การ หน้าที่ทางสังคมของ “ความเกรงใจ” และ “enryo” ในการปฏิสัมพันธ์ของชาวไทยและชาวญี่ปุ่น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เป็นที่ทราบกันดีในหมู่ผู้ที่คุ้นเคยกับสังคมญี่ปุ่นว่า สังคมญี่ปุ่นมีค่านิยมประการหนึ่งที่เรียกว่า “enryo” ซึ่งอาจเทียบเคียงได้กับค่านิยมเรื่อง “ความเกรงใจ” ที่มีอยู่ในสังคมไทย อีกทั้งยังมีการใช้คำกริยา “เกรงใจ” หรือ “enryo suru” ในการสนทนากับบุคคลที่ผู้พูดเกรงใจด้วยเช่นกัน บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบหน้าที่ทางสังคมของ “ความเกรงใจ” และ “enryo” ในการปฏิสัมพันธ์ของชาวไทยและชาวญี่ปุ่น โดยศึกษาจากการใช้คำกริยา “เกรงใจ” และ “enryo suru” ซึ่งเป็นคำสองคำที่มักถูกนำเทียบเคียงกันอยู่บ่อยครั้ง และนำมาวิเคราะห์จากมมุมมองเรื่องความสุภาพ โดยใช้หลักการเรื่องกลวิธีหลักแสดงความสุภาพและการได้รับหรือเสียผลประโยชน์ของผู้พูด/ผู้ฟัง ผลการศึกษาพบว่า หน้าที่ของ “ความเกรงใจ” มี 4 ประการ ได้แก่ 1) เพื่อปฏิเสธผู้ฟังโดยแท้ 2) เพื่อแสดงความห่วงใยต่อผู้ฟัง 3) เพื่อร้องขอการยืนยันจากผู้ฟัง 4) เพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดีผู้พูดเอง ในบรรดาหน้าที่ทั้ง 4 ประการนี้มีเพียงประการแรกเท่านั้นที่ตรงกับหน้าที่ของ “enryo” ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่า แม้ในสังคมไทยและสังคมญี่ปุ่น จะมีแนวคิดเรื่องความเกรงใจอยู่เช่นเดียวกัน แต่บทบาทของ “ความเกรงใจ” และ “enryo” ในการปฏิสัมพันธ์กลับมีความแตกต่างกันออกไป
Article Details
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของภาษาและภาษาศาสตร์
References
Brown, P., & Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some universals in language usage. Cambridge, England: Cambridge University Press.
Doi, T. (1986). ‘Amae’: A key concept for understanding Japanese personality structure. In T. S. Lebra & W. P. Lebra (Eds.), Japanese culture and behavior: Selected readings (Revised ed., pp. 121-129). Honolulu, HI: University of Hawaii Press.
Hanks, W., Ide, S., & Katagiri, Y. (2009). Introduction: Towards an emancipatory pragmatics. Journal of Pragmatics, 41(1), 1-9.
Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The Hofstede model in context. Online Readings in Psychology and Culture, 2(1). https://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1014
Intachakra, S. (2012). Politeness motivated by the ‘heart’ and ‘binary rationality’ in Thai culture. Journal of Pragmatics, 44(5), 619-635.
Isaacs, E. A., & Clark, H. H. (1990). Ostensible invitations. Language in Society, 19(4), 493-509.
Ishii, S. (1984). Enryo-Sasshi communication: A key to understanding Japanese interpersonal relations. Cross-Currents, 11(1), 49-58.
Klausner, W. J. (2002). Thai culture in transition. Bangkok, Thailand: The Siam Society.
Komin, S. (1991). Psychology of the Thai people: Values and behavioral patterns. Bangkok, Thailand: Research Center, National Institute of Development Administration.
Koyama, S., & Ikeda, Y. (2011). Enryo-Sasshi komyunikeshon no sakusei: Yobi chousa ni yoru shakudo no kaitei. Ibunka Komyunikeshon kenkyu, 23, 21-46.
Kubo, S. (2005a). On Japanese speech act enryo: An analysis of an X-sociative and X-regulative speech act. Proceedings of the 10th Conference of Pan-Pacific Association of Applied Linguistics, Tokyo, pp. 139–149.
. (2005b). Gengokoui kara mita raporumanejimento: ‘enryo’ to iu gengokoui. Matsuyama Daigaku Ronshuu, 17(2), 161-191.
Lebra, T. S. (1993). Culture, self, and communication in Japan and the United States. In W. B. Gudykunst (Ed.), Communication in Japan and the United States (pp. 51-87). Albany, NY: State University of New York Press.
Leech, G. N. (1983). Principles of pragmatics. London, England: Longman.
. (2007). Politeness: Is there an East-West divide? Journal of Politeness Research, 3(2), 167-206.
. (2014). The pragmatics of politeness. Oxford, England: Oxford University Press.
Matsuyama, O. (1998). Tainichi nittai kanyaku taigo jiten. Tokyo, Japan: Daigaku shorin.
Maynard, S. K. (1993). Discourse modality: Subjectivity, emotion and voice in the Japanese language. Philadelphia, PA: John Benjamins.
Miike, Y. (2003). Japanese enryo-sasshi communication and the psychology of amae: Reconsideration and reconceptualization. Keio Communication Review, 25, 93-115.
Mole, R. L. (1973). Thai values and behavior patterns. Tokyo, Japan: Charles E. Tuttle.
Ohashi, J. (2008). Linguistic rituals for thanking in Japanese: Balancing obligations. Journal of Pragmatics, 40(12), 2150-2174.
Spencer-Oatey, H., & Franklin, P. (2009). Intercultural interaction: A multidisciplinary approach to intercultural communication. New York, NY: Palgrave Macmillan.
Takei, I., & Alston, J. P. (2018). Japanese Business Culture and Practices. Bloomington, IN: iUniverse.
Takita, F. (2012). Reconsidering the concept of negative politeness ‘enryo’ in Japan. Hiroshima Studies in Language and Language Education, 15, 189-196.
Ukosakul, M. (2005). The significant of ‘face’ and politeness in social interaction as revealed through Thai ‘face’ idioms. In R. T. Lakoff & S. Ide (Eds.), Broadening the horizon of linguistic politeness (pp. 117-128). Amsterdam, The Netherlands: John Benjamins.
Wierzbicka, A. (1997). Understanding cultures through their key words. Oxford, England: Oxford University Press.