การตั้งคำถามที่ส่งเสริมการคิดทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ในชั้นเรียนที่ใช้วิธีการแบบเปิด (Questioning to Enhance Mathematical Thinking of Students Grade 11 in Classroom Using Open Approach)

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการตั้งคำถามที่ส่งเสริมการคิดทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ในชั้นเรียนที่ใช้วิธีการแบบเปิด  โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการทดลองเชิงการสอนโดยใช้วิธีการแบบเปิดตามแนวคิดของ Inprasitha [1]  การวิเคราะห์โพรโทคอลและการบรรยายเชิงวิเคราะห์  กลุ่มเป้าหมายของการวิจัยในครั้งนี้คือนักเรียนชั้นระดับมัธยมศึกษาปีที่ 5 ปีการศึกษา 2558  จำนวน 2 กลุ่ม  กลุ่มละ 4 คน และมีครูซึ่งเป็นนักวิจัยที่สอนวิชาคณิตศาสตร์  เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย  แผนการจัดการเรียนรู้  เครื่องบันทึก
วีดิทัศน์  เครื่องบันทึกเสียง  เครื่องบันทึกภาพนิ่ง  แบบบันทึกภาคสนาม   และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้กรอบแนวคิดของ Isoda and Katagiri [2]  ผลการวิจัยพบว่าคำถามที่ส่งเสริมการคิดทางคณิตศาสตร์ของนักเรียนมีดังนี้ 1) คำถามที่ถามเพื่อให้นักเรียนเข้าถึงโจทย์ปัญหา  ทำให้นักเรียนเกิดการคิดเชิงนามธรรม  2) คำถามที่ถามเพื่อชี้แนะให้นักเรียนได้ทราบวัตถุประสงค์ในคาบเรียน  ทำให้นักเรียนเกิดการคิดเชิงพัฒนาและเกิดการคิดเชิงนิรนัย  3) คำถามที่ถามเพื่อสนับสนุนช่วยเหลือการทำงานของนักเรียนแต่ละคน  ทำให้นักเรียนเกิดการคิดเชิงนิรนัย  การคิดเชิงอุปนัย  การคิดเชิงอุปมาและการคิดเชิงพัฒนา  4) คำถามที่ถามเพื่อชี้แนะให้นักเรียนอธิบายวิธีการคิดและเปรียบเทียบวิธีการคิด  ทำให้นักเรียนเกิดการคิดเชิงอุปมาและการคิดเชิงนิรนัย  5) คำถามที่ถามเพื่อชี้แนะให้นักเรียนมองย้อนกลับและจัดการกับสิ่งที่ได้เรียนรู้  และเห็นคุณค่าของสิ่งที่ได้เรียนรู้  ทำให้นักเรียนเกิดการคิดเชิงอุปนัย 

                This research was aimed to explore the questioning strategies to enhance mathematical thinking of grade 11th students in the classroom using open approach. The paper utilized the qualitative method with teaching experiment using Open Approach according to Inprasitha [1]. Analysis of the collected data was done by mean of protocol analysis and analytic description. The target group were 2 groups of 4 people of 11th grade students in school year 2015 and the researcher was the mathematics classroom teacher The data was collected by using lesson plans, video recorder, audio tape recorder, images recorder, field recorder and analyzed items according to Isoda and Katagiri [2] The result showed that the following questions can enhance mathematical thinking of students. These are: 1) The questions to guide students given the task allow students to abstract thinking. 2) The questions to guide students to recognize the objective allows students to developmental thinking and deductive thinking. 3) The questions to guide students to support individual work allow students to deductive thinking, inductive thinking, analogical thinking and developmental thinking. 4) The questions to guide students to explain each approach and compare approach allow students to analogical thinking and deductive thinking. 5) The questions to guide students to reflect and reorganized what they learned through the class and appreciating their achievement allow students to inductive thinking.