วิเคราะห์ทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาทานในคัมภีร์พระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก และ 3) เพื่อวิเคราะห์ทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมข้อมูลจากพระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา เอกสารทางวิชาการ วิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลในลักษณะพรรณนาความ ผลการวิจัยพบว่า
1) ทานในคัมภีร์พระพุทธศาสนา พบว่า ทาน คือการให้ เป็นหลักธรรมเบื้องต้นในทางพระพุทธศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวน้ำใจของกันและกันไว้ และเป็นคุณูปการต่อการปฏิบัติธรรมในขั้นสูงจนกระทั่งถึงความดับทุกข์ได้
2) ทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก พบว่า พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ในอดีตชาติ ก่อนที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น ต้องเสวยพระชาติเป็นพระโพธิสัตว์มาก่อน โดยมีวัตถุประสงค์ในการบำเพ็ญทานบารมี ดังปรากฎในอรรถกถาชาดก เริ่มตั้งแต่ทานบารมี เป็นต้น โดยไม่ได้ปรารถนาอย่างอื่นนอกจากปรารถนาพระสัพพัญญุตญาณ หรือพระโพธิญาณ
3) วิเคราะห์ทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก พบว่า (1) ทานบารมีเป็นปัจจัยที่ให้ได้บรรลุธรรม ทานเปรียบเหมือนกับอิฐก้อนแรกที่ก่อฐานเจดีย์ วางอิฐก้อนแรกจนถึงยอดเจดีย์ (2) ทานบารมีที่มีผลต่อการดำรงชีวิต เพราะว่าทานเป็นหลักธรรมเบื้องต้นในทางพระพุทธศาสนา เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของกันและกัน (3) ทานบารมีที่มีผลต่อการเป็นแบบอย่างที่ดี เพราะว่าแบบอย่างที่ดีจะเป็นแรงจูงใจให้บุคคลอื่นได้ระทำตามเป็นแบบอย่าง (4) ทานบารมีที่มีผลต่อการเป็นแบบแผนที่นำมาสู่การประพฤติปฏิบัติต่อสังคมไทย เพื่อที่จะเป็นแบบแผนทางปฏิบัติโดยทั่วไปในสังคม อันจะนำมาซึ่งความสุข ทั้งในปัจจุบันและอนาคต
Article Details
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
พระครูสมุห์วรวิทย์ ผาสุโก และ พระสุนทรกิจโกศล. (2562). ทุกข์และการดับทุกข์ในคัมภีร์อรรถกถาธรรมบท. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(9), 4166-4183.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2557). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 27). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช). (2558). ธรรมสารเทศนา เล่ม 2. กรุงเทพฯ: ปัญญมิตรการพิมพ์.
พระมหาอานนท์ ชวนาภิภู (แสนแป้). (2548). การศึกษาเรื่องทานในพระไตรปิฎกที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย (วิทยานิพนธ์พุทธศาตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระราชปริยัติกวี (สมจินต์ สมฺมาปญฺโญ). (2561). การศึกษาวิเคราะห์แก่นธรรมจากชาดก. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 5(2), 1-17.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับภาษาบาลี และฉบับภาษาไทย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวัฑฒนมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก. (2555). ทศบารมี ทศพิธราชธรรม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สมเด็จพระพุทธโฆสาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 30). กรุงเทพฯ: ผลิธัมม์.
