ความหมายของพระเจดีย์ร่วมสมัยไทยโดยในหลวงรัชกาลที่ 9

บทคัดย่อ

หนึ่งในพระราชกรณียกิจด้านพระศาสนาที่สำคัญของพระมหากษัตริย์ในพระพุทธศาสนาคือ การมีบทบาทเป็นผู้นำในการสถาปนาพระเจดีย์ เพื่อให้พสกนิกรได้สักการะบูชาสัญลักษณ์อันแทนองค์พระพุทธเจ้า ในหลวงรัชกาลที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงแสดงให้เห็นถึงพระปรีชาสามารถในด้านนี้ ด้วยการสถาปนาเจดีย์พิพิธภัณฑ์ ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญของการบูชาพระธาตุในพระพุทธศาสนาเถรวาท จากการตรวจสอบพระเจดีย์ร่วมสมัยที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงมีบทบาทในการชี้นำทางแนวคิดต่อสถาปัตยกรรม จึงเป็นวัตถุประสงค์ของบทความนี้ ด้วยการตีความหมายเชิงพื้นที่ผ่านสัญลักษณ์ทางสถาปัตยกรรมและเปรียบเทียบกับคติทางพระพุทธศาสนา ซึ่งพบว่า พระองค์ทรงรักษาธรรมเนียมตามแบบแผนพระพุทธศาสนาไว้ได้เป็นอย่างดี พร้อมกับสร้างสรรค์รูปทรงและบทบาทหน้าที่ใหม่ให้ปรากฏขึ้นในเจดีย์พิพิธภัณฑ์ ซึ่งได้กลายเป็นแบบแผนที่ได้รับความนิยมต่อมาในการสร้างพระเจดีย์ร่วมสมัยในสังคมไทย