Phenomenon-Based Learning: Developing Higher Order Thinking Competencies toward Sustainable Learning
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article aimed to present phenomenon-based learning to develop higher order thinking competencies towards sustainable learning. From literature reviews of related documents, concepts, and theories, it was found that phenomenon-based learning is holistic learning. It is interdisciplinary learning that uses real-world phenomena as a starting point for learning through the process of thinking, questioning, and inquiring to strengthen learning skills for students. Learning skills with significant findings and conclusions are acquired through the phenomenon of combining knowledge altogether. The learning process consists of five steps: 1) Studying the phenomenon; 2) Learning and Questioning the Phenomenon; 3) Discussion and Presentation; 4) Summarization and Reflection; and 5) Assessment. Therefore, phenomenon-based learning can develop the higher order thinking competencies of 21st century learners, resulting in meaningful learning related to students’ real-life experiences. That is, it will lead to sustainable learning, further improve the quality of life, and further develop the nation.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Views and opinions appearing in the Journal it is the responsibility of the author of the article, and does not constitute the view and responsibility of the editorial team.
References
กชกร แฝงเมืองคุก และ อัมพร ม้าคนอง. (2565). ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้แนวคิดปรากฏการณ์เป็นฐานที่มีต่อความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารญาณของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 14(2), 199-216.
กมลพร ทองธิยะ และ กิตติชัย สุธาสิโนบล. (2564). การพัฒนาการคิดขั้นสูง: ความสามารถทางสติปัญญาที่สำคัญในโลกยุค New Normal. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 19(2), 28-44.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชนเกษตรและสหกรณ์แห่งประเทศไทย.
กัลยา แก้วตา และ วสันต์ สรรพสุข (2565) การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ปรากกฎการณ์เป็นฐานร่วมกับสื่อสังคมออนไลน์ เพื่อส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 41(6), 20-33.
กาญจนา เงารังสี. (2559). การศึกษากับการพัฒนาที่ยั่งยืน. วารสารสมาคมนักวิจัย, 21(2), 13-18.
ชนาธิป พรกุล. (2557). การสอนกระบวนการคิด: ทฤษฎีและการนำไปใช้. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ชุติกานต์ เอี่ยวเล็ก และ อรทัย อนุรักษ์วัฒนะ. (2565). ผลการจัดประสบการณ์การเรียนการสอนโดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักศึกษาครู. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 20(1), 231-247.
ทัณฑธร จุ้ยสวัสดิ์, นพมณี เชื้อวัชรินทร์ และ ปริญญา ทองสอน. (2564). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ ศรีนครินทรวิโรฒ, 22(1), 1-17.
ทิศนา แขมมณี, พิมพันธ์ เดชะคุปต์, ชนาธิป พรกุล, นวลจิตต์ เชาวกีรติพงศ์, ปัทมศิริ ธีรานุรักษ์, ฤทัยรัตน์ ธรเสนา, อภิรักษ์ อนะมาน และ ราเชน มีศรี. (2549). การนำเสนอรูปแบบเสริมสร้างทักษะการคิดขั้นสูงของนิสิตนักศึกษาครูระดับปริญญาตรี สำหรับหลักสูตรครุศึกษา. กรุงเทพฯ: คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ทิศนา แขมมณี, ศรินธร วิทยะสิรินันท์, พิมพันธ์ เดชะคุปต์, นวลจิตต์ เชาวกีรติพงศ์, ศิริชัย กาญจนวาสี และ ปัทมศิริ ธีรานุรักษ์. (2544). วิทยาการด้านการคิด. กรุงเทพฯ: เดอะมาสเตอร์กรุ๊ป แมเนจเม้นท์.
ทิศนา แขมมณี. (2554). ทักษะการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ สร้างสรรค์ และการคิดอย่างมีวิจารณญาณ: การบูรณาการในการจัดการเรียนรู้. วารสารราชบัณฑิตยสถาน, 36(2), 188-204.
นงลักษณ์ มโนวลัยเลา, อรพรรณ บุตรกตัญญู และ พงศธร มหาวิจิตร. (2564). ทำไมต้องปรากฏการณ์เป็นฐาน. ใน ทรงชัย อักษรคิด (บรรณาธิการ). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon-based Learning), (หน้า 7-16). กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ประพันธ์ศิริ สุเสารัจ. (2551). การพัฒนาการคิด. (พิมพ์ครั้งที่ 2 ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: 9119 เทคนิคพริ้นติ้ง.
พงศธร มหาวิจิตร. (2564). ทำความรู้จักกับการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน. ใน ทรงชัย อักษรคิด (บรรณาธิการ). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐาน (Phenomenon-based Learning), (หน้า 7-16). กรุงเทพฯ: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ราชกิจจานุเบกษา. (2561). ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ให้ใช้มาตรฐานการศึกษา ระดับปฐมวัย ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานศูนย์การศึกษาพิเศษ. เล่ม 135 ตอนพิเศษ 235 ง หน้า 4-5 (24 กันยายน 2561).
วิจารณ์ พานิช. (2563). การศึกษาคุณภาพสูงระดับโลก. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสยามกัมมาจล.
วิจารณ์ พานิช. (2566). การศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. คุรุสภาวิทยาจารย์, 4(2), 1-12.
วิไลภรณ์ ฤทธิคุปต์ และ ลำไย สีหามาตย์. (2565). การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อเสริมสร้างทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนิสิตบัณฑิตศึกษา. วารสารราชพฤกษ์, 20(1), 116-127.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2566). การแถลงข่าวผลการประเมิน PISA 2022. สืบค้นเมื่อ 1 มกราคม 2567, จาก https://pisathailand.ipst.ac.th/news-21
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). รายงานการอบรมและสัมมนาการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์สำหรับผู้มีความสามารถพิเศษด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์. สืบค้นเมื่อ 4 กันยายน 2566, จาก https://www.obec.go.th/wp-content/uploads/2019/06/Finland-สวก.pdf
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). สมรรถนะการคิดขั้นสูง. สืบค้นเมื่อ 4 กันยายน 2566, จาก https://cbethailand.com/หลักสูตร/หลักสูตรฐานสมรรถนะ/สมรรถนะหลัก-5-ประการ/สมรรถนะการคิดขั้นสูง
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2564). พจนานุกรมศัพท์ศึกษาศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสภา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักงานราชบัณฑิตยสภา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. นนทบุรี: 21 เซ็นจูรี.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2564). รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสาม พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุชานันท์ วรวัฒนานนท์ และ สกนธ์ชัย ชะนูนันท์. (2566). การจัดการเรียนรู้แบบปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อพัฒนาการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหา เรื่องปรากฏการณ์ของโลกและภัยธรรมชาติของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. Journal of Roi Kaensarn Academi, 8(1), 136-149.
สุภัทรชัย ศรีปานวงศ์, เชรษฐรัฐ กองรัตน์ และ จุติพร เวฬุวรรณ. (2566). การพัฒนาความสามารถในการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 โดยการจัดการเรียนรู้แบบปรากฏการณ์เป็นฐาน. วารสารบัณฑิตวิจัย, 14(1), 51-66.
หัสวนัส เพ็งสันเทียะ, มนตา ตุลย์เมธาการ และ อิทธิพัทธ์ สุวทันพรกูล. (2564). ผลการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานที่มีต่อการคิดอย่างมีวิจารณญาณและการคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 13(2), 240-257.
อรพรรณ บุตรกตัญญู. (2561). การเรียนรู้โดยใช้ปรากฏการณ์เป็นฐานเพื่อการสร้างมุมมองแบบองค์รวมและการเข้าถึงโลกแห่งความจริงของผู้เรียน. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 348-365.
อุษณีย์ โพธิสุข. (2545). สร้างเด็กให้เป็นอัจฉริยะ ฝึกเด็กให้เป็นนักคิด. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., … , Wittrock, M. C. (2001). A Taxonomy for Learning, Teaching and Assessing: A Revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives: Complete Edition. New York: Longman.
Armstrong, T., Rockloff, M., Browne, M., & Blaszczynski, A. (2020). Beliefs about Gambling Mediate the Effect of Cognitive Style on Gambling Problems. Journal of Gambling Studies, 36, 871–886.
Beyer, B. K. (1995). Critical Thinking. Bloomington, IN: Phi Kappa Delta Educational Foundation.
Dubois, D. D. & Rothwell, W. J. (2004.). Competency-Based Human Resource Management. California: Davies-Black Publishing.
Islakhiyah, K., Sutopo, S. & Yuiianti, L. (2017). Scientific Explanation of Light Through Phenomenon-based Learning on Junior High School Student. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 17(218), 173-185.
Krulik, S. & Rudnick, J. A. (1993). Reasoning and Problem Solving: A Handbook for Elementary School Teachers. Boston: Allyn and Bacon, Inc.
Kusuma, M. D., Rosidin, U. & Abdurrahman, A. (2017). The Development of Higher Order Thinking Skill (Hots) Instrument Assessment in Physics Study. IOSR Journal of Research & Method in Education, 7(1), 26-32.
Lonka, K. (2018). Phenomenal Learning from Finland. Helsinki: Edita Publishing Ltd.
Mattila, P. & Silander, P. (2015). How to Create the School of the Future: Revolutionary Thinking and Design from Finland. Finland: Multprint, Oulu.
Mcclelland, D. C. (1993). Testing for Competence rather than intelligence. American Psychologist, 28(1), 1–14.
Miterianifa, M., Ashadi, A., Saputro, S. & Suciati, S. (2021). Higher Order Thinking Skills in the 21st Century: Critical Thinking. Conference: Proceedings of the 1st International Conference on Social Science, Humanities, Education and Society Development, ICONS 2020, 30 November, Tegal, Indonesia.
Resnick, L. (2007). Higher Order Thinking Skills. Retrieved September 4, 2023, from http://transformeducation.blogspot.com/2007/01/i-came-across-this-excerpt-from-some.html
Silander, P. (2015). Phenomenon Based Learning. Retrieved September 4, 2023, from http://www.phenomenaleducation.info/phenomenon-based-learning.html
Symeonidis, V. & Schwarz, J. F. (2016). Phenomenon-Based Teaching and Learning Through the Pedagogical Lenses of Phenomenology: The Recent Curriculum Reform in Finland. Oświatowe, 28(2), 31-47.
Thomas, A. & Thorne, G. (2009). How to Increase Higher Order Thinking. Metarie, LA: Center for Development and Learning.
Zhukov, T. (2015). Phenomenon-based Learning: What is PBL?. Retrieved September 4, 2023, from https://www.noodle.com/articles/phenomenon-based-learning-what-is-pbl