ความจำเป็นในการจัดทำฐานข้อมูลทางชีวภาพของผู้ไม่มีสัญชาติไทย

บทคัดย่อ

กระแสโลกาภิวัตน์ส่งผลให้หลายประเทศในปัจจุบันต้องเตรียมการรับมือกับปัญหาความมั่นคงที่มาในรูปแบบใหม่ๆ อย่างที่ไม่เคยพบมาก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาชญากรรมข้ามชาติ (Transnational Crimes) ประเทศไทยเองก็เช่นกัน ในฐานะที่เป็นจุดศูนย์กลางในด้านเศรษฐกิจ ด้านคมนาคมขนส่งของประเทศในกลุ่มอาเซียน จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องประสบกับภาวะอาชญากรรมในรูปแบบใหม่ ที่อาจจะมีต้นกำเนิดที่ประเทศไทย และไปเกิดความผิดที่อื่น หรือเริ่มกระทำความผิดที่ประเทศอื่นแต่มาเกิดผลที่ประเทศไทย เป็นต้น นอกจากนี้ ในสภาพสังคมปัจจุบัน ยังพบว่าปัญหาด้านสิทธิมนุษยชนก็เป็นอีกปัญหาหนึ่งซึ่งเป็นที่น่าสนใจในฐานะตัวแสดงหลักในประชาคมโลก ได้แก่ ปัญหาของบุคคลไร้รัฐ (Stateless Person) ซึ่งได้รับความสนใจจากนักวิชาการด้านสิทธิมนุษยชนทั่วโลก โดยการมีสัญชาติของบุคคล แสดงให้เห็นถึงสิทธิ (Rights)  และหน้าที่ (Responsibility) ของบุคคลที่มีต่อรัฐหรือได้รับจากรัฐที่ตนอาศัยอยู่ และการมีสัญชาติแสดงออกถึงความเป็นพลเมือง (Citizenship) ของรัฐนั้น ๆ ซึ่งความเป็นพลเมือง เป็นประการขั้นพื้นฐานของสิทธิมนุษยชน ที่ระบุว่า “บุคคลทุกคนมีสิทธิที่จะได้รับสิทธิ”  ซึ่งการไม่มีสัญชาติของบุคคลนั้น มักมีจุดเริ่มต้นมาจากการไม่สามารถพิสูจน์รากเหง้าของตนได้ว่าสืบเชื้อสายมาจากที่ใด รัฐไม่สามารถรับรองสิทธิของบุคคลนั้นได้ ส่งผลให้บุคคลนั้นไม่มีสิทธิทางกฎหมาย ไม่สามารถเข้ารับบริการขั้นพื้นฐานของรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบรรดาเด็ก ๆ ที่เกิดมาจากบุคคลไร้รัฐ และไม่ได้รับการรับรองสิทธิความเป็นพลเมืองจากรัฐ จะส่งผลให้เกิดปัญหาทางสังคมตามมา อาทิ เด็กถูกขายไปเป็นทาส การค้าแรงงานเด็กโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย การค้าประเวณีเด็ก เป็นต้น  (SARAH AIRD,HELEN HARNETT AND PUNAM SHAH, 2002)

                 การศึกษาวิจัยเรื่องความจำเป็นในการจัดทำฐานข้อมูลทางชีวภาพของผู้ไม่มีสัญชาติไทย  มีวัตถุประสงค์ คือ 1. เพื่อศึกษารูปแบบการจัดทำฐานข้อมูลทางชีวภาพของบุคคลในต่างประเทศ 2. เพื่อศึกษารูปแบบการนำข้อมูลทางชีวภาพของบุคคลมาใช้ประโยชน์ในการรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของประเทศในประเทศตะวันตก และ 3. เพื่อศึกษาและกำหนดรูปแบบการจัดทำฐานข้อมูลทางชีวภาพของบุคคลผู้ไม่มีสัญชาติไทย สำหรับวิธีดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยใช้รูปแบบงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้วิธีการทบทวนวรรณกรรมเป็นหลัก (Review Literature)  ด้วยการศึกษาแนวทางในการดำเนินการกับกลุ่มคนที่ไม่ใช่คนในชาติ (กลุ่มคนไร้สัญชาติ คนไร้รัฐ คนพลัดถิ่น ผู้อพยพ และผู้ลี้ภัย) ในบริบทของประเทศตะวันตก เพื่อนำมากำหนดรูปแบบในการบริหารจัดการกลุ่มบุคคลผู้ไม่มีสัญชาติไทยที่อาศัยอยู่ในประเทศไทย

            ผู้วิจัย มีแนวคิดว่า ในปัจจุบันทุกประเทศให้ความสนใจเรื่องความมั่นคงและเรื่องสิทธิมนุษยชนควบคู่กัน ประกอบกับการเคลื่อนย้ายของบุคคล รวมตลอดถึงข้อมูล ข่าวสารภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์เป็นไปได้โดยง่าย หากมีกลไกหรือฐานข้อมูลสำหรับควบคุมหรือจัดระเบียบบุคคลในการเคลื่อนย้ายหรือเดินทางข้ามแดน โดยเฉพาะประเทศในกลุ่มอาเซียน ก็จะสามารถเป็นเครื่องมือในการตรวจสอบและป้องกันการกระทำความผิดในลักษณะ
ข้ามชาติได้เป็นอย่างดี จึงนำมาสู่การกำหนดประเด็นศึกษาเรื่อง “ความจำเป็นในการจัดทำฐานข้อมูลทางชีวภาพ
ของผู้ไม่มีสัญชาติไทย”