นารีเรืองนาม: วรรณกรรมสอนสตรีสมัยหลังรับอิทธิพลตะวันตกที่ปรากฏในหนังสือชำร่วย

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหนังสือรวมบทประพันธ์เรื่องนารีเรืองนามในฐานะวรรณกรรมสอนสตรีสมัยหลังรับอิทธิพลจากตะวันตกทั้งด้านเนื้อหาและกลวิธีการประพันธ์ ผลการศึกษาพบว่า เรื่องนารีเรืองนามมีเนื้อหาที่มุ่งสนับสนุนสตรีให้เห็นความสำคัญของความรู้ ความกล้าหาญและเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของชาติสืบเนื่องจากบริบทสังคมและแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ต้องการพัฒนาชาติบ้านเมืองให้มีความเจริญรุ่งเรืองขึ้น ในด้านกลวิธีการประพันธ์ กวีนำเสนอเรื่องนารีเรืองนามในลักษณะการเล่าชีวประวัติเชิงสดุดีเกียรติคุณเพื่อยกย่องบทบาทของสตรีในประวัติศาสตร์ไทย สตรีในประวัติศาสตร์ตะวันตกและสตรีในวรรณคดีจำนวน 16 ท่าน ได้แก่ 1)กลุ่มสตรีที่ได้รับการบันทึกอยู่ในพระราชพงศาวดาร 2) กลุ่มสตรีที่ได้รับการยกย่องในฐานะวีรสตรีของฝ่ายสัมพันธมิตรและ 3) กลุ่มสตรีที่เป็นตัวละครเอกของวรรณคดีเรื่องต่าง ๆ  วิธีการคัดเลือกสตรีแต่ละกลุ่มเพื่อยกย่องบทบาทหน้าที่ระหว่างมีชีวิตหรือบทบาทหน้าที่ในฐานะตัวละครเอกล้วนมีความสัมพันธ์กับการควบคุมความรู้ของราชสำนักส่วนกลาง อุดมการณ์ทางการเมืองของชนชั้นนำและบริบทสังคมในสมัยรัชกาลที่ 6 ซึ่งสะท้อนให้เห็นความคาดหวังต่อบทบาทหน้าที่ของสตรีในสังคมช่วงเวลาดังกล่าวได้เป็นอย่างดี