ญาณวิทยาชาติพันธุ์ : แนวทางหาข้อสรุปในทางปรัชญาโดยปรัชญาเชิงทดลอง

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเน้นในการศึกษาและอธิบายเกี่ยวกับมุมมองใหม่ทางญาณวิทยาซึ่งเกิดขึ้นไม่นานโดยกลุ่มนักปรัชญาที่เรียกตนเองว่า “นักปรัชญาเชิงทดลอง” (Experimental Philosopher) โดยกลุ่มของนักปรัชญาเชิงทดลองนี้ได้มองถึงปัญหาทางญาณวิทยาว่า เหตุที่นักปรัชญายังหาข้อสรุปร่วมกันในทางญาณวิทยาไม่ได้นั้น สืบเนื่องมาจากความเข้าใจที่บกพร่องซึ่งสืบทอดมานับแต่ยุคเริ่มต้นของปรัชญาสมัยใหม่ โดยเฉพาะลักษณะการอ้างเหตุผลเชิงวิมัตินิยม ซึ่งปัญหาที่สําคัญที่สุดของข้อบกพร่องดังกล่าว ได้แก่ การที่นักปรัชญาเหมารวมเอาว่า จุดตั้งต้นของการอ้างเหตุผลได้แก่อัชฌัตติกญาณ (intuition) นั้น ถือว่ามนุษย์สามารถมีอัชฌัตติกญาณที่เข้าใจตรงกันได้อย่างเป็นสากล โดยอัชฌัตติกญาณก็คือ การที่มนุษย์ทุกคนสามารถเข้าใจในความจริงบางอย่างได้โดยทันทีเกี่ยวกับโลกหรือตนเอง การเชื่อเช่นนี้ทําให้ทฤษฎีทางญาณวิทยาต่างๆ นั้นสามารถใช้ได้กับกับมนุษย์ทุกคน แต่ในความเป็นจริงกลับพบว่าแนวคิดต่างๆ เหล่านั้นยังคงบกพร่องและไม่เป็นสากล แต่นักปรัชญาก็ยังคงพยายามแก้ปัญหาและถกเถียงสืบต่อกันเรื่อยมายาวนานจนถึงปัจจุบันโดยไม่ได้ย้อนกลับไปดูที่จุดบกพร่องดังกล่าว และจุดบกพร่องนั้นเองก็สืบเนื่องมาจากนักปรัชญาไม่ได้ออกไปสํารวจพูดคุยกับบุคคลอื่นมากพอเพื่อค้นหาความจริง แต่นักปรัชญากลับมีการถกเถียงกันเพียงในวงนักปรัชญาซึ่งมักมีรากฐานทางความคิดใกล้เคียงกันจึงมีอัชฌัตติกญาณได้ตรงกัน จากข้อสรุปนี้เอง นักปรัชญาเชิงทดลองจึงได้เสนอแนวทางใหม่ได้แก่ การใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ อันประกอบด้วยการสํารวจข้อมูลเชิงประจักษ์และการใช้สถิติเพื่อใช้เป็นหลักฐานในการอ้างเหตุผลและช่วยหาข้อสรุปในทางปรัชญา โดยเบื้องต้นนักปรัชญาเชิงทดลองมีสมมติฐานว่ามนุษย์เรามีอัชฌัตติกญาณที่แตกต่างกันไปตามปูมหลังทางชาติพันธุ์ พื้นฐานทางฐานะสังคม และพื้นฐานทางการศึกษาโดยเฉพาะการที่ได้เรียนรู้ฝึกฝนในรายวิชาทางปรัชญา จึงได้ทําการคิดและสํารวจหาหลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์เพื่อยืนยันสมมติฐานนั้น เพื่อพิสูจน์ว่าการจะหาข้อสรุปในทางญาณวิทยาได้ต้องเข้าใจ และแบ่งหมวดหมู่มโนทัศน์ทางญาณวิทยาออกตามกลุ่มดังสมมติฐานข้างต้น และพวกเขาเชื่อว่าแนวทางนี้เองคือทางออกของปัญหาทางญาณวิทยาและจะช่วยให้หาข้อสรุปที่ถูกต้องเหมาะสมได้ในที่สุด