บทความของปราชญ์ชาวบ้านผ่านเฟสบุ๊ค

บทคัดย่อ

มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์ ได้ร่วมกับภาคีวิชาการหลายสำนัก เช่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ ได้จัดงานประชุมวิชาการด้านมนุษยศาสตร์ครั้งที่ 3 ที่โรงแรมริมปาว จังหวัดกาฬสินธุ์ เรื่องนี้มาทันเวลาเลยละครับ ในสภาพสังคมที่ผิดปกติในบ้านเมืองเราอย่างเดี๋ยวนี้ งานด้านมนุษย์และสังคมศาสตร์ จะได้ช่วยชี้เบาะแสและทิศทางให้ผู้คนได้ใคร่ครวญและหาทางออกกันอย่างมีสติ วิกฤติครั้งนี้ใหญ่หลวงนัก การระดมกูรูและนักวิชาการมานำเสนอ ข้อเสนอแนะ จึงเป็นอะไรที่เหมาะเจาะอย่างที่สุด ผมอยากเห็นนักศึกษาที่กำลังทำวิทยานิพนธ์อยู่ในขณะนี้ได้ไปเห็น ไปฟัง ไปร่วมแลกเปลี่ยนกลยุทธ์และกุศโลบายต่างๆ น่าจะได้ประโยชน์มาเสริมแต่งงานของตนเองจะได้เป็นบัณฑิตอย่างสง่างามไม่ต้องให้ใครมาค่อนขอดว่า แอบจ่ายหนัก! เขาให้เวลาผมชั่วโมงครึ่ง ไปพูดเรื่อง “มหาชีวาลัยอีสาน คือ ยาขมหม้อใหญ่ ที่ปรุงแต่งขึ้นมาเพื่อรักษาไข้ใจของคนอีสาน” ยาผีบอกจากสวนป่า ก็จะไปทุบหม้อในงานนี้แหละเธอ จะรักษาหรือบรรเทาเบาบางปัญหาอะไรได้บ้าง บางทีมันก็ไม่ได้ยากเกินที่เราจะช่วยเหลือตัวเอง เห็นได้จากกรณีตัวอย่างที่ดีในนักปฏิบัติทั้งหลายซึ่งอัตลักษณ์ของชาวเมืองนํ้าดำเองก็แข็งขันอยู่แล้ว วิถีของชาวผู้ไทและไทญ้อนั้น เงียบง่าย ประณีต หลากหลาย ทำมาหากินก็ได้ ค้าขายก็เก่ง จารีตประเพณีก็บรรเจิดนัก สาวๆเมืองนํ้าดำใช้ผ้าทอแพรวา ร่ายรำสวยงามจนตกตะลึง เสียงพูดและร้องเพลงเหมือนมีมนต์สะกด เมืองดินดำนํ้าชุ่ม เป็นตัวบ่งชี้ของความอุดมสมบูรณ์ของการเลือกตั้งถิ่นฐานของผู้คนทุกยุคสมัย เรื่องค้นหาแหล่งนํ้ามาเป็นอันดับแรก ดินดีตามมา ถ้าดินดีนํ้าดี มีป่าไม้ที่ราบทำนาทำสวน การสัญจรไปมาสะดวก มีผู้รู้ผู้ทรงภูมิปัญญา มีนายฮ้อยและพ่อค้าแม่ขายสินค้า บ้านเมืองก็ฮุ่งเฮืองใช่ไหมละเธอ ผู้คนในเมืองกาฬสินธุ์จึงกินอิ่มนอนอุ่นอยู่กันอย่างปกติสุขมาหลายชั่วอายุคน ของดีเมืองนํ้าดำมีปะเลอะ ตอนนี้ข้าวโคตรเขาวงกำลังดังระเบิดเคยทำพาข้าวถวายสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ มาแล้ว ผลิตข้าวพันธุ์ในพื้นที่ลมโตนภูที่เขาวงเป็นข้าวอินทรีย์ที่ใครได้ชิมสบายใจและติดใจเหมือนโดนเสน่ห์ของแม่โพสพไม่แน่นะเธอ.. ถ้าไม่เกะกะพื้นที่นิทรรศการและเจ้าภาพกรุณาให้ไปโชว์ของดีท่านที่ไปร่วมงานก็อาจจะได้ชมและได้ชิม กลุ่มนี้เขาไปออกงานที่ไหนก็จะเอาหม้อไฟฟ้าไปหุงข้าวโชว์ด้วย คราวที่แล้วหอมตลบอบอวลไปทั้งฮอลล์

หลายสิบปีมาแล้ว ผมเคยไปเที่ยวสถานีทดลองพืชไร่พืชสวนห้วยสีทน มีชื่อเสียงเรื่องพริกห้วยสีทน มันเทศ และพืชสวนอื่นๆ คราวโน้นเคยสั่งแม่ค้าปลา ที่เขาไปบรรทุกปลาจากเขื่อนลำปาวมาขายทั่วอีสาน ผมลองสั่งปลาบู่ 4 ตัว โดยคำนวณเอาจากขนาดของปลาในแม่นํ้ามูล พอเขาเอามาส่งเท่านั้นแหละ ปลาบู่บ้าอะไร ตัวละ 15 กก. เฉพาะหัวปลาก็เต็มกาละมังแล้ว เข็ดขี้แก่ขี้อ่อนกับปลาเขื่อนนี้ไปนาน ปลานี่นะเธอ ถ้าตัวใหญ่ไปมันก็เกินความอร่อยๆ จะเอาไปนึ่งบ๊วยก็เกะกะเต็มที

โมเดลกาฬสินธุ์ ดูจะเหมาะกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมในยามกระเสือกกระสนนี้การทำมาหากินที่หลากหลายของที่นี่ หลายเรื่องน่าจะเอาแบบอย่างได้ ที่กาฬสินธุ์มีนายฮ้อยจำนวนมาก สมัยที่มีปัญหาเรื่องวัวพลาสติก กลุ่มนายฮ้อยจากเมืองนํ้าดำนี่แหละชวนกันบุกมาหาผมถึงในสวนป่า

ผม : มาเฮ็ดหยังพ่อใหญ่

นายฮ้อย : ผมสิมาให้ครูบาพาไปเทวัวพลาสติก

ผม : อ้าว วัวก็มี หมู่พวกก็พร้อม รถก็มี คือบ่พากันไปเทโลด

นายฮ้อย : หมู่ผมขาดคนเป่านกหวีด อยากให้พ่อครูบาชวนคนหลายจังหวัดไปเทนำกัน

ไปๆ มาๆ ก็จะมาอุปโลกน์ให้เป็นหัวหน้าม็อบเสียยังงั้นแหละ ก็จะทำยังไงได้ละเธอ พี่น้องเดือดร้อนมาหายาขมหม้อใหญ่ก็ต้องทำหน้าที่สิกลางเดือนหน้าข้าวกล้าทุ่งกุลาร้องไห้คงเขียวระบัดใบเราขับรถผ่าไปกลางท้องทุ่งใหญ่สุดลูกหูลูกตานึกดูสิเธอว่าสายตาเราจะไปจบลง ณ จุดใด