การตรวจราชการหัวเมืองของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพกับการสร้างความรู้ด้านประวัติศาสตร์ และโบราณคดีสยาม ทศวรรษ 2440-2450
คำสำคัญ:
การตรวจราชการ, สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ประวัติศาสตร์สยาม, โบราณคดีสยามบทคัดย่อ
บทความนี้ต้องการอธิบายถึงกระบวนการรวบรวมข้อมูล สร้างความรู้ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดีท้องถิ่นของสยามผ่านการเดินทางตรวจราชการหัวเมืองของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ(ขณะ)ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (พ.ศ. 2435-2458) ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ชนชั้นปกครองของสยามต้องการสถาปนารัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์และรวมศูนย์อำนาจเข้าสู่ส่วนกลาง ในช่วงเวลาดังกล่าวกระแสความสนใจความรู้ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี จากรัฐอาณานิคมได้แพร่เข้าสู่สยาม ทำให้เกิดความสนใจใฝ่รู้ในการรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ส่งผลให้เจ้านาย ขุนนาง และข้าราชการ โดยเฉพาะในกระทรวงมหาดไทย ดำเนินการรวบรวมศิลาจารึก ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับพงศาวดารและตำนานพื้นเมือง เพื่อนำมาใช้เรียบเรียงและเชื่อมโยงประวัติศาสตร์ของแต่ละท้องถิ่นเข้ากับประวัติศาสตร์สยาม ความรู้ด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่ได้จากการตรวจราชการหัวเมืองยังมีส่วนสำคัญในการสร้างประวัติศาสตร์ชาติเพื่ออธิบายตัวตนของสยาม พร้อมกับการสร้างความชอบธรรมในการเข้าไปบริหารจัดการปกครองท้องที่ภายใต้นโยบายการรวมศูนย์อำนาจเข้าสู่ส่วนกลางด้วย
Downloads
Download data is not yet available.
เอกสารอ้างอิง
Anderson, B. (2009). Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. Bangkok: The Foundation for the Promotion of Social Sciences and Humanities Texbooks
Projects. (In Thai)
Chanamool, S. (2007). “Thai Nation” in the view of progressive intellectuals. Bangkok: Matichon. (In Thai)
Coedes, G. (1961). Collection of Siam inscriptions Part 2 Inscriptions from Dvaravati, Crivijaya and Lavo. 2nd ed. Bangkok: Sivaporn. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1930). Discoures named Ancient Artifacts Preservation. Bangkok: Soponpipatthanakorn Printing. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1958). A variety of travel section 3 : A story of Monton Phetchabun.Bangkok: Thaibabrian. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1978). To Phya Anuman Rajadhon. Correspondence Between Prince Damrong and Phya Anuman Rajadhon. Bangkok: Sathirakoses Nagapradipa Foundation. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (2016). Archaeology tales. Bangkok: Thai Quality Book. (In Thai)
Dechdevaporn, P. (2012). Wachirayan Tales Vol. 12. Bangkok: Director Office of Literature and History Fine Arts Department. (In Thai)
Disakul, P., M.C. (1972). Life and Work of Damrong Rajanubhab. Phranakorn: Bannakhar Press. (In Thai)
Fine Arts Department. (1973). City in northeast. Bangkok: Chuanchuen. (In Thai)
Hoaherm, P. & Chaiwanichaya, S. (2018). The Development Policy of Isan Region By Siam Government From The Reign of King Rama VI to The Reign Rama VII during 1910–1934. Journal of History, 43(1), 84-109. (In Thai)
Khuttharanon, S. (2012). Miscellany of Thai History Vol. 3. Bangkok: Director Office of Literature and History Fine Arts Department. (In Thai)
Krairiksh, P. (2002). Sukothai and Ayutthaya Arts : The image that must be changed. Bangkok: Amarin book center. (In Thai)
M.R. Amorawongwichit. (1984). The legend of Nakhon Champassak. Phranakorn: Fine Arts Department. (In Thai)
M.R. Amorawongwichit. (1996). The Annval of Monton Isan. Bangkok: Wacharin Press. (In Thai)
Mulsilp, W. (2008). The Association of Siam Investigation about ancient artifacts. Journal of the Historical Society, 34-35, 1-26. (In Thai)
Nasriken, A. (2005). Isan in the Perception and Attitude of Bangkok Ruling Elites from the Anuwong Rebellion in 1826 to the Revolution in 1932. Master Thesis in History, Chulalongkorn University, Thailand. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1898). M. 2.14/61 Damrong Rajanubhab travel for inspection at Muang Nakorn Chaisri [21 August 117]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1905). GR. 5 B./40 Gathening an antient artifact in the Emerld Bhuddha Temple [11 – 13 February 124]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1906). GR. 5 B/41 Tracing of Muang Phatthalung lineage and their annals [21 July 125]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1915). R.6 B.12/16 Travel Inspection at Muang Chaliang [6 March 1915]. (In Thai)
Parinyaphon, K. (2015). Muang Sakon Nakhon Chronicle issue of Rong Ammat to Phra Boribansupakij (Kamsai Sirikhan). Sakon Nakhon: Sakon Nakhon Printing. (In Thai)
Peleggi, M. (2002). Lords of Things: The Fashioning of the Siamese Monarchy’s Modern Image. Honolulu: University of Hawai’I Press. Phramongkutklao Chaouhua. (1977). Travel in Phra Ruang‘s Town. Bangkok: Thaikasem. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2007). Politic and Society in Architectural Arts : Siam Era, Applied Thai, and Nationalism. Bangkok: Matichon. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2017). The Production of Colonial Space in Payap Circle by Siam's Knowledge of History and Archaeology. Local Administration Journal, 10(3), 106-123. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2018). Constucting Official Thai Art : Art History and Nation Building During 1865–1982 A.D. Doctor Dissertation, Ph.D. in History, Chiang Mai University, Thailand. (In Thai)
Prakitnonthakan, C. (2017). Early Art Historical Writings and the Rise of Siamese's Absolute Monarchy. NAJUA: History of Architecture and Thai Architecture, 14, 89.
Puaksom, D. (2018). Drops of Blood, Inscriptions and Printing presses : Regarding the Knowledge/Truth of the Siamese Elite in 23252411 BE. Bangkok: Illumination Editions. (In Thai)
Ritthiphairot, K. (2005). G.E. Gerini and the Origins of Siamese Archaeology. Muang Boran Journal, 31(3), 48.
Saengthong, P. (2015). Legends and Local Mythic Naratives In Southern Thailand. Bangkok: Gypzy. (In Thai)
Sanrat, T. (2014). Mueng Ubon Ratchathani In Thai historiography B.E. 2477-2530. Journal of History, 39, 1-24. (In Thai)
Saraya, T. (1996). Local History: Human Society Related History. Bangkok: Muang Boran. (In Thai)
Sattayawuthiphong, P. (2008). Archeology Club and the Development of Siamese History. Journal of the Historical Society, (30), 240. (In Thai)
Soontravanich, C. (1972). The Evolution of Writing History from Chaophraya Thiphakonwong to His Royal Highness Prince Damrong Rajanuphab-Study and Compare the Royal Annals during King Rama II period of Rattanakosin Era. Silpakorn Journal, 16, 68-70.
Wannachat, A. (2010). The Siamese Elite's Knowledge of “Isan”, 1890–1932. Master Thesis in History, Chulalongkorn University, Thailand. (In Thai)
Wattana, S. (1990). Absolute Monarchy of Siam. Journal of Social Sciences and Humanities, 17(1), 26. (In Thai)
Winichakul, T. (2017). Thais/ Others : Regarding Others of Thainess. Nonthaburi: Sameskybooks. (In Thai)
Projects. (In Thai)
Chanamool, S. (2007). “Thai Nation” in the view of progressive intellectuals. Bangkok: Matichon. (In Thai)
Coedes, G. (1961). Collection of Siam inscriptions Part 2 Inscriptions from Dvaravati, Crivijaya and Lavo. 2nd ed. Bangkok: Sivaporn. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1930). Discoures named Ancient Artifacts Preservation. Bangkok: Soponpipatthanakorn Printing. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1958). A variety of travel section 3 : A story of Monton Phetchabun.Bangkok: Thaibabrian. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (1978). To Phya Anuman Rajadhon. Correspondence Between Prince Damrong and Phya Anuman Rajadhon. Bangkok: Sathirakoses Nagapradipa Foundation. (In Thai)
DamrongRajanubhab. (2016). Archaeology tales. Bangkok: Thai Quality Book. (In Thai)
Dechdevaporn, P. (2012). Wachirayan Tales Vol. 12. Bangkok: Director Office of Literature and History Fine Arts Department. (In Thai)
Disakul, P., M.C. (1972). Life and Work of Damrong Rajanubhab. Phranakorn: Bannakhar Press. (In Thai)
Fine Arts Department. (1973). City in northeast. Bangkok: Chuanchuen. (In Thai)
Hoaherm, P. & Chaiwanichaya, S. (2018). The Development Policy of Isan Region By Siam Government From The Reign of King Rama VI to The Reign Rama VII during 1910–1934. Journal of History, 43(1), 84-109. (In Thai)
Khuttharanon, S. (2012). Miscellany of Thai History Vol. 3. Bangkok: Director Office of Literature and History Fine Arts Department. (In Thai)
Krairiksh, P. (2002). Sukothai and Ayutthaya Arts : The image that must be changed. Bangkok: Amarin book center. (In Thai)
M.R. Amorawongwichit. (1984). The legend of Nakhon Champassak. Phranakorn: Fine Arts Department. (In Thai)
M.R. Amorawongwichit. (1996). The Annval of Monton Isan. Bangkok: Wacharin Press. (In Thai)
Mulsilp, W. (2008). The Association of Siam Investigation about ancient artifacts. Journal of the Historical Society, 34-35, 1-26. (In Thai)
Nasriken, A. (2005). Isan in the Perception and Attitude of Bangkok Ruling Elites from the Anuwong Rebellion in 1826 to the Revolution in 1932. Master Thesis in History, Chulalongkorn University, Thailand. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1898). M. 2.14/61 Damrong Rajanubhab travel for inspection at Muang Nakorn Chaisri [21 August 117]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1905). GR. 5 B./40 Gathening an antient artifact in the Emerld Bhuddha Temple [11 – 13 February 124]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1906). GR. 5 B/41 Tracing of Muang Phatthalung lineage and their annals [21 July 125]. (In Thai)
National Archives of Thailand. (1915). R.6 B.12/16 Travel Inspection at Muang Chaliang [6 March 1915]. (In Thai)
Parinyaphon, K. (2015). Muang Sakon Nakhon Chronicle issue of Rong Ammat to Phra Boribansupakij (Kamsai Sirikhan). Sakon Nakhon: Sakon Nakhon Printing. (In Thai)
Peleggi, M. (2002). Lords of Things: The Fashioning of the Siamese Monarchy’s Modern Image. Honolulu: University of Hawai’I Press. Phramongkutklao Chaouhua. (1977). Travel in Phra Ruang‘s Town. Bangkok: Thaikasem. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2007). Politic and Society in Architectural Arts : Siam Era, Applied Thai, and Nationalism. Bangkok: Matichon. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2017). The Production of Colonial Space in Payap Circle by Siam's Knowledge of History and Archaeology. Local Administration Journal, 10(3), 106-123. (In Thai)
Potjanalawan, P. (2018). Constucting Official Thai Art : Art History and Nation Building During 1865–1982 A.D. Doctor Dissertation, Ph.D. in History, Chiang Mai University, Thailand. (In Thai)
Prakitnonthakan, C. (2017). Early Art Historical Writings and the Rise of Siamese's Absolute Monarchy. NAJUA: History of Architecture and Thai Architecture, 14, 89.
Puaksom, D. (2018). Drops of Blood, Inscriptions and Printing presses : Regarding the Knowledge/Truth of the Siamese Elite in 23252411 BE. Bangkok: Illumination Editions. (In Thai)
Ritthiphairot, K. (2005). G.E. Gerini and the Origins of Siamese Archaeology. Muang Boran Journal, 31(3), 48.
Saengthong, P. (2015). Legends and Local Mythic Naratives In Southern Thailand. Bangkok: Gypzy. (In Thai)
Sanrat, T. (2014). Mueng Ubon Ratchathani In Thai historiography B.E. 2477-2530. Journal of History, 39, 1-24. (In Thai)
Saraya, T. (1996). Local History: Human Society Related History. Bangkok: Muang Boran. (In Thai)
Sattayawuthiphong, P. (2008). Archeology Club and the Development of Siamese History. Journal of the Historical Society, (30), 240. (In Thai)
Soontravanich, C. (1972). The Evolution of Writing History from Chaophraya Thiphakonwong to His Royal Highness Prince Damrong Rajanuphab-Study and Compare the Royal Annals during King Rama II period of Rattanakosin Era. Silpakorn Journal, 16, 68-70.
Wannachat, A. (2010). The Siamese Elite's Knowledge of “Isan”, 1890–1932. Master Thesis in History, Chulalongkorn University, Thailand. (In Thai)
Wattana, S. (1990). Absolute Monarchy of Siam. Journal of Social Sciences and Humanities, 17(1), 26. (In Thai)
Winichakul, T. (2017). Thais/ Others : Regarding Others of Thainess. Nonthaburi: Sameskybooks. (In Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2020-06-09
รูปแบบการอ้างอิง
จุฬารัตน์ จ., & ทองแกมแก้ว อ. (2020). การตรวจราชการหัวเมืองของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพกับการสร้างความรู้ด้านประวัติศาสตร์ และโบราณคดีสยาม ทศวรรษ 2440-2450. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 42(1), 45–61. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jasu/article/view/242946
ฉบับ
ประเภทบทความ
บทความประจำฉบับ
สัญญาอนุญาต
ผู้เขียนบทความต้องยินยอมในข้อกำหนดต่าง ๆ ของวารสารก่อนส่งบทความตีพิมพ์
