ภาพพจน์ของแม่จากบทเพลง

บทคัดย่อ

งานชิ้นนี้มุ่งพรรณนาภาพพจน์ของแม่ที่ปรากฏอยู่ในบทเพลงเกี่ยวกับแม่จํานวน ๑๓๑ เพลง คํากริยาที่แม่เป็นประธานของประโยคในเพลงเหล่านั้น มีจํานวน ๕๐๔ คํา จัดเป็นกลุ่มกริยาได้ ๔๕ กลุ่ม เรียงลําดับกลุ่มกริยาตามวงจรของชีวิต ๓ ช่วง ได้แก่ ๑) ก่อนการเกิด - การเกิด ๒) หลังการเกิด - ก่อนการตาย และ ๓) การตาย - หลังการตาย กรอบการเรียงลําดับและเนื้อหาของแต่ละกลุ่มเป็นไปตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ๓ ข้อ ได้แก่ หลักทิศหก หลักสังคหวัตถุ และหลักพรหมวิหาร ภาพพจน์ของแม่ที่ได้ แบ่ง ออกเป็น ๓ ส่วน ได้แก่ คุณ และโทษที่แม่กระทําต่อลูก และโทษที่พ่อหรือลูกกระทําต่อแม่ ภาพพจน์ที่ได้นี้แสดงให้เห็นว่าแม่เป็นผู้มีคุณต่อลูกอย่างยิ่งใหญ่เกินกว่าใครทั้งหมดและดํารงอยู่ในฐานะพิเศษต่อลูก ๑๐ ประการ ดังนั้น จึงนำไปสู่ข้อเสนอแนะว่าทุกคนควรฟังเพลงเกี่ยวกับแม่และหน่วยงานที่รับผิดชอบต่อสังคมควรจัดสรรพื้นที่และเวลาเพื่อเปิดเพลงเกี่ยวกับแม่อันจะเป็นแนวทางหนึ่งในการสร้างเสริมความกตัญญให้แก่ทุกคนที่เป็นลูก