การศึกษาพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) : ความสําเร็จในด้านเศรษฐกิจของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการศึกษาพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ในฐานะหลักฐานประวัติศาสตร์ที่สะท้อนให้เห็นโอกาสด้านเศรษฐกิจในสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทั้งนี้เพราะเนื้อความใน พระราชพงศาวดารจะกล่าวถึงเฉพาะพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ในด้านการสงคราม การปกครอง และด้านศาสนาเป็นหลัก เนื้อความไม่ปรากฏเรื่องเศรษฐกิจโดยตรง ดังนั้น การพิจารณาพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) เพื่อให้เห็นโอกาสทางเศรษฐกิจจะเป็นทางหนึ่งในการเปิดโลกทัศน์และมุมมองในการศึกษาประวัติศาสตร์สมัยธนบุรี ซึ่งจะทําให้เข้าใจประวัติศาสตร์ในยุคนี้ได้ชัดเจนขึ้น และเข้าใจถึงกลุ่มผลประโยชน์ที่เติบโตขึ้นจากโอกาสทางเศรษฐกิจในสมัยธนบุรี อันนํามาซึ่งเหตุการณ์ความวุ่นวายในตอนปลายรัชกาลซึ่งเกิดจากการที่สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีไม่อาจควบคุมความมั่งคั่งและอํานาจไว้ในมือพระองค์และราชสํานักได้

 ผลการศึกษาพบว่า แม้ว่าในพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) จะไม่ได้ระบุเหตุการณ์สําคัญทางเศรษฐกิจไว้ในพระราชพงศาวดารอย่างชัดเจน เพราะตามปรกติการบันทึกเรื่องราวในพระราชพงศาวดารจะงดเว้นการกล่าวถึงพระราชกรณียกิจด้านเศรษฐกิจอยู่แล้ว แต่พระราชกรณียกิจด้านอื่นๆ ที่ปรากฏในพระราชพงศาวดารล้วนสะท้อนให้เห็นโอกาสทางเศรษฐกิจและความมั่งคั่งที่เกิดขึ้นจนกระทั่งวาระสุดท้ายของยุคสมัย