การพัฒนามาตรวัดบุคลิกภาพของเมือง

บทคัดย่อ

บุคลิกภาพของเมือง คือ การนำบุคลิกภาพของมนุษย์มาประยุกต์ใช้ในบริบทของเมือง ซึ่งที่ผ่านมามีการศึกษาไม่มากนัก ที่แบ่งเมืองเป็นกลุ่มตามประเภทของเมือง โดยใช้แนวคิดประโยชน์ใช้สอยและความเพลิดเพลินทางอารมณ์เพื่อใช้ในการสร้างมาตรวัด จึงทำให้บุคลิกภาพของเมืองที่ได้อาจไม่สะท้อนบุคลิกภาพของเมืองอย่างแท้จริง การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนามาตรวัดบุคลิกภาพของเมืองโดยเฉพาะ ด้วยการแบ่งเมืองออกเป็น 3 ประเภท คือ เมืองที่เน้นประโยชน์ใช้สอย เมืองที่เน้นคุณค่าความหมาย และเมืองที่มีทั้งประโยชน์ใช้สอยและคุณค่าความหมาย วิธีการวิจัยแบ่งเป็น 2 ส่วนใหญ่ ๆ โดยส่วนแรกใช้การสัมภาษณ์เพื่อค้นหาลักษณะบุคลิกภาพในบริบทของเมือง ส่วนต่อมาใช้ลักษณะบุคลิกภาพของเมืองที่ได้จากส่วนแรกมาสร้างแบบสอบถาม เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยเชิงสำรวจด้วยวิธีการวิเคราะห์องค์ประกอบหลัก และการวิเคราะห์ปัจจัยเชิงยืนยันด้วยวิธีประมาณค่าพารามิเตอร์แบบวิธีความควรจะเป็นสูงสุด เพื่อสกัดบุคลิกภาพของเมือง ผลการศึกษาพบว่า บุคลิกภาพของเมือง ประกอบด้วย 3 มิติ โดยมีลักษณะบุคลิกภาพ รวมทั้งสิ้น 25 ลักษณะดังนี้ มิติแรก คือ น่าคบหา (เช่น สุภาพและอัธยาศัยดี) มิติถัดมา คือ แข็งกระด้าง (เช่น ไม่น่ารักและไม่น่าไว้วางใจ) และมิติสุดท้าย คือ เป็นคนรุ่นใหม่ (เช่น เปิดรับสิ่งใหม่ ๆ และน่าตื่นเต้น) โดยมาตรวัดนี้มีความเชื่อมั่นเชิงประกอบ (C.R. = 0.91, 0.91, 0.83) ความเชื่อมั่นด้วยวิธีวัดซ้ำ (r = 0.711) และมีความตรงเชิงคล้อยตาม (AVE = 0.53, 0.63, 0.51) รวมทั้งมีความเที่ยงตรงเชิงจำแนก (รากที่สองของ AVE = 0.73, 0.79, 0.71) การวิจัยนี้มีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการเพิ่มพูนองค์ความรู้ให้มาตรวัดบุคลิกภาพของเมืองมีศักยภาพเพิ่มมากขึ้น และสร้างความโดดเด่นให้กับเมืองอันเกิดจากการกำหนดมิติบุคลิกภาพให้กับเมืองได้อย่างเหมาะสม