การพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุและผลของพฤติกรรมเสพติดการซื้อสินค้าออนไลน์ของประชาชนวัยเกษียณในเขตภาคกลาง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทำความเข้าใจสถานการณ์ สาเหตุ และผลกระทบจากพฤติกรรมเสพติดการซื้อสินค้าออนไลน์ และเพื่อพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุและผลของพฤติกรรมเสพติดการซื้อสินค้าออนไลน์ ในกลุ่มวัยเกษียณในเขตภาคกลาง ใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธีแบบสำรวจตามลำดับ การวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ระยะที่ 2 การวิจัยเชิงปริมาณ เก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม จำนวน 400 คน

ผลของระยะที่ 1 พบสาเหตุการซื้อสินค้าออนไลน์ ดังนี้ (1) ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ 1) ความ สามารถในเข้าถึงช่องทางออนไลน์ได้ง่าย 2) มีเจตคติที่ดีต่อการซื้อสินค้า ออนไลน์ 3) รู้สึกภูมิใจที่ซื้อสินค้าในราคาถูก และ 4) มีอคติต่อวิธีการขายสินค้าที่ไม่ใช่รูปแบบออนไลน์ และ (2) ปัจจัยทางสังคม ได้แก่ 1) สินค้ามีราคาถูกกว่าในท้องตลาด 2) ช่องทางการซื้อออนไลน์สะดวก 3) คนขายมีบุคลิกภาพที่น่าเชื่อถือ 4) มีสินค้าที่ต้องการ ไม่ต้องเดินหา 5) มั่นใจในคุณภาพของสินค้าหรือร้านค้า 6) การแนะนำช่องทางการซื้อสินค้าจากเพื่อนหรือคนรู้จัก 7) ความสะดวกในการได้รับสินค้า และ 8) โปรโมชั่นการขาย ส่วนผลกระทบจากการซื้อสินค้าออนไลน์ ได้แก่ 1) สินค้าไม่มีคุณภาพหรือไม่ตรงปก 2) เกิดความขัดแย้งในครอบครัว และ 3) อารมณ์หงุดหงิดเวลา สั่งของไม่ทัน ส่วนผลของระยะที่ 2 พบว่า รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุและผลของพฤติกรรมการเสพติดการซื้อสินค้าออนไลน์ มีความกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ หลังจากการปรับโมเดลโดยมีค่าดัชนีความกลมกลืน ได้แก่ χ² =10.47, df=3, p-value=0.01, χ² /df=3.49, RMSEA=0.079, SRMR 0.015, CFI=0.99, GFI=0.99