ละครในฐานะสถาบันทางจริยธรรมหรือความล้มเหลวของศาลสถิตยุติธรรม

บทคัดย่อ

การตัดสินคดีความของศาลสถิตยุติธรรมมักได้รับการนำมา “ทำเป็นละคร” ที่ตื่นเต้นเร้าใจ โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นการต่อสู้ระหว่างผิดกับถูก หรือมีลักษณะเป็นธรรมาธรรมะสงคราม นักประพันธ์ละครผู้ยิ่งใหญ่ชอบที่จะสร้างฉากที่ชี้ให้เห็นถึงความล้มเหลวของกระบวนการยุติธรรมในกรอบของการแสดง เพื่อที่จะท้าทายให้ผู้ดูผู้ชมนำปัญหาที่ค้างคาอยู่ไปคิดต่อ เพื่อหาทางแก้ในชีวิตจริง ในแง่นี้ละครจึงยังคงความสำคัญอยู่ได้ในฐานะสถาบันทางจริยธรรมในความหมายที่กวีเอกของเยอรมัน ฟรีดริช ชิลเลอร์ (๑๗๕๙-๑๘๐๕) ได้ตั้งไว้เป็นอุดมคติ ผู้เขียนนำตัวอย่างจากวรรณกรรมการแสดงของไทยและเยอรมันมาศึกษาเปรียบเทียบ โดยชี้ให้เห็นถึงความเป็นสากลของปัญหาเชิงจริยธรรมที่เอื้อให้เกิดทวิวัจน์ข้ามวัฒนธรรมอันมีนัยสำคัญ