กฎหมายต้นแบบว่าด้วยทนายความสาธารณะเพื่อคุ้มครองสิทธิการเข้าถึงความยุติธรรมของประชาชนในคดีอาญา
คำสำคัญ:
ทนายความอาสา, ทนายความขอแรง, คุ้มครองสิทธิคดีอาญา, ความยุติธรรม, รูปแบบ, การพัฒนาบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหารูปแบบ กฎหมาย และโครงสร้างองค์ประกอบของทนายความสาธารณะในคดีอาญาที่มีความเหมาะสมกับบริบทประเทศไทย เพื่อคุ้มครองสิทธิการเข้าถึงความยุติธรรมของประชาชนในคดีอาญา พัฒนากระบวนการยุติธรรมและระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย โดยใช้วิธีวิทยาการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ ประกอบด้วย การวิจัยเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการเก็บและรวบรวมข้อมูล
ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการคุ้มครองสิทธิการเข้าถึงความยุติธรรมของประชาชนในคดีอาญา มีทนายความอาสา และทนายความขอแรง โดยรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับศาลอาญาไทย คือ ระบบทนายความสาธารณะ การวิจัยได้จัดทำกฎหมายต้นแบบเป็นร่างพระราชบัญญัติทนายความสาธารณะ พ.ศ. ...... มี 9 หมวด 30 มาตรา และบทเฉพาะกาล มีสาระสำคัญของบทบัญญัติประกอบด้วย องค์กรสังกัด สถานะ กฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ขอบเขตอำนาจหน้าที่ คณะกรรมการ คุณสมบัติ ความรับผิด ค่าตอบแทน
ร่างแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม(ฉบับที่....) พ.ศ. ...... มีสาระสำคัญของบทบัญญัติประกอบด้วย การเพิ่มเติมข้อความว่า สำนักงานทนายความสาธารณะ และกำหนดให้สำนักงานทนายความสาธารณะ มีหน้าที่และอำนาจ
ร่างแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ .....) พ.ศ. ...... มีสาระสำคัญของบทบัญญัติประกอบด้วย การเพิ่มเติมข้อความว่า ทนายความสาธารณะ
ร่างแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวง กำหนดหลักเกณฑ์วิธีการ และเงื่อนไขที่พนักงานสอบสวน ต้องปฏิบัติในการจัดหาทนายความให้แก่ผู้ต้องหาในคดีอาญา (ฉบับที่...) พ.ศ. ..... มีสาระสำคัญของบทบัญญัติประกอบด้วย การเพิ่มเติมข้อความว่า ทนายความสาธารณะ หมายความว่า ทนายความที่รัฐจัดหาให้ตามกฎแห่งกระทรวงนี้
การวิจัยมีข้อเสนอแนะให้ผลักดันร่างพระราชบัญญัติทนายความสาธารณะ พ.ศ. ...... ร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ .....) พ.ศ. ...... เข้าสู่คณะรัฐมนตรี เพื่อให้ความเห็นชอบและเข้าสู่กระบวนการตรากฎหมายตามลำดับชั้นต่อไป และให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมตรากฎหมายฉบับรอง คือ ร่างกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์วิธีการ และเงื่อนไขที่พนักงานสอบสวน ต้องปฏิบัติในการจัดหาทนายความให้แก่ผู้ต้องหาในคดีอาญา (ฉบับที่...) พ.ศ. .....และร่างกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม(ฉบับที่....) พ.ศ. ...... เพื่อให้สอดคล้องกับภารกิจที่เพิ่มขึ้นและเหมาะสมกับสภาพของงานที่เปลี่ยนแปลงไป อันจะทำให้การปฏิบัติภารกิจตามหน้าที่และอำนาจมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลยิ่งขึ้น จึงจำเป็นต้องออกกฎกระทรวงนี้ ข้อเสนอแนะหัวข้อวิจัยต่อไป คือ การกำหนดนโยบายความเป็นอิสระของทนายความสาธารณะในประเทศไทย การกำหนดให้มีสถาบันพัฒนาทนายความอาสา เพื่อจัดโครงสร้างหน่วยงานให้ความช่วยเหลือประชาชนผู้ยากไร้หรือผู้ด้อยโอกาสให้เหมาะสมกับปริมาณงานที่เพิ่มมากขึ้น การกำหนดนโยบายด้านทนายความช่วยเหลือในคดีอาญา สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม การกำหนด นโยบายด้านทนายความช่วยเหลือในคดีอาญา สำนักศาลยุติธรรม และการกำหนดการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน ในคดีอาญาและแนวทางการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนในระดับประเทศสมาชิก ASEAN
เอกสารอ้างอิง
ประมวลกฎหมายอาญา. (2499, 15 พฤศจิกายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 73 ตอนที่ 95.
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา. (2478, 10 มิถุนายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 52.
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง. (2478, 10 มิถุนายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 52.
พระราชบัญญัติการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2560. (2560, 31 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 79 ก.
พระราชบัญญัติแผนและขั้นตอนการดำเนินการปฏิรูปประเทศ พ.ศ. 2560. (2560, 31 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 79 ก.
พระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528. (2528, 19 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 102 ตอนที่ 129.
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการศาลยุติธรรม พ.ศ. 2543. (2543, 21 มิถุนายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 117 ตอนที่ 59 ก.
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการศาลยุติธรรม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551. (2551, 11 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 125 ตอนที่ 32 ก.
พระราชบัญญัติให้ใช้พระธรรมนูญศาลยุติธรรม พ.ศ. 2543. (2543, 18 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 117 ตอนที่ 44 ก.
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2534. (2534, 4 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 108 ตอนที่ 156.
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545. (2545, 2 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 119 ตอนที่ 99 ก.
พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2550. (2550, 15 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 124 ตอนที่ 55 ก.
พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545. (2545, 2 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 119 ตอนที่ 99 ก.
พระราชบัญญัติกองทุนยุติธรรม พ.ศ.2558. (2558, 27 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 132 ตอนที่ 102 ก.
พระราชบัญญัติคุ้มครองพยานในคดีอาญา พ.ศ. 2546. (2546, 20 มิถุนายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 120 ตอนที่ 58 ก.
พระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหาย และค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา พ.ศ.2544. (2544, 12 พฤศจิกายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 118 ตอนที่ 104 ก.
พระราชบัญญัติพัฒนาการบริหารงานยุติธรรมแห่งชาติ พ.ศ.2549. (2549, 15 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 123 ตอนที่ 26 ก.
พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542. (2542, 10 ตุลาคม). ราชกิจจา นุเบกษา. เล่ม 116 ตอนที่ 94 ก.
กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรมพ.ศ. 2561. (2561, 25 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 37 ก.
กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม พ.ศ. 2561. (2561, 25 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 37 ก.
กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม พ.ศ. 2545. (2545, 9 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 119 ตอนที่ 103 ก.
กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่พนักงานสอบสวนต้องปฏิบัติในการจัดหาทนายความให้แก่ผู้ต้องหาในคดีอาญา พ.ศ. 2549. (2550, 16 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 124 ตอนที่ 11 ก.
กฎกระทรวง ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2528) ออกตามความในพระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528. (2528, 18 ธันวาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 102 ตอนที่ 193 .
กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม พ.ศ. 2561. (2561, 20 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 135 ตอนที่ 51 ก.
กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม (ฉบับที่2) พ.ศ. 2562. (2562, 26 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 136 ตอนที่ 55 ก.
ประเวศน์ มหารัตน์สกุล. (2557). หลักการและวิธีการเขียนงานวิจัย วิทยานิพนธ์ สารนิพนธ์.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ปัญญาชน.
สุนีย์ มัลลิกะมาลย์. (2555). วิธีวิทยาการวิจัยทางนิติศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 9).กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
สุนีย์ มัลลิกะมาลย์. (2560). วิธีวิทยาการวิจัยทางนิติศาสตร์และสังคมศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 1).กรุงเทพฯ: อาร์ทิพานีย จำกัด.
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา(The Code of Criminal Instruction of 1880)
ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ. 1948 (The Universal Declaration of Human Rights)
รัฐธรรมนูญแห่งประเทศญี่ปุ่น ค.ศ.1946 (The Constitution of Japan Act 1946)
Access to Justice Act 1999
United States Constitution
Criminal Justice Act 2003
Justice for All Act of 2004
Criminal Justice Act of 1964 (CJA) PLAN 18 U.S.C. § 3006A
Legal Aid Act 1988
The Criminal Defence Service Act 2006
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความเป็นลิขสิทธิของคณะมส. มรภ อต.
