่เพิ่มขึ้น 5. ควรจัดทำแนวทางหรือคู่มือการเรียนรู้ในการจัดการท่องเที่ยวเพื่อการศึกษาโดยชุมชน6.ควรจัดทำแนวทางหรือคู่มือการเรียนรู้ในการจัดการท่องเที่ยวเพื่อการศึกษาโดยชุมชน

การมีส่วนร่วมทางการเมืองระดับท้องถิ่นของสตรีในสังคมพหุวัฒนธรรมพื้นที่ อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย

มุทิตา ทับทิมศรี — 2025-07-09

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาระดับและเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของสตรีในสังคมพหุวัฒนธรรมพื้นที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เป็นวิธีการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลจากสตรีมีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป ภูมิลำเนาอยู่ในพื้นที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เป็นกลุ่มตัวอย่างจำนวน 398 คน สถิติที่ใช้ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ความแปรปรวน (ANOVA) ผลการศึกษาพบว่าด้านการมีส่วนร่วมแสดงสิทธิออกเสียงเลือกตั้งอยู่ในระดับมาก ด้านการมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองอยู่ในระดับปานกลาง และด้านการมีส่วนร่วมรณรงค์ทางการเมืองอยู่ในระดับน้อย การเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของสตรีในพื้นที่ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลได้แก่ อายุ แตกต่างกันทำให้ระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองระดับท้องถิ่นแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 สถานภาพ การศึกษา รายได้ และชาติพันธุ์ที่แตกต่างกันทำให้ระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองระดับท้องถิ่นแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 เป็นไปตามสมมติฐานของงานวิจัย สำหรับปัจจัยส่วนบุคคลด้านอาชีพและระยะเวลาที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ เปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นไม่แตกต่างกันจึงปฏิเสธสมมติฐาน

การจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัล ด้วยการจัดการบุคลิกภาพด้านการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ผ่านศักยภาพในการสื่อสาร

ปริณุต ไชยนิชย์ — 2025-07-09

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการจัดการบุคลิกภาพด้านการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ผ่านศักยภาพในการสื่อสารด้วยการจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัลที่มีคะแนนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 50 ขึ้นไป 2) กำหนดแนวทางการพัฒนาศักยภาพในการสื่อสารด้วยการจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัล กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ วัยรุ่นที่กำลังศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยในพื้นที่ภาคกลางตอนบนแห่งหนึ่ง โดยการเลือกแบบเจาะจงจากการลงทะเบียนเรียนในรายวิชาเทคนิคการพัฒนาบุคลิกภาพเพื่อการทำงาน ภาคการศึกษาที่ 2/2566 จำนวน 84 คน รูปแบบการวิจัยเชิงทดลอง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวมรวมข้อมูลวิจัย คือ 1) แผนการจัดการเรียนรู้เพื่อการจัดการบุคลิกภาพ จำนวน 13 แผน 39 ชั่วโมง 2) แบบทดสอบวัดความสามารถในการจัดการบุคลิกภาพด้านการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ผ่านศักยภาพในการสื่อสารด้วยการจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัล แบบปลายเปิด จำนวน 5 ข้อ 3) แบบการสนทนากลุ่ม 4) แบบสังเกตอย่างมีส่วนร่วม 5) แบบสังเกตอย่างไม่มีส่วนร่วม การเก็บข้อมูลมาทําการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ วิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพจะทําการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) ผลการจัดการบุคลิกภาพด้านการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ผ่านศักยภาพในการสื่อสารด้วยการจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัล กลุ่มตัวอย่างที่มีคะแนนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 50 ขึ้นไป จำนวน 14 คน คิดเป็นร้อยละ 20 ของกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 2) ผลการศึกษาการกำหนดแนวทางการพัฒนาศักยภาพในการสื่อสารด้วยการจัดการความรู้ของวัยรุ่นในสังคมดิจิทัล สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) การได้มาซึ่งความรู้ด้วยการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ศักยภาพสูง (2) การพัฒนาความรู้และเข้าใจทักษะที่โดดเด่นของตนเองเพื่อจัดเก็บความรู้ (3) การพัฒนาแรงขับภายในตนเองเพื่อแบ่งปันและประยุกต์ใช้ความรู้ (4) การพัฒนาความตระหนักในซอฟต์พาวเวอร์ที่มีผลต่อการสร้างความรู้ ผลการศึกษานี้จะเป็นแนวปฏิบัติที่ดีในการจัดการความรู้ด้วยการจัดการบุคลิกภาพด้านการใช้ซอฟต์พาวเวอร์ผ่านศักยภาพในการสื่อสารของวัยรุ่นไทยในสังคมดิจิทัล และเป็นการเปิดพื้นที่ให้กับทัศนคติที่ดีต่อวัยรุ่นไทยในสังคมดิจิทัลที่มีศักยภาพทุกคนต่อไป

การตระหนักรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อพฤติกรรม ของประชากรในประเทศไทย

Kanyanee Kulkanok — 2025-07-09

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อสร้างโมเดลการตระหนักรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของประชากรในประเทศไทย เพื่อศึกษาปัจจัยของการตระหนักรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของประชากรในประเทศไทย เพื่อเป็นแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมและสร้างการตระหนักรู้ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของประชากรในประเทศไทย การวิจัยในครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงปริมาณเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามจำนวน 450 ตัวอย่าง จากประชากรในประเทศไทย สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง (Structural Equation Modeling; SEM) ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาพบว่า แบบจำลองสมการโครงสร้างมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์อยู่ในเกณฑ์ดี โดยพิจารณาจากค่าดัชนีความสอดคล้องทางสถิติ X2 / df = 2.673 RMSEA = 0.055 GFI = 0.928 CFI = 0.964 AGFI = 0.900 IFI = 0.964 TLI = 0.954 RMR = 0.079 และ SRMR = 0.049 ผลการวิเคราะห์เส้นทางอิทธิพลพบว่า ปัจจัยด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีอิทธิพลเชิงบวกทางตรงและทางอ้อมต่อพฤติกรรมของประชากรในประเทศไทย นอกจากนี้ ปัจจัยด้านการตระหนักรู้ด้านการเรียนรู้ มีอิทธิพลเชิงบวกทางตรงต่อพฤติกรรมของประชากรในประเทศไทย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.001 ในตอนท้ายได้นำเสนอข้อเสนอแนะที่สำคัญจากผลการศึกษาการตระหนักรู้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ส่งผลต่อพฤติกรรมของประชากรในประเทศไทย เพื่อเป็นแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมและสร้างการตระหนักรู้ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของประชากรในประเทศไทย

การใช้ที่ดินและการยอมรับต่อเงื่อนไขการปลูกไม้ยืนต้นของเกษตรกรที่ได้รับจัดสรรที่ดินป่าไม้ ภายใต้นโยบายของคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) กรณีศึกษาตำบลพงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน

วรางคณา รัตนรัตน์ — 2025-07-09

การศึกษานี้มุ่งหวังที่จะอธิบายวิธีการใช้ที่ดินและประเมินความเห็นของเกษตรกรต่อเงื่อนไขในการปลูกพืชยืนต้นในเขตป่าตามนโยบายของคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) โดยสัมภาษณ์กับเกษตรกร 97 คนจาก 3 หมู่บ้านในตำบลพงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ซึ่งเป็นตัวแทนของชุมชนที่มีความแตกต่างกันทั้งในด้านที่ตั้งและชาติพันธุ์ ผลการศึกษาพบว่ามีความแตกต่างในการใช้ที่ดินของแต่ละกลุ่มตามลักษณะของพื้นที่และชาติพันธุ์ โดยเกษตรกรในพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีคุณภาพ 3, 4, 5 ส่วนใหญ่เป็นคนเมือง ทำการเกษตรแบบสวนและปลูกไม้ยืนต้นมากกว่า 90% ของพื้นที่ทำกิน โดยมียางพาราเป็นพืชหลักสำหรับการค้า ในขณะที่เกษตรกรในพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีคุณภาพ 1, 2 เป็นชาติพันธุ์ลัวะและอยู่ใกล้พื้นที่ป่าอนุรักษ์ ทำการเกษตรแบบไร่ มีข้าวไร่เป็นพืชหลักและปลูกไม้ยืนต้นน้อยกว่า 50% ของพื้นที่ โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการบริโภคในครัวเรือน การประเมินความเห็นต่อเงื่อนไขการปลูกไม้ยืนต้นพบว่าเกษตรกรในพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีคุณภาพ 1, 2 มีความเห็นด้วยในระดับน้อยที่สุด (2.73 จาก 10 คะแนน) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการใช้ที่ดินเพื่อการผลิตอาหารในครัวเรือนและความไม่ชัดเจนของสิทธิในการถือครอง ขณะที่เกษตรกร ซึ่งมีที่ดินส่วนใหญ่อยู่นในพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีคุณภาพ 3, 4, 5 มีความเห็นด้วยในระดับปานกลาง หรือ 5.52 และ 5.50 จาก 10 คะแนน ตามลำดับ การศึกษานี้เผยให้เห็นถึงความแตกต่างของการใช้ที่ดินและความเห็นต่อนโยบายการปลูกไม้ยืนต้น ซึ่งเกี่ยว ข้องกับปัจจัยทางภูมิศาสตร์ ชาติพันธุ์ ความมั่นคงของสิทธิในการถือครอง และวัตถุประสงค์ในการปลูกพืชของแต่ละพื้นที่

ปัจจัยที่มีผลต่อการได้รับทุนด้านการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมเกษตรไปใช้ประโยชน์ของหน่วยงานบริหารจัดการทุนวิจัย

นางสาวศิริกร วิวรวงษ์ — 2025-07-09

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงลึกเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อการได้รับทุน เพื่อให้สามารถพัฒนา หลักเกณฑ์ที่เป็นธรรมและมีประสิทธิภาพ ในการพิจารณาสนับสนุนทุนวิจัย มากกว่ามุมมองเชิงนโยบายหรือบริบทระดับมหภาคมิติเดียวมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการได้รับทุนสนับสนุนด้านการนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะของโครงการกับโอกาสในการได้รับทุนและการสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม เพื่อให้ทราบว่าปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อโอกาสในการได้รับทุนสนับสนุนด้านการนำงานวิจัยไปใช้ประโยชน์และนำไปปรับปรุงการจัดทำข้อเสนอโครงการวิจัยที่สามารถอธิบายกระบวนการวิจัยนำสู่การใช้ประโยชน์สร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมและการสร้างความยั่งยืนในพื้นที่ให้สอดคล้องกับเกณฑ์การพิจารณาสนับสนุนทุน โดยประเมินผลการดำเนินงานของโครงการวิจัยที่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยบริหารจัดการทุนวิจัย (Program Management Unit : PMU) ภายใต้รูปแบบการจัดสรรงบประมาณเพื่อสนับสนุนการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ (RU Funding Modality) ปีงบประมาณ 2566 มุ่งเน้นการวิเคราะห์โครงการที่มีผลกระทบสูงนำส่งผลสัมฤทธิ์ที่สำคัญและตอบค่าเป้าหมาย (Key Results) ระดับแผนงาน ตามแผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (ววน.) โดยทำการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content analysis) จากข้อเสนอโครงการเพื่อสนับสนุนทุนด้านการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ (Research Utilization) ปีงบประมาณ 2566 จำนวน 124 โครงการ ที่ยื่นผ่านสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) โดยการศึกษาโครงการที่ประสบความสำเร็จก่อให้เกิดประโยชน์ เพิ่มความสามารถในการแข่งขันของเกษตรกร และบรรลุเป้าหมายตามตัวชี้วัด Objective and Key Results (OKRs) ตามเกณฑ์ของการกลั่นกรองข้อเสนอโครงการ คะแนนเฉลี่ยไม่ถึง 70.00 คะแนน ผลการศึกษาพบว่า ข้อเสนอโครงการ จำนวน 124 โครงการ มีข้อเสนอโครงการที่ไม่ผ่านการกลั่นกรอง คะแนนเฉลี่ยน้อยกว่า 70.00 คะแนน จำนวน 99 โครงการ มีคะแนนตามตัวชี้วัดเฉลี่ยร้อยละ 53.78โดยประเด็นการพิจารณาที่มีสัดส่วนน้อยที่สุด 3 ลำดับ ประกอบด้วย 1) โอกาสในการเพิ่มขีดความสามารถและสร้างความยั่งยืนในพื้นที่ มีคะแนนรวมเฉลี่ย 4.91 2) ผลผลิต ผลลัพธ์ ผลกระทบเชิงเศรษฐกิจและสังคมมีคะแนนรวมเฉลี่ย 4.93 และ 3) ที่มาของปัญหา มีคะแนนรวมเฉลี่ย 5.20 และจากการวิเคราะห์การได้รับจัดสรรทุนวิจัยของสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) จะต้องให้ความสำคัญกับข้อเสนอโครงการที่มีความชัดเจนของการดำเนินงานในการนำเทคโนโลยีที่เหมาะสม (Appropriate Technology) ไปขยายผลตามความต้องการของผู้ใช้ประโยชน์ (Demand side) ในพื้นที่ ได้จริง และองค์ประกอบของตัวชี้วัดที่สำคัญ ได้แก่(1) ที่มาของปัญหา (2) วัตถุประสงค์ (3) กรอบแนวคิด (4) ระเบียบวิธีการวิจัย (5) ระยะเวลา(6) งบประมาณ (7) ผู้วิจัย (8) ผลผลิต ผลลัพธ์ ผลกระทบเชิงเศรษฐกิจและสังคม (9) ผู้ใช้ประโยชน์ ผู้ได้รับประโยชน์
ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (10) โอกาสในการเพิ่มขีดความสามารถและสร้างความยั่งยืนในพื้นที่

การประเมินผลลัพธ์ทางสังคมจากการใช้ประโยชน์ความรู้บริการวิชาการ: กรณีศึกษาหลักสูตร SROI มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Srisuk Mongkutvisut — 2025-07-09

การวิจัยเชิงปริมาณนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการนำความรู้จากการอบรมหลักสูตรการประเมินผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (SROI) ไปใช้ประโยชน์ 2) วิเคราะห์ลักษณะโครงการพื้นที่ดำเนินการ และจำนวนประชาชนที่ได้รับประโยชน์ และ 3) ประเมินความสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) เครื่องมือการวิจัยใช้แบบสอบถาม จากประชากรผู้ผ่านการอบรมหลักสูตร SROI จำนวน 392 คน ได้รับการตอบกลับจำนวน 105 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่าผู้เข้าอบรมส่วนใหญ่เป็นนักวิชาการ(ร้อยละ 59.05) มีการศึกษาระดับปริญญาเอก (ร้อยละ 41.90) และมีประสบการณ์ทำงานมากกว่า 10 ปี (ร้อยละ 62.86) มีการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในระดับมาก โดยเฉพาะด้านการประเมินโครงการในองค์กร (ร้อยละ 59.05) และการประยุกต์ใช้ในการวิจัย (ร้อยละ 45.71) ส่วนใหญ่เป็นโครงการด้านการพัฒนาการศึกษาและการเรียนรู้ (ร้อยละ 26.67) กระจายตัวอยู่ทั่วประเทศโดยเฉพาะในภาคเหนือ โดยโครงการที่มีผู้ได้รับประโยชน์มากที่สุดมีจำนวนถึง 60,000 คน และส่วนใหญ่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) โดยเฉพาะด้านการศึกษาที่มีคุณภาพซึ่งพบมากที่สุด (ร้อยละ 36.19) ข้อเสนอแนะจากการศึกษานี้ประกอบด้วย ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ได้แก่ การขยายกลุ่มเป้าหมายการอบรมให้ครอบคลุมหน่วยงานภาครัฐและภาคประชาสังคม การกำหนดนโยบายสนับสนุนการใช้ SROI ในองค์กร และการพัฒนาระบบติดตามผู้ผ่านการอบรม ส่วนข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติ ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตรเฉพาะทาง การจัดทำคู่มือและเครื่องมือที่เข้าใจง่าย และการสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้ผ่านการอบรม เพื่อส่งเสริมการนำความรู้ไปใช้ประเมินผลลัพธ์ทางสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ

การรู้เท่าทันสื่อ: ผู้บริโภคในยุคดิจิทัล

Pongsatorn Khositdham — 2025-07-09

ผู้บริโภคที่รู้เท่าทันสื่อจะมีทางเลือกมากขึ้นในการบริโภค และการใช้ชีวิตประจำวันในยุคดิจิทัล เพราะจะรู้ว่าจะจัดการกับสื่อ และสารต่าง ๆ ที่มีอยู่มากมายอย่างไร การรู้เท่าทันสื่อทำให้ผู้บริโภคมีอำนาจในการเลือกซื้อสินค้าและบริการ โดยพิจารณาจากประโยชน์ และคุณภาพของสินค้าอย่างแท้จริง รวมถึงนำไปสู่การตระหนักในสิทธิของผู้บริโภค เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับผู้บริโภคในยุคดิจิทัล ผู้บริโภคที่รู้เท่าทันสื่อ จึงต้องมีทักษะการเข้าถึงสื่อ การวิเคราะห์สื่อ การประเมินค่าสื่อ และการสร้างสรรค์สื่อ ซึ่งทักษะเหล่านี้จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับผู้บริโภคในยุคดิจิทัล ในการตระหนักถึงอิทธิพลของสื่อ ไม่ถูกครอบงำจากสื่อ นอกจากนี้ยังช่วยทำให้ผู้บริโภคมีความสามารถในการเลือกรับ และใช้สื่ออย่างมีประสิทธิภาพ ผู้บริโภคในยุคดิจิทัล นอกจากจะต้องมีทักษะในการรู้เท่าทันสื่อแล้ว ยังต้องใช้สิทธิของผู้บริโภคเป็นเครื่องมือในการปกป้องสิทธิของตัวเองตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้ผู้บริโภคได้รับความคุ้มครองอย่างเป็นธรรม และเมื่อถูกละเมิดสิทธิ ผู้บริโภคต้องสามารถร้องเรียนให้เกิดการแก้ไขตามสิทธิของตน การรู้เท่าทันสื่อจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้บริโภคต้องตระหนักเพื่อให้อยู่รอดในสังคมยุคดิจิทัล