ปัจจัยที่ส่งผลต่อระบบการดูแลสุขภาพชุมชนแบบผสมผสาน ตามแนวคิดพหุลักษณ์ทางการแพทย์ของตำบลหนองโรง อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ระบบการดูแลสุขภาพชุมชนแบบผสมผสานฯ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับระบบการดูแลสุขภาพแบบผสมผสานฯ และ 2) วิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระบบการดูแลสุขภาพชุมชนแบบผสมผสานตามแนวคิดพหุลักษณ์ทางการแพทย์ของชุมชนหนองโรง อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี เก็บข้อมูลจากการวิเคราะห์เอกสารที่เกี่ยวข้อง การสำรวจชุมชน และการทำแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน ข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลวิจัยพบว่า ชุมชนหนองโรงมีระบบการดูแลสุขภาพชุมชนแบบผสมผสานตามแนวคิดพหุลักษณ์ทางการแพทย์ หรือมีระบบมีสุขภาวะชุมชนอยู่ในระดับสูง จากการนำตัวแปรปัจจัยด้านสุขภาพทั้งหมด เมื่อนำเข้าสู่สมการถดถอยในขั้นสุดท้ายของการวิเคราะห์ เพื่อทำนายตัวแปรเกณฑ์ คือสุขภาวะชุมชน พบว่ามีตัวแปรที่เข้าสู่สมการทั้งหมด 5 ตัวแปร คือ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ ความรู้ด้านสุขภาพ การรับรู้ต่อภาวะสุขภาพ ทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพ และการเข้าถึงบริการทางสุขภาพ สามารถร่วมกันทำนายสุขภาวะชุมชนได้ร้อยละ 32.2 สามารถเขียนสมการพยากรณ์ในรูปคะแนนดิบและคะแนนมาตรฐาน ได้ดังนี้
สมการพยากรณ์ในรูปคะแนนดิบ
= 1.880 + 0.318(X7) + 0.368(X1) + 0.345(X2) + 0.288(X4) + 0.125(X12)
สมการพยากรณ์ในรูปกะแนนมาตรฐาน
Y = 0.258(ZX7) + 0.221(ZX1) + 0.278(ZX2) + 0.232(ZX4) + 0.110(Z X12)
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
กรรณิการ์ พรมเสาร์ และ สรรสิริ อินจัน. (2540). การแพทย์พื้นบ้านกับการดูแลสุขภาพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผานศึก.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2547). แนวคิดและยุทธศาสตร์การพัฒนาการแพทย์พื้นบ้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก, 2(1), 18-30.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2549). พหุลักษณ์ทางการแพทย์กับสุขภาพในมิติสังคมวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2550). คู่มือ คู่คิดสุขภาพชุมชน. นนทบุรี: สานักวิจัยสังคมและสุขภาพ.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ และ คณะ. (2551). วัฒนธรรมสุขภาพกับการเยียวยา: แนวคิดทางสังคมและมานุษยวิทยาการแพทย์. (พิมพ์ครั้งที่ 3). นนทบุรี: สานักวิจัยสังคมและสุขภาพ.
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ และ ยงศักดิ์ ตันติปิฎก. (2550). สุขภาพไทยวัฒนธรรมไทย. นนทบุรี: สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ.
กิจปพน ศรีธานี และ ลำปาง แม่นมาตย์. (2557). กระบวนการจัดการความรู้ด้านสุขภาพชุมชน. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 23(5), 774-787.
ชาย โพธิสิตา. (2556). ศาสตร์และศิลป์แห่งการวิจัยเชิงคุณภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ชูศักดิ์ สุวิมลเสถียร และภารดี มหาขันธ์. (2557). วัฒนธรรมสุขภาพ พลังผู้สูงอายุ: พื้นที่เชื่อต่อกับระบบสุขภาพภาคประชาชน. วารสารวิชาการมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 22(39), 279-299.
ธีรวัฒน์ บูระวัฒน์. (2553). ประวัติศาสตร์ทางการแพทย์ ตอน การค้นพบที่ยิ่งใหญ่. กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน.
ประเวศ วะสี. (2549). การพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน สุขภาวะชุมชนเป็นรากฐานของสุขภาวะทั้งมวล. กรุงเทพฯ: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ, สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข และมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ.
ผ่องพรรณ ตรัยมงคลกูล และ สุภาพ ฉัตราภรณ์. (2555). การออกแบบการวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ยศ สันตสมบัติ. (2556). มนุษย์กับวัฒนธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2546 ก). ทุนวัฒนธรรม: วัฒนธรรมในระบบทุนนิยมโลก เล่มที่ 1. กรุงเทพฯ: มติชน.
รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์. (2546 ข). ทุนวัฒนธรรม: วัฒนธรรมในระบบทุนนิยมโลก เล่มที่ 2. กรุงเทพฯ: มติชน.
วรวุฒิ โรมรัตนพันธ์. (2548). ทุนทางสังคม. กรุงเทพฯ: โครงการเสริมสร้างการเรียนรู้เพื่อชุมชนเป็นสุข.
วิภานันท์ ม่วงสกุล, สันติ ศรีสวนแตง และ ระวี สัจจโสภณ. (2561). การผสมผสานพหุลักษณ์ทางการแพทย์เพื่อสุขภาวะชุมชนของตำบลธรรมเสน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี(ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และชุมชน). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ศรีณัฐ ไทรชมภู. (2558). การท่องเที่ยวเชิงนิเวศบนฐานความหลากหลายทางชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ ในพื้นที่คุ้งบางกะเจ้า อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ. Academic Journal Phranakhon Rajabhat University, 6(2), 9–19.
สุพัตรา ศรีวณิชชากร. (2555, 11 พฤศจิกายน). พัฒนาระบบสุขภาพชุมชนสู่ชุมชนเข้มแข็ง พึ่งพิงตนเองได้. หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์.
สมพันธ์ เตชะอธิก และ วินัย วงศ์อาสา. (2555). สุขภาวะชุมชนเพื่อความอยู่ดีมีสุข. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 29(2), 1-22.
อคิน รพีพัฒน์. (2551). วัฒนธรรมคือความหมาย: ทฤษฎีและวิธีการของคลิฟฟอล์ด เกียร์ซ. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
อภิชาติ ใจอารีย์. (2556). สิทธิชุมชน: สิทธิตามรัฐธรรมนูญเพื่อการดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. นครปฐม: เพชรเกษมการพิมพ์.
อภิชาติ ใจอารีย์. (2557). รูปแบบการจดัการความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นการแปรรูปหน่อไม้ของชุมชนบ้านพุเตย จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารการเมืองการปกครอง, 4(2), 241-258.
อภิชาติ ใจอารีย์ และคณะ. (2563). การสำรวจ และจัดทำแผนพัฒนาการใช้ประโยชน์จากต้นแจง เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจบนฐานความหลากหลายทางชีวภาพของชุมชนหนองโรง อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี. กรุงเทพฯ: โครงการธนาคารความหลากหลายทางชีวภาพระดับชุมชน (Community BioBank), สำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน).
เอี่ยม ทองดี. (2547). ควาย ข้าว พระ ผี พิธีกรรม ในกระบวนการพัฒนาชนบทไทย. นครปฐม: อาศรมชาวพัฒนาชนบท สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาชนบท มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา.
Adams, T., J. Bezner., & Steinhardt, M. (1997). The conceptualization and measurement of perceived wellness: Integrating balance across and within dimensions. American Journal of Health Promotion, 11(3), 208-218.
Adams, T. B., Bezner, J. R., Drabbs, M. E., Zambarano, R. J., & Steinhardt, M. A. (2000). Conceptualization and measurement of the spiritual and psychological dimensions of wellness in a college population. Journal of American college health. 48(4), 165-173.
Creswell, J. W. (2014). Research design: qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (4th ed.). California: SAGE.
Emmanuel Mamman. (2021). Resolving the Farmers- Herders Conflict in Nigeria: A Way Forward for Sustainable National Development. International Journal of Social Science and Human Research, 4(7), 1714-1721. DOI: https://doi.org/10.47191/ijsshr/v4-i7-19.
Jennings, M. (2005). Chinese Medicine and Medical Pluralism in Dares Salaam: Globalisation or Glocalisation. International Relations, 19(4), 457–73.
Kleinman, A. (1980). Patients and Healers in the Context of Culture: An Exploration of the Borderland between Anthropology, Medicine, and Psychiatry. Berkeley: University of California.
Mattavangkul, C., Srisuantang, S., & Traimongkolkul, P. (2014). The Synthesis of Adaptation and Standpoint of Indigenous Medical Wisdom in Community Health Systems: A Case Study in Kanchanaburi Province. KJSS, 35(2), 206-222.
Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. (3rd ed). New York: Harper and Row.
