จาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) : เครื่องดนตรีโบราณของชาวกัมพูชา

ผู้แต่ง

  • สิปปวิชญ์ (Sippavich) กิ่งแก้ว (Kingkaew) นิสิตระดับปริญญาเอก สาขามานุษยดุริยางควิทยา คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • มานพ (Manop) วิสุทธิแพทย์ (Wisuttipat) รองศาสตราจารย์ ดร. ประจำสาขามานุษยดุริยางควิทยา คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
  • รุจี (Rujee) ศรีสมบัติ (Srisombut) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ประจำสาขามานุษยดุริยางควิทยา คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

คำสำคัญ:

จาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង), กระจับปี่ด้ามยาว, เครื่องดนตรีกัมพูชา

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาจาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) หรือกระจับปี่ด้ามยาว ซึ่งเป็นเครื่องดนตรีโบราณของชาวกัมพูชา เกี่ยวกับการกำเนิดและบทบาทหน้าที่ของจาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) โดยอาศัยข้อมูลทางวัฒนธรรมดนตรีอินเดียที่มีอิทธิพลต่ออารยธรรมเขมรโบราณตั้งแต่อดีตจนถึงราชอาณาจักรกัมพูชาปัจจุบัน  ผลการศึกษาพบว่าทั้งในสมัยก่อนเมืองพระนคร และสมัยเมืองพระนคร ปรากฏเพียงคำว่า “วีณา” คำว่า “วีณา” นี้เป็นคำที่มีความหมายกว้างที่หมายถึงเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายใช้ดีดเท่านั้น แต่ไม่ปรากฏคำว่า จาบีุ (ចាប៉ី) จากการศึกษาครั้งนี้สันนิษฐานว่าน่าจะมีใช้มาตั้งแต่สมัยก่อนเมืองพระนครแล้ว เพียงแต่เป็นเครื่องขับลำนำชั้นรองมิได้ทำหน้าที่ในศาสนพิธีเช่นเครื่องสายใช้ดีดประเภทฮาร์พและพิณคันธนูที่มีหลักฐานบนภาพจำหลัก ส่วนสมัยหลังเมืองพระนครก็ยังไม่มีหลักฐานการใช้คำว่า จาบุี (ចាប៉ី) และบทบาทหน้าที่ของเครื่องดนตรีประเภทนี้ แต่ในช่วงการปกครองระบอบคอมมิวนิสต์พบว่าจาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) ยังทำหน้าที่เป็นสื่อประชาสัมพันธ์ข่าวสารและระบอบการปกครองทหาร และในปัจจุบันจาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) ยังคงมีบทบาทหน้าที่สำคัญในการบรรเลงร่วมในวงเพลงและใช้ประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Arunrat, U. (1983). Instrumental Music from Buddhism. Nakhon Pathom: Silpakorn University. (In Thai)

Buddhasartbundit. (1971). About Cambodian music. Phnom Penh.(In Thai)

Charoensuk, S. (2018). New voices in Southeast Asia. Bangkok: Yin Yang Printing. (In Thai)

Chuawen, Y. (2016). History of Southeast Asia before modern times. Nakhon Pathom: Silpakorn University Press.(In Thai)

Deva, B. C. (1979). Musical instruments of India (A. S. B. C. Robert P.F. Lam, Trans.). Hong Kong: Urban Council.

Heywood, D. (2008). Cambodian Dance Celebration of the Gods. Thailand: Bangkok Printing.

Khian, Y. (2010). Early Cambodian musical instruments. Nonthaburi: Yin Yang Printing.(In Thai)

Kingkaew, S. (2018). Interviewed, December 2018.(In Thai)

Kingkaew, S. (2018). The culture of Thai Folk music in four regions. Nakhon Pathom: Silpakorn University Press.(In Thai)

Krishnaswami, K. (1977). Musical instrument of India. Newdelhi: the director publications division ministry of information and broadcasting bovernment of India patiala house.

Leng, S. (2018). Interviewed, December 2018.(In Thai)

Montague, J. G. (2010). Picture postcards of Cambodia, 1900-1950. Bangkok: White Lotus.

Narom, K. (2005). Cambodian Music. Phnom Penh: Reyum

Narom, K. (2011). Music and Life of Khmer. Phnom Penh: Chappunrangsri.

Phaipheng, C. & In, S. (2003). Thais-related History in Cambodian textbooks, (Phakdikham, S. translated.). Bangkok: Pikanas Center.(In Thai)

Phakdikham, S. (2003). Thais-related History in Cambodian textbooks. Bangkok: Matichon.(In Thai)

________. (2014). Khmer Art. Bangkok: Matichon.(In Thai)

Phikunsri, C. (1999). The Appreciation of Thai Music. Bangkok: Odeon Store.(In Thai)

________. (1993). Indian music. Khon Kaen: Khon Kaen University Press.(In Thai)

Sadie, S. (Ed.) (1980). The New Grove dictionary of music and Musicians (Vols. 9). London: Mc Millan.

Sam, S. (2002). Musical Instruments of Cambodia. Japan: Osaka National Museum of Ethnomusicology.

Sapphut, M. (2018). Cambodian Musical Instruments and Culture of Early Phranakhon from the stone inscription of Wat Komnu. Khon Kaen University in Music and Performance, 1 (1): 120-121.(In Thai)

Sotheara, V. (2010). Pre-angkor incriptions of Cambodia 1. PhnomPenh: Angkor.

Suksawat, S. (1994). Khmer style art in Thailand: Intellectual backgrounds and artistic styles. Bangkok: Matichon Publishing. (In Thai)

Sunpongsri, K. (2015). Indian Art History. Bangkok: Chulalongkorn University Press. (In Thai)

Suthira, W. (2012). Inscription in Cambodia during the Phra Nakhon period. Phnom Penh: Department of History. (In Thai)

Thirawit, K. & Phasuk, S. (2000). Cambodian history, society, economy, security, politics and foreign affairs. Bangkok: Institute of Asian Studies, Chulalongkorn University. (In Thai)

The Royal Society of Thailand. (2014). Dictionary of Sociology. Bangkok: Arunkarnpim. (In Thai)

________. (2018). Dictionary of Anthropology. Bangkok: Arunkarnpim. (In Thai)

Victoria & Albert Museum London. (2019). Saraswati Vina. Retrieved from https://www.vam.ac.uk/content/exhibitions/display-musical- wonders-ofindia/saraswati-vina/

Wikipedia.(2019). Chapei Dong Veng. Retrieved from https://www. https://km.wikipedia.org. (In Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-11-29

รูปแบบการอ้างอิง

กิ่งแก้ว (Kingkaew) ส. (Sippavich), วิสุทธิแพทย์ (Wisuttipat) ม. (Manop), & ศรีสมบัติ (Srisombut) ร. (Rujee). (2019). จาบุีฎงแวง (ចាប៉ីដងវែង) : เครื่องดนตรีโบราณของชาวกัมพูชา. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 41(2), 143–149. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jasu/article/view/230697

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความประจำฉบับ