การเปลี่ยนแปลงทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมช่วงชุมชนเทพารักษ์ 1 – 5 จากการก่อสร้างรถไฟรางคู่ ช่วงชุมทางถนนจิระ – ขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมที่เป็นผลจากการสร้างรถไฟรางคู่ ต่อประชาชนในชุมชนในอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น และแนวทางในการป้องกันแก้ไข โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกประชาชนที่อยู่อาศัยในชุมชนเทพารักษ์ 1 – 5 ของอำเภอเมืองขอนแก่น ซึ่งเป็นชุมชนที่อยู่บริเวณริมทางรถไฟที่จะมีการก่อสร้างรถไฟรางคู่ จำนวน 70 คน แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ด้วยความถี่และวิเคราะห์เนื้อหา

               ผลการศึกษา พบว่า การก่อสร้างรถไฟรางคู่ช่วงชุมทางจิระ – ขอนแก่น เป็นบริเวณที่มีชุมชนรวม 5 ชุมชน ตั้งอยู่ระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร มีจำนวนครัวเรือนประมาณ 2,500 ครัวเรือน ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม ดังเห็นได้จากประชาชนบริเวณริมทางรถไฟได้มีการขายสินค้าอุปโภคบริโภค เช่น ขายผลไม้ ขายของชำ เป็นต้น ให้กับคนงานที่มาก่อสร้างทางรถไฟได้มากขึ้น ซึ่งปกติรายได้จากการค้าขายต่อวันอยู่ที่ประมาณ 200บาทต่อวัน แต่เมื่อมีการก่อสร้างทางรถไฟ ทำให้ประชาชนบางส่วนมีรายได้เพิ่มขึ้นประมาณวันละ 300 บาทต่อวัน อย่างไรก็ตามแม้ว่าจะมีรายได้เพิ่มขึ้น แต่ก็มีหลายครัวเรือนที่จะต้องย้ายที่อยู่อาศัย เนื่องจากการเวนคืนที่ดินเพื่อก่อสร้างรถไฟรางคู่ ขณะเดียวกันการก่อสร้างยังคงมีมลพิษเศษฝุ่นละออง เสียงที่ดังจากการก่อสร้าง น้ำเสียที่เกิดจากการอุดตันของท่อระบายน้ำเกิดขึ้นในชุมชนแม้ว่าโครงการจะมีการป้องกันโดยการสร้างตาข่ายดักฝุ่นละอองและการฉีดน้ำโดยรอบบริเวณที่มีการก่อสร้างเป็นระยะ สำหรับแนวทางแก้ไขทางด้านที่อยู่อาศัย ประชาชนในชุมชนเทพารักษ์ 1-5 ต้องการให้หน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องจัดหาบริเวณที่อยู่อาศัยสำหรับประชาชนที่ได้รับผลกระทบในเขตหลังสถานีรถไฟขอนแก่น