วิธีแปลแต่งร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก พระนิพนธ์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรสให้สอดคล้องกับบริบททางสังคม

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นการศึกษาร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก พระนิพนธ์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ในด้านวิธีการแปลแต่งและการสื่อสารโน้มน้าวใจโดยเปรียบเทียบกับเวสสันดรชาดกในอรรถกถาชาดกเป็นหลัก ผลการศึกษาพบว่า สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรสทรงใช้วิธีการแปลแต่ง ได้แก่ เพิ่มความ การขยายความ และการเปลี่ยนแปลงรายละเอียด ประกอบกับการใช้วิธีการสื่อสารโน้มน้าวใจ ได้แก่ การอธิบายและการใช้ความเปรียบ เพื่อโน้มนำให้ผู้รับสารตระหนักทราบถึงความสําคัญของทาน เมตตา ศีล และคุณธรรมในด้านต่างๆ ที่บุคคลพึงปฏิบัติ สารเหล่านี้สอดคล้องกับบริบททางสังคมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวที่มุ่งเน้นการปลูกฝังให้ประชาชนทําความดี และให้มีจิตศรัทธาในการทําทาน แสดงให้เห็นบทบาทของวรรณกรรมทั้งในฐานะเครื่องมือสื่อคําสอนทางศาสนา คือเป็นแบบอย่างให้ประชาชนนําไปประพฤติปฏิบัติ รวมถึงเป็นเครื่องมือจรรโลงสังคมให้เกิดความสงบสุขร่มเย็นควบคู่กันไป