Grammaticalization of /hØ:t1/ in Northeastern Thai dialect

Main Article Content

Sumalee Phonkhunsap
Itsarate Dolphen

Abstract

The objective of this research is to reveal word patterns in the Northeastern Thai dialect which have changed syntactically and semantically. The research aims to study the word “ฮอด” /hØ:t1/ that has grammaticalized from content word into grammatical form when appearing in distinguished contexts. The data were collected from documents, online databases and Northeastern Thai dialect communication in daily life employed during the reign of King Rama IX – present (1946-2020).


The findings from studying word classes in terms of syntactic and semantic contributions of the word “ฮอด”/hØ:t1/ in the Northeastern Thai dialect are that it is functionally used as a verb, preposition, and conjunction. Semantically, the word “ฮอด” /hØ:t1/ is divided into word classes: 1. A verb containing two sub-groups of meaning; that is, a) to arrive as in concrete movement, b) to arrive as in abstract movement, 2. A preposition containing two sub-groups of meaning: a) showing destination of place and time, b) showing destination of living and non–living things, 3. A conjunction containing four sub-groups of meaning: a) showing relation of circumstance, b) showing continuous acts or time, c) showing rationale, d) showing conflict.


Therefore, we conclude that the process of grammaticalization of the word “ฮอด” /hØ:t1/ in Northeastern Thai dialect is as follows: 1. grammaticalization of a verb into a preposition. 1.1 syntactic processes are: a) reanalysis, b) recontextualization, and c) decategorialization. 1.2 semantic processes are: a) desemanticization, b) persistence, and c) generalization. 2. grammaticalization of verb into conjunction dividing. 2.1 syntactic processes are: a) obligatorification, and b) decategorialization. 2.2 The semantic process is generalization.

Article Details

How to Cite
Phonkhunsap, S. ., & Dolphen, I. . (2020). Grammaticalization of /hØ:t1/ in Northeastern Thai dialect. Language and Linguistics, 38(2), 1–37. Retrieved from https://so04.tci-thaijo.org/index.php/joling/article/view/240108
Section
Research Article

References

กรองกานต์ รอดพันธ์. (2555). ถึง: การศึกษาเชิงประวัติ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

กิ่งกาญจน์ เทพกาญจนา. (2549). หน่วยสร้างกริยาเรียงต้นแบบในภาษาไทย. ใน หน่วย สร้างที่มีข้อขัดแย้งในไวยากรณ์ไทย: หน่วยสร้างคุณานุประโยค หน่วยสร้างประโยค เติมเต็ม หน่วยสร้างกริยาเรียงและหน่วยสร้างกรรมวาจก (น. 66-173). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กิ่งกาญจน์ เทพกาญจนา. (2559). กระบวนการกลายเป็นรูปไวยากรณ์. กรุงเทพฯ: โครงการ เผยแพร่ผลงานวิชาการ ฝ่ายวิจัย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

คำพูน บุญทวี. (2538). ลูกอีสาน. กรุงเทพฯ: บรรณกิจเทรดดิ้ง.

จรัสดาว อินทรทัศน์. (2539). กระบวนการที่คำกริยากลายเป็นคำบุพบทในภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

ชาฎินี มณีนาวาชัย และกิ่งกาญจน์ เทพกาญจนา. (2559). การกลายเป็นคำไวยากรณ์ของ คำกริยา ไปเป็นคำบ่งชี้ทัศนภาวะ. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 23(1), 39-69.

ชมพูนุท ธาริเธียร. (2556). ตัวนำส่วนเติมเต็มในภาษาไทยถิ่นอีสาน. วารสารศิลปศาสตร์, 9(1), 149-172.

ชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562). ภาษาอีสานวันละคำ. สืบค้นจาก www.isan.clubs.chula.ac.th.

ชวนากร จันนาเวช. (2552). ตำรายาวัดท่าม่วง เล่ม 1 อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. มหาสารคาม: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ชวนากร จันนาเวช. (2553). ตำรายาวัดท่าม่วง เล่ม 2 อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. มหาสารคาม: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ธนานันท์ ตรงดี. (2553). ความหมาย และหน้าที่ของคำว่า “คือ” ในภาษาไทยถิ่นอีสาน. ใน การประชุมวิชาการโครงการไวยากรณ์ไทยฉบับครอบคลุมภาษาย่อย เรื่อง ความ หลากหลายของภาษาในสังคมไทย ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาไทยถิ่น และภาษาย่อย ในสังคมไทย: ประเด็นปัญหาและข้อค้นพบใหม่ (น. 154-165). กรุงเทพฯ: เอเอสพี.

นววรรณ พันธุเมธา. (2534). การจำแนกคำในภาษาไทย. วารสารภาษา, 8(1), 11-16.

นววรรณ พันธุเมธา. (2554). ไวยากรณ์ไทย (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 36

ปรีชา พิณทอง. (2562). สารานุกรมภาษาอีสาน-ไทย-อังกฤษ ฉบับ ปรีชา พิณทอง. สืบค้น จาก www.isangate.com.

เพจใต้เตียงมข. (2562). Facebook page. สืบค้นจาก https://www.facebook.com/ underbedKKU/

พิมพ์ญา. (2558). ฮัก ณ อีสาน. กรุงเทพฯ: พิมพ์ญาบุ๊ค.

ไพทยา มีสัตย์. (2540). การศึกษาคำช่วยหน้ากริยาที่กลายมาจากคำกริยาในภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

ยงค์ ยโสธร. (2555). คำอ้าย (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: มิ่งมิตร.

ราตรี แจ่มนิยม. (2546). การศึกษาคำบุพบทที่กลายมาจากคำกริยาในภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยศิลปากร, กรุงเทพฯ.

วรลักษณ์ วีระยุทธ. (2556). การกลายเป็นคำไวยากรณ์ของคำว่า ไป ในภาษาไทย. วารสาร มนุษยศาสตร์, 20(1), 108-132.

วิจินตน์ ภาณุพงศ์. (2525). โครงสร้างของภาษาไทย: ระบบไวยากรณ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

วีณา วีสเพ็ญ. (2550ก). ตำรายาวัดมหาชัย เล่ม 4 อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

วีณา วีสเพ็ญ. (2550ข). ตำรายา อำเภอโกสุมพิสัย อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

สมัย วรรณอุดร. (2548). ตำรายาฉบับวัดศรีสมพร บ้านแบก ตำบลนาทอง อำเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

สมัย วรรณอุดร. (2549). ตำรายาวัดมหาชัย เล่ม 1 อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

สุรีเนตร จรัสจรุงเกียรติ. (2551). ยัง: การศึกษาเชิงประวัติ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

อธิราชย์ นันขันตี. (2550). ตำรายาวัดมหาชัย เล่ม 3 อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

อภิชาต จันนาเวช. (2549). ตำรายาวัดมหาชัย เล่ม 2 อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

อภิชาต จันนาเวช. (2550). ตำรายาวัดมหาชัย เล่ม 5 อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

อิศเรศ ดลเพ็ญ. (2550). ศึกษาการเปลี่ยนแปลงความหมายของคำว่า “เอา” ในสมัยสุโขทัย สมัยอยุธยา และสมัยปัจจุบัน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัย ขอนแก่น, 24(3), 1-12.

Bybee, J. L., Perkins, R., & Pagliuaca. W. (1994). The evolution of grammar: Tense aspect and modality in the languages of the world. Chicago, IL: Chicago University press.

Diller, A. (1994). Grammaticalization and Tai syntactic change. In M. R. K, Tingsabah & S. A. Arthur (Eds.), Essays in Tai linguistics (pp. 139-176). Bangkok, Thailand: Chulalongkorn University Press.

Heine, B. & Kuteva, T. (2002). World lexicon of grammaticalization. Cambridge, England: Cambridge University press.

Hopper, P. J. (1991). On some principles of grammaticalization. In E. Traugott & B. Heine (eds.), Approaches to grammaticalization (Vol. 1) (pp. 17-35). Amsterdam, The Netherlands: John Benjamins Publishing Company.

Hopper, P. J., & Traugott, E. C. (1993). Grammaticalization. Cambridge, England: Cambridge University press.

Hopper, P. J., & Traugott, E. C. (2003). Grammaticalization. Cambridge, England: Cambridge University press.

Lehmann, C. (1985). Grammaticalization: Synchronic variation and diachronic change. Lingua E stile, 20, 303-318.