มิซึโกะ-คุโย: หลังการทำแท้ง ความเป็นแม่ และความเป็นผู้กระทำการ

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นงานวิจัยเอกสารซึ่งทำการสำรวจองค์ความรู้เกี่ยวกับพิธีกรรมมิซึโกะ-คุโย หรือพิธีกรรมเพื่อรำลึกถึงตัวอ่อนเด็กที่ไม่ได้ถือกำเนิด อันเป็นปรากฏการณ์ใหม่ในปริมณฑลของพุทธศาสนาในประเทศญี่ปุ่น และเริ่มมีวิถีปฏิบัติดังกล่าวตั้งแต่ประมาณทศวรรษ 1970 หรือประมาณสองทศวรรษนับจากที่ญี่ปุ่นรับรองการทำแท้งอย่างถูกกฎหมาย พิธีกรรมมิซึโกะ-คุโยได้รับความสนใจจากทั้งสื่อและแวดวงวิชาการ โดยส่วนใหญ่มักนำเสนอมุมมองในเชิงลบและมองผู้หญิงที่เข้าร่วมพิธีกรรมดังกล่าวในฐานะผู้ถูกกระทำ บทความนี้ให้ความสนใจกับเสียงของผู้หญิงจากข้อมูลทางชาติพันธุ์วรรณาที่ปรากฏในงานวิชาการน้อยชิ้น โดยเชื่อมโยงกับแนวคิดความเป็นแม่ในญี่ปุ่นและแนวคิดผู้กระทำการที่เชื่องเชื่อ ผู้เขียนเสนอว่าผู้หญิงที่เคยทำแท้งและเข้าร่วมพิธีกรรมมิซึโกะ-คุโยนั้นมีความเป็นผู้กระทำการ และชี้ให้เห็นว่าการเข้าร่วมพิธีกรรมดังกล่าวมีส่วนช่วยเสริมพลังและปรับเปลี่ยนการรับรู้ตัวตนให้สามารถเป็นแม่ที่ “ดี” ตามอุดมคติในวัฒนธรรมญี่ปุ่นได้