นาฏยลักษณ์ฟ้อนไทพวนในจังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะศึกษารูปแบบ   องค์ประกอบ  กระบวนท่าฟ้อน  และนาฏยลักษณ์ของการฟ้อนไทพวนในจังหวัดอุดรธานี  ผลการวิจัยพบว่า  ฟ้อนไทพวนจังหวัดอุดรธานีผู้ฟ้อนที่เป็นสตรีล้วนเท่านั้น  โดยทำการฟ้อนช่วงก่อนฤดูกาลทำนา  ซึ่งเป็นการฟ้อนประกอบดนตรีตามแบบฉบับของไทพวนไม่มีเนื้อร้องประกอบ  และมีกระบวนท่าฟ้อนมีท่าทางมาจากการประกอบอาชีพและอากัปกิริยาตามธรรมชาติเป็นหลักในการฟ้อน  โดยผู้ฟ้อนจะใช้การย่ำเท้าในลักษณะยกส้นเท้าตลอดเวลาตามจังหวะ  และเน้นการเคลื่อนไหวของมือในการปฏิบัติกระบวนท่าฟ้อนเป็นหลักซึ่งสอดคล้องกับการโน้มตัว  การกดไหล่  การเอียงศีรษะ  ที่มีความสัมพันธ์กันกับลำตัว  ผู้ฟ้อนจะยืนเป็นแถวลักษณะสลับฟันปลา  และหันหน้าเข้าหาผู้ชมตั้งแต่เริ่มต้นจนจบการแสดงเพียงทิศทางเดียวเท่านั้น  ฟ้อนไทพวนจังหวัดอุดรธานีนอกจากจะเป็นการฟ้อน เพื่อถวายต่อปู่ตาแล้ว  ยังเป็นการฟ้อนในเทศกาลต่างๆตามประเพณีของชาวไทพวนที่ยึดถือมาจากโบราณกาล