หลักธรรมในโอรัมภาคิยสูตรที่สัมพันธ์กับการบรรลุธรรม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ ศึกษาหลักธรรมในโอรัมภาคิยสูตรที่สัมพันธ์กับการบรรลุธรรม การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ รวบรวมข้อมูลจากพระไตรปิฏก งานวิจัยและเอกสารที่เกี่ยวข้อง และนำเสนอข้อมูลในลักษณะพรรณา ผลการวิจัยพบว่า โอรัมภาคิยสูตร เป็นพระสูตรที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงสังโยชน์ส่วนเบื้องต่ำ โดยมีหลักธรรม 5 ประการ คือ สักกายทิฎฐิ คือ ความเห็นว่าเป็นตัวของตน วิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย สีลัพพตปรามาส คือ ความถือมั่นศีลพรต กามฉันทะ คือ ความพอใจในกาม พยาบาท คือ ความคิดปองร้าย การเจริญวิปัสสนาตามหลักมหาสติปัฎฐาน 4 คือ การพิจารณากาย เวทนา จิตและธรรมให้รู้แจ้งจนบรรลุอนาคามีมรรคก็สามารถละโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำ เมื่อผู้ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานเจริญมหาสติปัฏฐาน 4 โดยการใช้ความเพียร สัมปชัญญะ และสติ พิจารณาอารมณ์ที่กำลังปรากฏทางอายตนะโดยความเป็นอารมณ์ รูป กับ นาม ในขณะปัจจุบัน โดยใช้ฐานที่ตั้งทั้ง 4 คือ กาย เวทนา จิต และธรรม จนเกิดปัญญาเห็นแจ้งปรมัตถธรรมคือการรู้ไตรลักษณ์ของธรรมทั้งหลายตามความเป็นจริง จนผ่านลำดับวิปัสสนาญาณระดับต่าง ๆ มี นามรูปปริเฉทญาณ เป็นต้น ผู้ปฏิบัติจะสามารถรู้แจ้งอริยสัจ 4 อย่างบริบูรณ์ได้บรรลุโสดาบันซึ่งสามารถละสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา และสีลัพพตปรามาส พระสกทาคามีทำให้สังโยชน์ที่เหลือคือกามฉันท์และพยาบาทให้เบาบาง เมื่อสำเร็จเป็นพระอริยบุคคลชั้นพระอนาคามีจึงจะละโอรัมภาคิยสังโยชน์เบื้องต่ำทั้ง 5 ได้อย่างเด็ดขาด เมื่อบรรลุอนาคามีแล้วผู้ปฏิบัติสามารถตรวจดูโอรัมภาคิยกิเลสเบื้องต้นในฐานะเป็นเครื่องหมายบอกระดับของอริยบุคคลได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
ชัยชาญ ศรีหานู. (2564). วิเคราะห์คำสอนวิปัสสนาในเตภูมิกถาที่มีผลต่อคตินิยมเชิงพุทธในสังคมไทย. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์, 7(1), 12-26.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2551). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ คำวัด. กรุงเทพฯ: สถาบันบันลือธรรม.
พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทธิ). (2548). วิปัสสนากรรมฐาน ภาค 1 เล่ม 1 ว่าด้วยวิปัสสนากรรมฐานทั่วไป. กรุงเทพฯ: สหธรรมมิก.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2555). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. (พิมพ์ครั้งที่ 32). กรุงเทพฯ: ผลิธัมม์.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2561). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 31). กรุงเทพฯ: เอส.อาร์.พริ้นติ้ง แมส โปรดักส์.
พระพรหมโมลี (วิลาศ ฌาณวโร). (2545). วิปัสสนาทีปนี, กรุงเทพฯ: ดอกหญ้า.
พระพุทธโฆสเถระ. (2547). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. (สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร), แปลและเรียบเรียง). กรุงเทพฯ: ประยูรรวงศ์ พริ้นท์ติ้ง.
พระมหาพงศ์ศิริ ปญฺญาวชิโร. (2564). วิเคราะห์ทานบารมีในคัมภีร์อรรถกถาชาดก. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 4(1), 63-73.
พระโสภณมหาเถระ (มหาสีสยาดอ). (2549). มหาสติปัฏฐานสูตร ทางสู่พระนิพพาน. (พระคันธสาราภิวงศ์, แปล). กรุงเทพฯ: ไทยรายวันการพิมพ์.
พระโสภณมหาเถระ (มหาสีสยาดอ). (2553). วิปัสสนาชุนี. (จำรูญ ธรรมดา, แปล). กรุงเทพฯ: ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์.
พุทธทาสภิกขุ, (2540). ธรรมานุกรมธรรมโฆษณ์ ฉบับประมวลธรรม เล่ม 3. กรุงเทพฯ: ธรรมทานมูลนิธิ.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Damnoen, P.S., Chaiworamankul, Y., Thammawatsiri, P.A., & Soontrondhammanitus, P. (2021). Buddhist Ethics and the way of Living in Daily Life: An Analysis of Genital Malfeasances (Kāmesumicchācāra). Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(8), 2943-2948.
Kongkawai, P.S. Phrakruarunsutalangkarn, P., Damnoen, P.S., & Khamhanphon, A. (2021). Buddhist Integrated of Management for the Youth Training of Moral Camp in Nakhon Si Thammarat Province. Psychology and Education Journal, 58(1), 3724-3728.
Tan, C.C., & Damnoen, P.S. (2020). Buddhist Noble Eightfold Path Approach in the Study of Consumer and Organizational Behaviors. Journal of MCU Peace Studies, 8(1), 1-20.
