การเปรียบเทียบความสามารถด้านวัจนปฏิบัติของคำว่า ‘ไม่เป็นไร’ ระหว่างผู้เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาที่สอง กับปัญญาประดิษฐ์ (ChatGPT)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ความแตกต่างด้านวัจนปฏิบัติระหว่างผู้เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาที่สองกับ AI ส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนการสอนและการสื่อสารในบริบทระหว่างวัฒนธรรม การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความสามารถด้านวัจนปฏิบัติของคำว่า “ไม่เป็นไร” ระหว่างผู้เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาที่สองกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดยใช้แบบสอบถามชนิดเติมเต็มบทสนทนา (Discourse Completion Test - DCT) ซึ่งออกแบบสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการใช้คำว่า “ไม่เป็นไร” ในบริบท 4 หน้าที่ (Panpothong & Phakdeephasook, 2014) ได้แก่ การตอบรับคำขอโทษและขอบคุณ การปฏิเสธ การปลอบใจ และการยุติความขัดแย้ง กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้เรียนชาวต่างประเทศ 25 คนและระบบปัญญาประดิษฐ์ ChatGPT-4o ผลการวิจัยพบว่า ผู้เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาที่สองมีพัฒนาการด้านวัจนปฏิบัติอย่างชัดเจนหลังการเรียนรู้ โดยเฉพาะในหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิเสธและการยุติความขัดแย้ง รวมถึงมีแนวโน้มใช้กลวิธีร่วมเพื่อเยียวยาความรู้สึกและสร้างความสัมพันธ์ ขณะที่ AI สามารถใช้ “ไม่เป็นไร” ได้ถูกต้องทุกสถานการณ์แต่ขาดความละเอียดอ่อนและการปรับตัวตามบริบทของความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล การวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่า แม้ปัญญาประดิษฐ์มีความแม่นยำเชิงรูปแบบภาษา แต่ความสามารถด้านวัจนปฏิบัติและความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลยังคงเป็นจุดแข็งของมนุษย์ โดยเฉพาะเมื่อได้รับการฝึกฝนและเรียนรู้ ในบริบทวัฒนธรรมไทย ดังนั้นการเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาที่สองจึงควรเน้นการบูรณาการวัจนปฏิบัติศาสตร์และใช้ปัญญาประดิษฐ์เป็นเครื่องมือเสริมในการฝึกฝนความสามารถเชิงวัจนปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของภาษาและภาษาศาสตร์
เอกสารอ้างอิง
กรุงเทพธุรกิจ. (2568, กรกฎาคม 20). ยอดใช้งาน ChatGPT ทิ้งห่างคู่แข่ง 10 เท่า Grok - DeepSeek แย่งเก้าอี้อันดับ 2. https://www.bangkokbiznews.com/tech/gadget/1174142
ดีอนา คาซา. (2564). การปฏิสัมพันธ์ของชาวอินโดนีเซียที่ใช้ภาษาไทยเป็นภาษาที่สองกับชาวไทย: การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์อันตรภาษาและวัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างวัฒนธรรม. [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2021.783
ทัศนีย์ เมฆถาวรวัฒนา. (2554). การวิเคราะห์ความหมายแบบครอบคลุมของคำสำคัญทางวัฒนธรรม “ไม่เป็นไร” “เกรงใจ” และ “ขอโทษ” ในภาษาไทยตามแนวทฤษฎีอภิภาษาเชิงอรรถศาสตร์ธรรมชาติ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2011.2075
ประภัสสร เจียมวงษา. (2558). กลวิธีการขอร้องของชาวพม่าผู้พูดภาษาไทยเป็นภาษาที่สอง: การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างภาษาและวัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างวัฒนธรรม. [ปริญญานิพนธ์ ไม่ได้ตีพิมพ์]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ยางวอน ฮยอน. (2560). การปฏิสัมพันธ์ของชาวเกาหลีที่ใช้ภาษาไทยและชาวไทยในปริบทธุรกิจ: การศึกษาตามแนววัจนปฏิบัติศาสตร์อันตรภาษาและวัจนปฏิบัติศาสตร์ระหว่างวัฒนธรรม. [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2017.1152
รัตนา วาทะวัฒนะ, & จอมรัฐ พัฒนศร. (2565). ผลของการทำงานซ้ำต่อพัฒนาการของความสามารถด้านวัจนปฏิบัติของนักศึกษามหาวิทยาลัยชาวไทยที่เรียนภาษาอังกฤษเป็นภาษาต่างประเทศ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี, 11(1), 191-208.
Bardovi-Harlig, K. (2012). Formulas, routines, and conventional expressions in pragmatics research. Annual Review of Applied Linguistics, 32, 206-227.
Bardovi-Harlig, K. (2013). Developing L2 pragmatics. Language learning, 63, 68-86.
Blum-Kulka, S., House, J., & Kasper, G. (Eds.). (1989). Cross-cultural pragmatics: Requests and apologies. Ablex.
Bojic, L., Kovacevic, P., & Cabarkapa, M. (2023). GPT-4 surpassing human performance in linguistic pragmatics. arXiv. https://arxiv.org/abs/2312.09545
Brown, P., & Levinson, S. C. (1987). Politeness: Some universals in language usage (Vol. 4). Cambridge university press.
Bunt, H., & Petukhova, V. (2023). Semantic and pragmatic precision in conversational AI systems. Frontiers in Artificial Intelligence, 6, 896729.
Chen, X., Li, J., & Ye, Y. (2024). A feasibility study for the application of AI-generated conversations in pragmatic analysis. Journal of Pragmatics, 223, 14-30.
Coulmas, F. (1981). “Poison to your soul”: Thanks and apologies contrastively viewed. In F. Coulmas (Ed.), Conversational routine (pp. 69-91). Mouton.
Ellis, R. (1997). Second language acquisition. Oxford University Press.
Godwin-Jones, R. (2024). Generative AI, pragmatics, and authenticity in second language learning. arXiv. https://arxiv.org/abs/2410.14395
Intachakra, S. (2004). Contrastive pragmatics and language teaching: Apologies and thanks in English and Thai. RELC journal, 35(1), 37-62.
Kasper, G., & Blum-Kulka, S. (1993). Interlanguage pragmatics. Oxford University Press.
Kasper, G., & Rose, K. R. (2002). Pragmatic development in a second language. Blackwell.
Kecskes, I. (2014). Intercultural pragmatics. Oxford University Press.
Lakoff, R. (1973). The logic of politeness; or, minding your p’s and q’s. Chicago Linguistics Society, 9, 292-305.
Lee, B. J. (2024). Exploring the potential of AI for pragmatics instruction. Technology in Language Teaching & Learning, 6(3), 1521-1521.
Leech, G. (1983). Principles of pragmatics. Longman.
Panpothong, N., & Phakdeephasook, S. 2014. “The wide use of mai-pen-rai ‘It's not substantial’ in Thai interactions and its relationship to the Buddhist concept of Tri Laksana.” Journal of Pragmatics, 38(69), 99-107.
Richard, J. C. (2006). Communicative language teaching today. Cambridge University Press.
Selinker, L. (1972). Interlanguage. IRAL-International Review of Applied Linguistics in Language Teaching, 10(1-4), 209-232.
Spencer-Oatey, H. (2002). Managing rapport in talk: Using rapport sensitive incidents to explore the motivational concerns underlying the management of relations. Journal of Pragmatics, 34(5), 529-545.
Srisuruk, P. (2011). Politeness and pragmatic competence in Thai speakers of English [Doctoral dissertation, Newcastle University].
Taguchi, N. (2008). Pragmatic comprehension in Japanese as a foreign language. Modern Language Journal, 92(4), 558-576.
Taguchi, N. (2009). Pragmatic competence. Mouton de Gruyter.
Thomas, J. (1983). Cross-cultural pragmatic failure. Applied Linguistics, 4(2), 91-112.
Zhang, Y., Wang, F., & Wannaruk, A. (2019). Pragmatic competence in business context: A case study of Thai EFL university students. Suranaree Journal of Social Science, 13(2), 1-24.
