สงครามมหาเอเชียบูรพาจากความทรงจําของชาวบ้านบุ และชาวปากคลองบางกอกน้อย
คำสำคัญ:
ชีวิตในสงครามมหาเอเชียบูรพา, ความทรงจํา, สถานีรถไฟบางกอกน้อย, กองกําลังทหารญี่ปุ่น, บ้านบุ, ปากคลองบางกอกน้อยบทคัดย่อ
บทความนี้มีจุดมุ่งหมายที่จะสะท้อนภาพชีวิตของชาวบ้านในย่านบ้านบุ และชาวปากคลองบางกอกน้อย ซึ่งเป็นชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากสงครามมหาเอเชียบูรพา (พ.ศ. ๒๔๘๔-๒๔๘๘) เนื่องจากอยู่ใกล้สถานีรถไฟบางกอกน้อยซึ่งเป็นที่ตั้งกองกําลังทหารญี่ปุ่น และเป็นยุทธศาสตร์ที่ฝ่ายสัมพันธมิตรมุ่งโจมตีฐานที่มั่นของญี่ปุ่น การสะท้อนสภาพชีวิตใช้วิธีศึกษาจากความทรงจําของคนท้องถิ่นผ่านการบอกเล่าซึ่งเป็นวิธีหนึ่งในการศึกษาเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่ไม่ค่อยมีในหลักฐานเอกสาร นอกจากนั้น ยังได้มีการสืบค้นและศึกษาข้อมูลอื่นๆ มาสนับสนุน เช่น แผนที่ รูปภาพ เอกสารท้องถิ่น (เช่นหนังสือประจําตระกูล บันทึกส่วนตัว เอกสารในช่วงสมัยสงคราม) เอกสารราชการ หนังสือ บทความ และ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ที่สําคัญคือมีการสํารวจศึกษาพื้นที่เพื่อค้นหาร่องรอยมาประกอบการศึกษาด้วย การศึกษาที่กล่าวมาช่วยให้เกิดความเข้าใจชีวิตของผู้คนระหว่างสงครามมหาเอเชียบูรพา นับเป็นการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นที่เก็บรักษาความทรงจําของเหตุการณ์ร่วมสมัยที่ผ่านพ้นไปแล้ว
Downloads
เอกสารอ้างอิง
“ประกาศกระทรวงโยธาธิการเรื่องที่ดิน สร้างทางรถไฟสายเพชรบุรี ประกาศมา ณ วันเสาร์ที่ ๘ กรกฎาคม ร.ศ. ๑๑๘.” ราชกิจจานุเบกษา, เล่ม ๑๖ ตอน ๑๖ (วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ร.ศ. ๑๑๘ (พ.ศ. ๒๔๔๒)) : ๒๐๒-๒๐๓.
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกรมราชเลขาธิการรัชกาลที่ ๕ กระทรวงนครบาล ร.๕ น.๑๘.๑ ข/๑๑๖ เรื่องหม่อมอนุรุทเทวาจะขายที่ดินตําบลวัดสุวรรณารามให้แก่พนักงานกรมรถไฟหลวง (๒๖ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๐).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกรมราชเลขาธิการรัชกาลที่ ๕ กระทรวงนครบาล ร.๕ น.๑๘.๑ ข/๑๒๘ เรื่องจัดเจ้าหน้าที่ซื้อที่ของกรมรถไฟ จะซื้อที่ดินของนายร้อยเอก หม่อมหลวงชิต, นายปราบ, นายเอี่ยม, นายนิ่ม ตําบลบ้านบุ (๓๐-๓๑ พฤศจิกายน ร.ศ. ๑๒๐).
หนังสือและบทความ
กรมแผนที่ทหาร. แผนที่กรุงเทพฯ พ.ศ. ๒๔๓๑-๒๔๗๔. กรุงเทพฯ : กรมฯ, ๒๕๒๗.
กุสุมา รักษมณี. ๑๐๐ ปี ราชการุญ. กรุงเทพฯ : สมาคมราชการุญ, ๒๕๕๐.
นงลักษณ์ ลิ้มศิริ, พ.อ. หญิง. ความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-ไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๙.
สัมภาษณ์
พระราชพุทธิญาณ รองเจ้าอาวาสวัดสุวรรณารามราชวรวิหาร. อายุ ๗๑ ปี. วัดสุวรรณารามฯ ถนนจรัญสนิทวงศ์ ๓๒ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐. สัมภาษณ์, ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๐.
ท่านอิหม่ามมัสยิดหลวงบางกอกน้อย. อายุ ๘๐ ปี. มัสยิดหลวงบางกอกน้อย แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐. สัมภาษณ์, ๘ เมษายน ๒๕๕o.
นางบุญชิต. อายุ ๘๕ ปี. ตรอกบ้านบุ ถนนจรัญสนิทวงศ์ ๓๒ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร ๑๐๗๐๐. สัมภาษณ์, ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๕๐.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ผู้เขียนบทความต้องยินยอมในข้อกำหนดต่าง ๆ ของวารสารก่อนส่งบทความตีพิมพ์
