ตัวดึง - เร่งวิถี ในกระบวนการเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์ : กระบวนการเรียนรู้สู่สังคมแห่งสุขภาวะ

บทคัดย่อ

ในการพัฒนาสังคมสู่สังคมแห่งสุขภาวะ จําเป็นต้องอาศัยการเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์สู่กระบวนทัศน์ใหม่ ที่ตระหนักในความสัมพันธ์ของมนุษย์และสรรพสิ่งในธรรมชาติในเชิงองค์รวม ทั้งในมิติกายและจิตวิญญาณ เพื่อบรรเทา/แก้ไขวิกฤติปัญหาที่เกิดขึ้น จากกระบวนทัศน์เชิงวิทยาศาสตร์แบบกลไกที่ผ่านมา ทั้งนี้ ตัวดึง - เร่งวิถี (attractor) หลักที่มีบทบาทสําคัญ ในการดึงเร่งให้เกิดกระบวนการเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์ดังกล่าวได้เร็วขึ้น คือ กระบวนการที่จะทําให้ปัจเจกบุคคล “ตระหนักเห็น” วิกฤติ/ทุกข์ จากกระบวนทัศน์เดิม และประโยชน์/คุณค่า ของกระบวนทัศน์ใหม่ เป็นกระบวนการเรียนรู้เชิงการสะท้อนความคิด (reflection) หรือกระบวนการเรียนรู้เชิงการเชื่อมโยงให้เกิดปัญญาผ่านสนามพลัง (quantum field) ของจักรวาล โดยที่จังหวะเวลา (timing) ของตัวดึง - เร่งวิถี (attractor) ดังกล่าวนั้น ณ จุดทางแพร่ง (bifurcation) ที่ระบบแห่งกระบวนทัศน์เดิมของปัจเจกบุคคล เข้าสู่สภาวะไร้ระเบียบทั้งระบบ และไม่สามารถจะดําเนินต่อไปได้ มีความสําคัญมาก ต่อพลังของตัวดึง - เร่งวิถี (attractor) ในการดึงเร่งให้ปัจเจกบุคคลเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์ ทั้งนี้ กระบวนการเรียนรู้ที่จะนําสู่การเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์ได้นั้น เป็นกระบวนการเรียนรู้ในระดับฝังลึก (tacit learning) ซึ่งเป็นกระบวนการที่จะต้องเปิดโอกาสเห้แก่ปัจเจกบุคคลที่จะสอนตนเอง โดยที่กระบวนการเรียนรู้จากบุคคลต้นแบบ (role model) การเรียนรู้โดยอาศัยกระบวนกร (facilitator) และกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันเป็นกลุ่มของกัลยาณมิตร เป็นกระบวนการที่ช่วยเสริมให้เกิดการเรียนรู้ในระดับฝังลึกได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะนําสู่การเปลี่ยนย้ายกระบวนทัศน์ได้ เพื่อการพัฒนาสู่สังคมแห่งสุขภาวะ ในนิยามความหมาย ที่ครอบคลุมถึงทั้งสุขภาวะในมิติจิตวิญญาณ นอกเหนือจากสุขภาวะในมิติของกายวัตถุ และเป็นสุขภาวะเชิงองค์รวมของมนุษย์ ในการดํารงอยู่ในวิถีที่สอดคล้องกับดุลยภาพของธรรมชาติ มิใช่ในสถานะที่เหนือกว่าธรรมชาติดังเช่นที่เป็นในกระบวนทัศน์เดิม คือ กระบวนทัศน์เชิงวิทยาศาสตร์แแบบกลไกที่ผ่านมา