การศึกษาคำว่า “气” (qì) ที่ปรากฏร่วมกับ “อวัยวะ” ในคำพังเพยจีน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคำว่า “气” (qì) ภายใต้กรอบการศึกษาจากคำที่เกี่ยวข้องกับอวัยวะในคำพังเพยจีน จากการศึกษาพบว่ามีทั้งหมด 80 คำพังเพย แบ่งออกเป็นคำว่า “气” (qì) ที่ปรากฏร่วมกับ “心” (xīn, หัวใจ) ซึ่งมีจำนวนมากที่สุด นอกจากนี้ยังมีคำว่า “气” (qì) ที่ปรากฏร่วมกับ “血” (xuè, เลือด) “胆”  (dǎn, ถุงน้ำดี) 肠” (cháng, ลำไส้) “眉” (méi, คิ้ว) “胸、胸脯、膺” (xiōng, xiōngpú, yīng, หน้าอก) “足” (zú, เท้า) “颐” (yí, แก้ม) “身体、体” (shēntǐ, tǐ, ร่างกาย) “头” (tóu, ศีรษะ) “骨” (gǔ, กระดูก) “腹” (f ù, ท้องน้อย) “喉” (hóu, คอหอย) “目” (mù, ดวงตา) “脉” (mài, เส้นเลือด) และ “牙” (yá, ฟัน) ตามลำดับ ผู้วิจัยยังพบว่าความหมายที่แสดงผ่านอวัยวะแต่ละส่วนมีความแตกต่างกันออกไป โดยแบ่งออกเป็น การแสดงความหมายเกี่ยวกับท่าที การแสดงออก บุคลิกลักษณะ ความกล้าหาญ ความหวาดกลัว พละกำลัง สภาวะของสุขภาพ อารมณ์ ความรู้สึกหรือสภาวะของจิตใจ เช่น ความหดหู่ ความท้อแท้ ความโกรธ ความโศกเศร้า ความสุข ความดีใจ อารมณ์ที่สงบหรือร้อนรน สามารถสรุปได้ว่าคำว่า “气” (qì) เมื่อปรากฏร่วมคำที่เกี่ยวข้องกับอวัยวะส่วนต่าง ๆ ในคำพังเพยจีนมีการแสดงความหมายร่วมกันโดยวิธีการทางภาษาคือทฤษฎีอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ (conceptual metaphor) สามารถแบ่งหมวดหมู่ออกเป็นแสดงความหมายเกี่ยวกับอารมณ์ ความรู้สึก สภาวะจิตใจ ลักษณะท่าทาง การแพทย์ สุขภาพและสภาวะร่างกายต่าง ๆ