กลองปู่จาในประวัติศาสตร์ล้านนาพิธีกรรมความเชื่อในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นถึง ประวัติศาสตร์ของกลองปู่จาที่ใช้ประกอบในพิธีกรรมและความเชื่อของชาวล้านนา ที่มีต่อพระพุทธศาสนาตั้งแต่ในสมัยที่เครื่องดนตรีประเภทกลอง ชาวล้านนา ชีวิตนี้ยังมีบทบาทในการศึกสงครามจนถึงสมัยการเปลี่ยนแปลง ปักสถานไปใช้เพื่อพระพุทธศาสนาในสมัยของ พญากือนา ปี พ.ศ. 1898 ที่อาณาจักรล้านนาได้รับการเผยแพร่พระพุทธศาสนานิกาย ลามันลังกาวงศ์หรือ นิกายสวนดอก โดยพระสุมณเถระจากรัฐสุโขทัย จะมีการเปลี่ยนแปลงความเชื่อ จากการนับถือผีบรรพบุรุษมาเป็นการนับถือหาพุทธศาสนาอย่างแพร่หลาย ตั้งแต่สมัยนั้นเป็นต้นมากลองปู่จา ก็มีบทบาทสำคัญในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองในสมัยนั้นด้วย โดยมีกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อถวายตัวเป็นกัลปณาข้าพระโยมสงฆ์สืบทอดวิธีการตีกลองปู่จาเพื่อพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นต้นมา

          ผลของการวิจัยพบว่ากลองปู่จายังเป็นเครื่องดนตรีที่สำคัญอยู่ในพิธีกรรม ความเชื่อพระพุทธศาสนาของกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อในล้านนาอย่างเหนียวแน่น วิธีวัฒนธรรมและสืบทอดความเป็นนอัตลักษณ์ที่สำคัญของกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ ทำให้พระพุทธศาสนายังคงอยู่ในสังคมของชาวล้านนา ถึงแม้ว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย แต่กลองปู่จาก็ยังเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิตในกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มชาติพันธุ์ในลุ่มน้ำโขงอย่างแยกกันออกได้ยากจนถึงปัจจุบัน และเป็นเครื่องยืนยันได้เป็นอย่างดีว่ากลองปู่จายังมีความสำคัญต่อความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา ที่กลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อมีต่อพระพุทธศาสนาอย่างเหนียวแน่นจนถึงปัจจุบันด้วยเช่นกัน