กฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมพืชกัญชา: บทเรียนจากต่างแดน

บทคัดย่อ

        สถานะทางกฎหมายของกัญชานั้นจัดว่าเป็นประเด็นที่ตกอยู่ภายใต้การถกเถียงอยู่เสมอมา โดยแม้ว่าหลายประเทศในโลกนั้นจะอนุญาตให้ใช้กัญชาในการรักษาโรคหรือเพื่อการสันทนาการได้ ก็ยังปรากฎว่ามีอีกหลายประเทศที่ยังคงกำหนดให้กัญชามีสถานะเป็นยาเสพติดให้โทษที่ผิดกฎหมายและห้ามมีไว้ในครอบครอง ในปัจจุบันประเทศไทยได้มีการแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับกัญชา ซึ่งส่งผลให้สามารถใช้กัญชาเพื่อการวิจัยและบำบัดรักษาโรคได้ตามขอบเขตที่กฎหมายกำหนด การแก้ไขกฎหมายดังกล่าวจึงทำให้เกิดถกเถียงเพื่อเรียกร้องให้กัญชามีสถานะที่ชอบกฎหมายภายในประเทศไทยอีกด้วย

         อย่างไรก็ตาม แม้แต่ในต่างประเทศที่รับรองสถานะทางกฎหมายของกัญชาแล้วก็ตาม การที่จะกำหนดสถานะทางกฎหมายและขอบเขตการบริโภคกัญชาเป็นสิ่งที่ทำได้ค่อนข้างยาก เพราะขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละประเทศ เนื่องจากว่ากัญชานั้นยังคงประกอบด้วยสารที่ส่งผลต่อระบบประสาทและในขณะเดียวกันกัญชาเองก็มีสรรพคุณในการนำมาสกัดเพื่อใช้เป็นยารักษาโรคได้เช่นกัน จากการศึกษาพบว่าในปัจจุบันสถานะทางกฎหมายของกัญชานั้นสามารถแบ่งออกได้เป็น สี่ ประเภท ได้แก่ (1) กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะถูกกฎหมายและสามารถใช้ในการสันทนาการได้อย่างเสรี (2) กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมาย แต่อนุญาตให้ใช้กัญชาได้ภายใต้กรอบกฎหมาย (3) กลุ่มประเทศที่กัญชามีสถานะผิดกฎหมาย แต่อนุญาตให้ใช้กัญชาได้เฉพาะในการศึกษาวิจัยหรือการบำบัดรักษาโรคทางการแพทย์เท่านั้น (4) กลุ่มประเทศที่กัญชาเป็นยาเสพติดผิดกฎหมายที่ไม่มีการอนุญาตให้ใช้ในกรณีใดๆทั้งสิ้น บทความนี้จึงมุ่งที่จะทำการศึกษากฎหมายเกี่ยวกับกัญชาของกลุ่มประเทศต่างๆข้างต้น เพื่อทำการเปรียบเทียบกับกฎหมายเกี่ยวกับกัญชาของประเทศไทยและเสนอข้อสังเกตุจากกฎหมายของต่างประเทศเพื่ออาจใช้เป็นแนวทางปรับปรุงแก้ไข้กฎหมายที่เกี่ยวกับกัญชาของไทยต่อไปในอนาคต