ปรากฏการณ์ของหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ผ่านแนวคิดหลังนวยุค (Postmodern): การศึกษาเชิงปรากฏการณ์วิทยา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปรากฏการณ์ของหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ผ่านแนวคิดหลังนวยุค การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบปรากฏการณ์วิทยา โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ครูผู้สอนในสถานศึกษาแห่งหนึ่ง จำนวน 3 ท่าน เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ร่วมกับการสังเกตปรากฏการณ์ในพื้นที่วิจัย และวิเคราะห์ตัวบทของหลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยของสถานศึกษาผ่านแนวคิดหลังนวยุค ผลการศึกษาพบว่า เมื่อศึกษากระบวนการดำเนินงานหลักสูตรผ่านองค์ประกอบของหลักสูตรทั้ง 4 องค์ประกอบ ได้แก่ จุดมุ่งหมายของหลักสูตร เนื้อหาสาระ กระบวนการจัดการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล พบว่าปัญหาบางประการที่แฝงอยู่ในหลักสูตร ได้แก่ ตัวชี้วัดที่ซ้ำซ้อนกัน นโยบายของโรงเรียนที่ไม่ชัดเจนในการจัดทำหลักสูตร การวัดและประเมินผลที่ยังไม่ครอบคลุมผู้เรียนเท่าที่ควร และเมื่อนำหลักสูตรมาวิเคราะห์ผ่านมุมมองของแนวคิดหลังนวยุค พบว่า หลักสูตรควรเป็นแนวปฏิบัติขององค์กรที่มีการปรึกษาหารือร่วมกันทั้งผู้สอน ผู้เรียน และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในทุกภาคส่วน นอกจากนี้หลักสูตรยังเป็นสมรภูมิการต่อสู้และการต่อรองทางอุดมการณ์ที่เกิดจากความคิดและความเชื่อที่แตกต่างกันของผู้คนในแต่ละพื้นที่ มุมมองปรากฏการณ์ของหลักสูตรฉบับนี้จึงมิได้วิเคราะห์เฉพาะตัวบท (Text) เท่านั้นจึงต้องสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับหลักสูตรจริงเพื่อให้เห็นมุมมองที่กว้างขึ้นผ่านประสบการณ์จริง ความคิดเห็นของผู้สอนจริงเพื่อประกอบการศึกษาปรากฏการณ์ของหลักสูตร แต่การวิจัยครั้งนี้ไม่ได้มีเจตจำนงตัดสินคุณค่าของหลักสูตรแม้แต่ประการใด