การสร้างสรรค์จิตรกรรมสีน้ำ แนวเรื่อง ความงามในวิถีชีวิตแบบพอเพียงของชนบทอีสาน

ประภาพร ศุภตรัยวรพงศ์

บทคัดย่อ

การวิจัยการสร้างสรรค์จิตรกรรมสีน้ำแนวเรื่อง “ความงามในวิถีชีวิตแบบพอเพียงของชนบทอีสาน” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพวิถีชีวิตของคนชนบทอีสานที่มีความเป็นอยู่แบบพอเพียง เรียบง่าย สมถะ สงบสุข ทั้งในสมัยอดีตและปัจจุบัน และเพื่อสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมสีน้ำแนวเรื่อง “ความงามในวิถีชีวิตแบบพอเพียงของชนบทอีสาน” ในรูปแบบรูปลักษณ์ผลการวิจัยพบว่า สภาพวิถีชีวิตของคนชนบทอีสานที่มีความเป็นอยู่แบบพอเพียง เรียบง่าย สมถะ สงบสุข ทั้งในสมัยอดีตและปัจจุบันนั้น มีสิ่งที่สามารถแสดงออกในเรื่องราวดังกล่าวได้ชัดเจนที่สุดอย่างหนึ่ง คือ การเกษตรกรรม โดยเฉพาะการปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อเป็นอาหารของสมาชิกในครอบครัว ซึ่งการศึกษาดังกล่าวได้ช่วยสนับสนุนประสบการณ์ตรงของผู้วิจัยที่เคยได้ร่วมกิจวัตรที่เต็มไปด้วยความรู้สึกอันประทับใจกับมารดามาเมื่อครั้งในวัยเยาว์ จากนั้นได้คัดสรรรูปทรง สัญลักษณ์จากงานเกษตรกรรมการปลูกผักสวนครัว ลักษณะวิธีของการปลูก และบรรยากาศยามเช้าตรู่ มาจัดกระทำ ภาพร่าง ความคิดให้เกิดเป็นองค์ประกอบใหม่ตามจินตนาการ เป็นไปตามเนื้อหาในแนวเรื่องรูปแบบ และเทคนิคกระบวนการที่กำหนดไว้ แต่ยังคงความเหมือนจริงและความเป็นไปได้จริงตามธรรมชาติ จากนั้นทำการขึงกระดาษกับกระดานรองเขียน, ระบายสีชั้นแรก,การขยายแบบและร่างภาพลายเส้น, ใช้กาวกันวาด และระบายสีในรายละเอียดรูปทรงผลงานสร้างสรรค์ที่แบ่งออกเป็น 4 ระยะ และทุกระยะได้ทำการวิเคราะห์ผลงานจนทำให้ผู้วิจัยได้ค้นพบความเหมาะสมของการใช้รูปทรง สัญลักษณ์ การแสดงสีสัน ลักษณะรูปทรงการจัดองค์ประกอบศิลป์ การกำหนดพื้นที่ว่าง การใช้สีภายในผลงาน และการสร้างพื้นผิวส่วนการถ่ายทอดตามรูปแบบเหมือนจริง ด้วยเทคนิคสีน้ำบนกระดาษสำหรับระบายสีน้ำชนิดกึ่งหยาบได้ผลดีที่สุด และการใช้สีน้ำควรใช้สีที่ให้ตะกอนมากเป็นไปอย่างระมัดระวังส่วนการใช้หลักการดุลยภาพแบบอสมมาตร ซึ่งจะมีลักษณะของภาพที่ซีกซ้ายและซีกขวาไม่เหมือนกัน แต่สามารถทรงตัวอยู่ได้ โดยการให้ความสำคัญกับหน่วยที่มีน้ำหนักเบากว่าผลสำเร็จของงานสร้างสรรค์ได้แสดงความคิดสร้างสรรค์ออกมาอย่างเป็นระบบขั้นตอนมีความแตกต่างจากศิลปินอื่นอย่างชัดเจน ด้วยผู้วิจัยได้นำความสามารถในเทคนิคสีน้ำที่มีบุคลิกเฉพาะตนมาผสมผสานประสบการณ์จากเรื่องราวเฉพาะถิ่นในอดีต มีการสร้างสรรค์องค์ประกอบขึ้นมาใหม่ จึงทำให้ผลงานมีความเป็นอัตลักษณ์เฉพาะตน ไม่เหมือนใคร และสามารถแสดงสุนทรียภาพด้วยชั้นเชิงทางจิตรกรรมที่มิใช่การลอกเลียนแบบธรรมชาติอย่างที่จักษุประสาทสัมผัสได้ด้วยการมองเห็นเพียงเท่านั้น แต่ผู้วิจัยได้แทรกอารมณ์ ความรู้สึกต่างๆเข้าไปในผลงานโดยซ่อนนัยถึงวิถีชีวิตที่มีความเป็นอยู่แบบพอเพียง เรียบง่าย สมถะ สงบสุข ตลอดจนพาให้รู้สึกถึงความมีสันติ ความปลอดภัย การพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันระหว่างคนกับธรรมชาติ ภายในภาพที่ปรากฏเป็นพืชพันธุ์นานา นำพาให้เกิดสุนทรียรส อันลึกซึ้งต่อการดำรงอยู่ของมนุษย์กับธรรมชาติที่คุณค่าอเนกอนันต์ต่อกัน การไม่ทำลายกันแต่อยู่ด้วยกันได้อย่างกลมกลืนและเป็นหนึ่งเดียว