แนวทางในการแก้ไขปัญหาหมอกควันข้ามแดนของจังหวัดเชียงรายด้วยกรอบความร่วมมือ “เมืองพี่เมืองน้อง” เชียงราย-ยูนนาน

บทคัดย่อ

ปัญหาหมอกควันในพื้นที่จังหวัดเชียงรายมีความรุนแรงติดต่อกันเป็นเวลาหลายปี ประกอบด้วยปัจจัยทั้งจากในพื้นที่ และปัจจัยของหมอกควันข้ามแดน ซึ่งการดำเนินงานและบริหารจัดการแก้ไขภายใต้กรอบความตกลงอาเซียนว่าด้วยมลพิษจากหมอกควันข้ามแดน (ASEAN Agreement on Transboundary Haze Pollution: AATHP) นั้นยังไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอในการแก้ไขปัญหา  ประเทศจีนถือเป็นหนึ่งในประเทศที่สามารถดำเนินนโยบายและมาตรการการแก้ไขปัญหาหมอกควันได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยบทความนี้จึงเลือกที่ศึกษาจากประสบการณ์และความสำเร็จของจีนในการดำเนินการแก้ไขปัญหาหมอกควันโดยเฉพาะมณฑลยูนนาน ประเทศจีน เพื่อสร้างแนวทางการแก้ไขปัญหาปัญหาหมอกควันข้ามแดนในพื้นที่จังหวัดเชียงราย ผ่านกรอบความร่วมมือ “เมืองพี่เมืองน้อง” เชียงราย-ยูนนาน ที่สามารถใช้ประโยชน์จากความร่วมมือที่มีอยู่เดิมและเงื่อนไขข้อได้เปรียบในเชิงภูมิรัฐศาสตร์อื่นๆ ซึ่งการดำเนินการศึกษาด้วยวิธีการวิจัยด้วยเอกสาร (Documentary Research) ค้นคว้าและรวบรวมเอกสารที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปผลโดยการพรรณนาพิเคราะห์ ผลการศึกษาพบกว่าการแก้ไขปัญหาสามารถเป็นไปได้ใน 3 แนวทาง คือ 1) ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งในภาครัฐและภาคประชาชน 2) ตรึงกำลังความร่วมมือไทยและจีนเพื่อใช้ต่อรองกับลาวและเมียนมา 3) จัดสร้างกรอบความร่วมมือในประเด็นเฉพาะ รวมถึงอาจพิจารณาการสร้างพันธะทางกฎหมายควบคู่การแก้ปัญหาด้วย