ความสัมพันธ์ของปัจจัยทางเศรษฐกิจกับคุณภาพชีวิตของครัวเรือนเกษตรกรสวนยางพารากรณีศึกษาเขตตำบลโนนสว่าง อำเภอเมืองบึงกาฬ จังหวัดบึงกาฬ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจกับคุณภาพชีวิตของครัวเรือนเกษตรกรสวนยางพารา เก็บข้อมูลจากครัวเรือนที่เป็นเกษตรกรสวนยางพารา จำนวน 325 ครัวเรือน ที่ได้จากการสุ่มแบบพหุวิธี วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบไคสแคว์

ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจในครัวเรือนเกษตรกรสวนยางพารา ได้แก่ การขายยางพาราก้อนเป็นถ้วย รายได้อยู่ระหว่าง 5,001-10,000 บาทต่อเดือน แต่ก็มีค่าใช้จ่ายระหว่าง 3,000-6,000 บาทต่อเดือน การใช้แรงงานจากสมาชิกในครัวเรือนในการกรีดยางจำนวน 1-2 คนต่อวัน ๆ ละ 4-6 ชั่วโมง ระยะเวลาในการประกอบอาชีพในช่วง 5-6 ปี การออมเงินไว้ใช้ในครัวเรือน ในขณะที่ระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกรสวนยางพาราด้านสังคมสูงที่สุด (  = 3.78; SD. = 0.84)  รองลงมาคือ ด้านร่างกาย ( = 3.23; SD. = 0.83) ด้านจิตใจ ( = 3.13; SD. = 0.99) และด้านเศรษฐกิจ ( = 2.82; SD. = 0.92) ตามลำดับ ปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจด้วยการออมเงิน (P-value=0.006) มีความสัมพันธ์กับระดับคุณภาพชีวิตด้านสังคมในครัวเรือน ปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจจำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อวัน (P-value=0.041) มีความสัมพันธ์กับระดับคุณภาพชีวิตด้านเศรษฐกิจในครัวเรือน ปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจเกี่ยวกับรายได้ต่อเดือน (P-value=0.018) ระยะเวลาที่ประกอบอาชีพการทำสวนยางพารา (P-value=0.030) จำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อวัน (P-value=0.047) มีความสัมพันธ์กับระดับคุณภาพชีวิตด้านร่างกายในครัวเรือน และปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจเกี่ยวกับระยะเวลาที่ประกอบอาชีพการทำสวนยางพารา (P-value<0.001) จำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อวัน (P-value<0.001) จำนวนสมาชิกในครัวเรือนที่ช่วยกรีดยางพาราในแต่ละวัน (P-value=0.019) และการออมเงินของครัวเรือน (P-value<0.001) มีความสัมพันธ์กับระดับคุณภาพชีวิตด้านจิตใจ