การศึกษาความหมายของคำนาม “มือ” ในภาษาไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งวิเคราะห์และจัดประเภทความหมายของคำนาม “มือ” ในภาษาไทย จากแนวคิดของพริสมาติก โมเดล (Prismatic Model) และทฤษฎีการมีหลายความหมายอย่างมีหลักการ (Principled Polysemy) ผลการศึกษา พบว่า ความหมาย ‘อวัยวะส่วนหนึ่งของร่างกาย’ เป็นความหมายพื้นฐานของคำนาม “มือ” นอกจากนี้ยังมีความหมายที่สามารถแยกออกมาเป็นความหมายใหม่ของคำนาม “มือ” จำนวน 8 ความหมาย ได้แก่ ก) ความหมาย ‘การกระทำบางสิ่ง’ ข) ความหมาย ‘ความสามารถในการปฏิบัติการใด ๆ’ ค) ความหมาย ‘การครอบครองบางสิ่ง’ ง) ความหมาย ‘อำนาจ’ จ) ความหมาย ‘ความรับผิดชอบ’ ฉ) ความหมาย ‘บุคคล’ ช) ความหมาย ‘การช่วยเหลือ’ และ ซ) ความหมาย ‘ผลประโยชน์’