ภาษาและวยาคติ: ภาพสะท้อนจากมุมมองของวัยรุ่นที่มีต่อวัยผู้ใหญ่ ภาพสะท้อนจากมุมมองของวัยรุ่นที่มีต่อวัยผู้ใหญ่

บทคัดย่อ

วยาคติหรือการมีทัศนคติเชิงลบต่อผู้อื่นโดยมีสาเหตุอันเนื่องมาจากการมีช่วงวัยที่แตกต่างกันนั้นเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้อยู่เสมอในการมีปฏิสัมพันธ์กันระหว่างบุคคลสองช่วงวัย โดยลักษณะดังกล่าวสามารถสะท้อนให้เห็นผ่านการเลือกใช้รูปแบบภาษาในชีวิตประจำวันทั่วไป ทั้งนี้การศึกษาเพื่อให้เห็นรูปแบบหรือลักษณะของภาษาดังกล่าวอย่างชัดเจนจะทำให้เห็นมุมมองเชิงลบที่มีต่อกันและเหตุผลเบื้องลึกอันเป็นที่มาของวยาคติเหล่านั้น ดังนั้นบทความนี้จึงมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาลักษณะทางภาษาที่สะท้อนให้เห็นวยาคติของกลุ่มวัยรุ่นที่มีต่อวัยผู้ใหญ่ โดยข้อมูลที่นำมาศึกษาได้มาจากบทละครจากละครชุดเรื่องฮอร์โมน วัยว้าวุ่น ซึ่งออกอากาศทางโทรทัศน์ จำนวน 42 ตอน ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มวัยรุ่นมีมุมมองเชิงวยาคติต่อกลุ่มวัยผู้ใหญ่ ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านบุคลิกภาพและลักษณะนิสัย (การจำกัดสิทธิเสรีภาพ การมีพฤติกรรมดุด่าว่ากล่าวหรือจู้จี้ขี้บ่น การก้าวก่ายสิทธิความเป็นส่วนตัว การมีความคิดหรือพฤติกรรมที่ล้าสมัย การหยิบยกเรื่องราวที่เป็นปมด้อยของกลุ่มวัยรุ่นมาเป็นประเด็นในการสนทนา การมักทำเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่ การวิตกกังวลกับสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น การปกปิดความจริงบางประการ) 2) ด้านหน้าที่ความรับผิดชอบ ต่อครอบครัว (การบกพร่องหรือละเลยต่อหน้าที่) 3) ด้านคุณธรรมและจริยธรรม (การยึดถือขนบธรรมเนียมหรือประเพณีดั้งเดิมอย่างเคร่งครัด การมีพฤติกรรมที่ขัดแย้งกับคำสอนของตนเอง) 4) ด้านความเชื่อ (การมีความเชื่อแบบไร้เหตุผล) และ 5) ด้านความสามารถ (การไม่เชื่อมั่นใน การกระทำหรือคำพูด การไม่เข้าใจในชีวิตความเป็นวัยรุ่น)