การยุบพรรคการเมืองโดยศาลรัฐธรรมนูญตามมติเสียงข้างมากธรรมดา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี คำพิพากษาฎีกา งานวิจัย กฎหมายของประเทศไทยและของต่างประเทศที่เกี่ยวกับเหตุแห่งการยุบพรรคการเมืองและมติเสียงข้างมากธรรมดาของศาลรัฐธรรมนูญ 2) ศึกษาปัญหาของการยุบพรรคการเมืองโดยศาลรัฐธรรมนูญตามมติเสียงข้างมากธรรมดา 3) เพื่อเสนอแนะแนวทางแก้ไขกฎหมายให้มีความเหมาะสมมากยิ่งขึ้น ใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ และวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้เกณฑ์เลือกผู้ที่มีประสบการณ์และมีความรู้ความเชี่ยวชาญด้านกฎหมายรัฐธรรมนูญ กฎหมายเลือกตั้งและกฎหมายนักการเมือง ดังนี้ ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายรัฐธรรมนูญ 3 ท่าน คณะกรรมการการเลือกตั้ง 3 ท่าน นักการเมือง 3 ท่าน

ผลการวิจัยพบว่า 1. การกำเนิดของพรรคการเมืองเกิดจากทฤษฎีสำคัญ คือ ทฤษฎีสถาบัน และ ทฤษฎีประวัติศาสตร์และสถานการณ์ การตัดสินวินิจฉัยของตุลาการรัฐธรรมนูญนั้น มาจากแนวคิดหลักการเสียงข้างมาก ส่วนมติในการวินิจฉัยยุบพรรคการเมืองของศาลรัฐธรรมนูญใช้มติเสียงข้างมากเด็ดขาด

2. การยุบพรรคการเมืองของประเทศไทยมีปัญหาที่สำคัญ 2 ประการคือ 1) มีเหตุแห่งการยุบพรรคการเมืองที่มากเกินไปและเป็นเหตุที่ไม่ร้ายแรง และ 2) ศาลรัฐธรรมนูญใช้เพียงมติเสียงข้างมากธรรมดาสั่งยุบพรรคการเมืองได้

3. ผู้วิจัยจึงขอเสนอแนะว่า ควรแก้ไขพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง มาตรา 91 และการสิ้นสภาพพรรคการเมือง มาตรา 92 เหตุแห่งการยุบพรรคการเมือง ซึ่งเป็นเหตุไม่ร้ายแรง และมีมากเกินไป ดังนั้น ควรมีการแก้ไข มาตรา 92 ให้คงไว้เฉพาะ (1) - (2) และยกเลิก (3) - (13) ในส่วนของมติในการยุบพรรคการเมืองตามที่ใช้เสียงข้างมากธรรมดา ควรแก้ไขรัฐธรรมนูญ ปี 2560 มาตรา 211 คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้ถือเสียงข้างมากเด็ดขาด เพื่อให้การยุบพรรคการเมืองกระทำได้ยากขึ้น