กำเนิดและพัฒนาการของผู้ค้ารายย่อยในตลาดนัดบนพื้นที่การขยายตัวของเมืองขอนแก่น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากำเนิดและพัฒนาการของผู้ค้ารายย่อยในตลาดนัดบนพื้นที่การขยายตัวของเมืองขอนแก่น โดยเป็นการศึกษาวิจัยด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ มีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ผู้ค้ารายย่อยในตลาดนัดบ้านทุ่มจำนวน 12 ราย โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก จากการวิจัยครั้งนี้พบว่า การกำเนิดของตลาดนัดบ้านทุ่มมีปัจจัยหลัก 2 ปัจจัยคือ 1) ปัจจัยด้านการขยายตัวของเมืองขอนแก่น ส่งผลให้พื้นที่บ้านทุ่มกลายเป็นพื้นที่ชานเมือง และ 2) ปัจจัยด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมในพื้นที่ ทำให้มีตลาดเกิดขึ้นตามมา สำหรับการก่อเกิดผู้ค้ารายย่อยในตลาดนัดบ้านทุ่ม มีปัจจัยสำคัญ 3 ประการหลัก ประการแรก ปัจจัยด้านความล้มเหลวของการเดินทางเข้าไปขายแรงงานในเมืองใหญ่ ส่งผลทำให้ต้องเดินทางกลับมาประกอบอาชีพพ่อค้าแม่ในตลาดนัด ประการที่สอง ปัจจัยด้านความต้องการให้บุตรมีการศึกษาที่สูงแต่ไม่อาจพึ่งพาการจ้างงานในโรงงานอุตสาหกรรมในเมืองใหญ่ได้ เพราะโรงงานเหล่านั้นต่างก็เป็นไปเพื่อตอบสนองระบบทุนนิยมที่มุ่งขูดรีดมูลค่าส่วนเกิน ทำให้ต้องกลับมาถิ่นฐานบ้านเกิดเพื่อหาอาชีพอิสระโดยเฉพาะการค้าขายในตลาดนัด และประการสุดท้าย ปัจจัยด้านแรงบีบคั้นของระบบทุนนิยม ที่ทำให้ผู้ใช้แรงงานรู้สึกแปลกแยกจากกิจกรรมการผลิตของตนเอง การหลีกเร้นจากความแปลกแยกเหล่านี้ก็คือการออกจากแรงงานออกจากโรงงานกลับถิ่นฐานบ้านเกิด เพื่อหาอิสรภาพทางอาชีพ ทางเลือกที่สำคัญก็คือการกลับมาในฐานะของการเป็นพ่อค้าแม่ค้า
Article Details
เอกสารอ้างอิง
________. (2561). ผลกระทบจากการกลายเป็นเมืองด้านการเข้าถึงและครอบครองสินทรัพย์ทุนของครัวเรือนแรงงานชานเมืองขอนแก่น. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 5(2), 101-125.
ชยันต์ วรรธนะภูติ. (2553). การกำหนดกรอบแนวคิดในการงิจัย. ใน อุทัย ดุลยเกษม (บรรณาธิการ). การวิจัยเชิงคุณภาพ. (หน้า 10 - 20) ขอนแก่น: ขอนแก่นการพิมพ์.
ชไมพรกาญ จนกิจสกุล. (2555). ระเบียบวิธีวิจัยทางสังคมศาสตร์. ตาก: โพรเจ็คท์ ไฟฟ์ - โฟว์
ทรงสิริ วิชิรานนท์. (2556ก). พัฒนาการตลาดนัด. วารสารวิชาการและวิจัย มทร. พระนคร, 7(1), 159 – 171.
________. (2556ข). พัฒนาการและการดำรงอยู่ของตลาดนัดวัดทองสะอาด อำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง, 2(1), 1 – 12.
บัวพันธ์ พรหมพักพิง และคณะ. (2561). กำเนิดและพัฒนาการของตลาดสด และผู้ค้ารายย่อยเมืองขอนแก่น. ขอนแก่น: กลุ่มวิจัยความอยู่ดีมีสุขและการพัฒนาอย่างยั่งยืน
________. (2562). เมืองขอนแก่น: การเติบโต ความท้าทาย และโอกาส. นนทบุรี: สำนักพิมพ์สื่อตะวัน จำกัด.
ผาสุก พงษ์ไพจิตร และคริส เบเคอร์. (2546). เศรษฐกิจการเมืองไทยสมัยกรุงเทพฯ. เชียงใหม่: ซิลค์เวอร์ม บุคส์.
พรรณภัทร ปลั่งศรีเจริญสุข. (2551). อัตลักษณ์ของแรงงานข้ามชาติคืนถิ่นกับการต่อรองการพัฒนาของชาวบ้านในจังหวัดลำปาง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
พิทักษ์ ชูมงคล. (2559). การบริโภคเชิงสัญญะกับการสื่อสารอัตลักษณ์ในอินสตาแกรม. วารสารนิเทศศาสตร์, 34(1), 75 – 86.
มานะ นาคำ, มนต์ชัย ผ่องศิริ และ ณัฐพล มีแก้ว. (2559). ความเปลี่ยนแปลงและกระบวนการสร้างประชาธิปไตยในชนบทอีสาน. รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ศิริวรรณ เกษมศานต์กิดาการ. (2537). การศึกษาเชิงวิเคราะห์ปัญหาเรื่องความแปลกแยกในสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2(1), 1-19.
สมพงศ์ อาษากิจ. (2561). โครงสร้างความรู้สึกในชีวิตและเรื่องเล่าของแรงงานชายอีสานคืนถิ่น 3 รุ่นอายุ. วารสารรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, 9(2), 87-122.
สุวิดา ธรรมมณีวงศ์ และคณะ. (2550). การวิจัยเพื่อแสวงหาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาตลาดเขตเทศบาลนครปฐม. ใน เรื่องเต็มการประชุมวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 45. สาขาศึกษาศาสตร์ สาขาเศรษฐศาสตร์ และบริหารธุรกิจ สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. (หน้า 569-570).
อุกฤษฏ์ แพทย์น้อย. (2546). ทรรศนะของมาร์กซ์เรื่องสัตสังคม. วารสารสังคมศาสตร์, 34(2), 26-54.
อัครยา สังขจันทร์. (2538). คาร์ล มาร์กซ์ ปฏิเสธระบบตลาดหรือไม่. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา. บัณฑิตวิทยาลัย, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
Cohen, G. A. (1978). Karl Marx’s Theory of History: A Defense. Oxford: Oxford University Press.
Cox, J. (1998). An introduction to Marx’s theory of alienation. International Socialism 79, 41–62.
Crossman, A. (2018, June 13). Understanding Alienation and Social Alienation. Retrieved from https://www.thoughtco.com/alienation-definition-3026048
Geertz, C. (1978). The bazaar economy: Information and search in peasant marketing. The American Economic Review, 68(2), 28-32.
Tangires, Helen. (2003). Public markets and civic culture in nineteenth century America. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Tosakul, R. (2014). Relatedness: capitalism and the sufficiency economy in rural Northeastern Thailand. In Liamputtong, P. (Ed.). Contemporary socio-cultural and political perspectives in Thailand (pp. 141-153). Dordrecht: Springer.
Mandel, E., & Novack, G. (1974). The Marxist theory of alienation: three essays. New York: Pathfinder Press.
Marx, K. (1990 [1867]). Capital Volume I. Penguin Classics: London.
McMillan, J. (2002). Reinventing the bazaar: A natural history of markets. New York: Norton.
Morales, A. (2009). Public markets as community development tools. Journal of Planning Education and Research, 28(4), 426-440.
Nechyba, T. J., & Walsh, R. P. (2004). Urban sprawl. Journal of economic perspectives, 18(4), 177-200.
Stillerman, J. (2015). Flea market. In Daniel Thomas Cook and J. Michael Ryan. (Ed). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Consumption and Consumer Studies. New York: John Wiley & Sons.
Yongvanit, S., & Thungsakul, N. (2013). The national economic and social development plan as an urban driver for Khon Kaen city. Reg. Views, 26, 17-26.
