สภาพปัญหาและแนวทางการแก้ไขกระบวนการดำเนินงานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง: ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง และนิคมสร้างตนเอง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการแก้ไขกระบวนการดำเนินงานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง โดยเปรียบเทียบระหว่างสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งและนิคมสร้างตนเอง ผู้ศึกษาเลือกใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยเทคนิคการสนทนากลุ่ม (Focus Group Discussion) จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 35 คน ได้แก่  ข้าราชการ 12 คน พนักงานราชการ 12 คน และลูกจ้างประจำ 11 คน หลังจากนั้นจึงทำการแบ่งกลุ่ม 4 กลุ่ม (กลุ่มละ 8-9 คน) ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าปัญหาการดำเนินงานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งมี 3 ประการ ได้แก่ 1) ปัญหาด้านทรัพยากร ได้แก่ การขาดแคลนเชิงปริมาณและคุณภาพของบุคลากร วัสดุอุปกรณ์ สถานที่ และงบประมาณ 2) ปัญหากระบวนการคุ้มครอง ได้แก่ ขาดเอกสารประกอบการวินิจฉัยและคุ้มครอง ความไม่ต่อเนื่องของกระบวนการคุ้มครอง และบริบทการทำงานที่เปลี่ยนแปลง และ 3) ปัญหาการประสานส่งต่อ ได้แก่ ศักยภาพของผู้รับบริการไม่เพียงพอ และทัศนคติเชิงลบต่อผู้รับบริการ สำหรับการแก้ไขปัญหาของภาครัฐมีสาระสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ 1) การสนับสนุนทรัพยากรที่สำคัญและจำเป็น เช่น การจัดสรรกรอบอัตรากำลังบุคลากร การจัดซื้อคุรุภัณฑ์สำนักงาน การการปรับปรุงอาคารและสถานที่ เป็นต้น 2) การประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานภายนอกเพื่อสนับสนุนการคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งทั้งสถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งและนิคมสร้างตนเอง เช่น การขอรับประวัติการรักษา ข้อมูลทางทะเบียนราษฎร์ เป็นต้น และ 3) การเสริมสร้างภาพลักษณ์เชิงบวกเกี่ยวกับคนไร้ที่พึ่งต่อสังคม เช่น การบำเพ็ญสาธารณะประโยชน์ในชุมชน การมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน เป็นต้น