นโยบายและมาตรการในการปรับปรุงกฎหมายเพื่อสร้างความมั่นคงทางสังคมสำหรับสังคมสูงวัย : ศึกษากรณีการเตรียมความพร้อมในการจ้างงานผู้สูงอายุในภาคเอกชน

ผู้แต่ง

  • ฌานิทธิ์ สันตะพันธุ์ คณะนิติศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์
  • พัชรวรรณ นุชประยูร คณะนิติศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

คำสำคัญ:

การจ้างแรงงาน, ผู้สูงอายุไทย, การคุ้มครองแรงงาน, สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนะมาตรการ และกลไกทางกฎหมายในการพัฒนาระบบการจ้างแรงงานภาคเอกชนให้สอดคล้องกับการคุ้มครองสิทธิของผู้สูงอายุในประเทศไทย จากสถานการณ์ในปัจจุบัน ประเทศไทยกำลังจะกลายเป็น “สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์” ผู้สูงอายุเหล่านี้บางส่วนเข้าสู่ตลาดแรงงานหรือยังคงทำงานอยู่ เมื่อสำรวจการคุ้มครองสภาพการจ้างงานผู้สูงอายุในกฎหมายไทยพบว่าไม่มีการกำหนดการคุ้มครองสภาพการจ้างงานไว้เป็นการเฉพาะ ดังนั้น เพื่อให้การคุ้มครองแรงงานสูงอายุมีความชัดเจน และเป็นการปกป้องสิทธิของผู้สูงอายุให้เป็นไปตามพันธกรณีระหว่างประเทศไม่ให้เกิดการเลือกปฏิบัติต่อแรงงานสูงอายุ จึงเห็นควรแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เพิ่มนิยามของ “ผู้สูงอายุ” ให้สอดคล้องกับนิยามของคำว่าผู้สูงอายุตามพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2562 เพิ่มหมวด 4/1 การใช้แรงงานผู้สูงอายุ มีมาตรการคุ้มครองสิทธิให้การจ้างงานคำนึงถึงเพศ ช่วงอายุ ข้อจำกัดเกี่ยวกับสภาพร่างกาย กำหนดลักษณะงาน และสภาพการทำงานที่เหมาะสม

References

กิติมา ติรเศรษฐเสมา, ‘มาตรการในการคุ้มครองแรงงานผู้สูงอายุ’ (วิทยานิพนธ์ นิติศาสตรมหาบัณฑิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ 2561).

กองนิติการ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, คำอธิบายพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546, พระราชบัญญัติสูงอายุ พ.ศ. 2546 พระราชบัญญัติส่งเสริมการจัดสวัสดิการสังคม พ.ศ. 2546 (เทพเพ็ญวานิสย์ 2547).

กุลยา ตันติผลาชีวะ, การพยาบาลผู้สูงอายุ (โรงพิมพ์เจริญผล 2524).

ดารารัตน์ อานันทนะสุวงศ์, พัชรวรรณ นุชประยูร และ ฌานิทธิ์ สันตะพันธุ์, ‘โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ’ (รายงานฉบับสมบูรณ์ เสนอต่อสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ 2562).

บุญวรา สุมะคน เจนพึ่งพร และคณะ, โครงการพัฒนาระบบการคุ้มครองแรงงานเพื่อรองรับการเคลื่อนย้ายแรงงานเสรีอาเซียน: การจัดทำฐานข้อมูลระบบการคุ้มครองแรงงานของประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียน 9 ประเทศ (สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย 2558).

ประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง ขอความร่วมมือส่งเสริมและสนับสนุนให้ผู้สูงอายุมีงานทำ ลงวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2562.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, ‘สังคมผู้สูงอายุ: นัยต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ’ <http://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/sec/Lom12/05-01.html> สืบค้นวันที่ 4 เมษายน 2565.

มานิตย์ ศรายุทธิกรณ์, ‘มาตรการทางกฎหมายในการส่งเสริมการจ้างแรงงานสูงอายุในประเทศไทย’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2551).

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย, สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2563 (สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล 2564) <https://thaitgri.org/?wpdmpro=รายงานสถานการณ์ผู้สูง-10>

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย, สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย 2558 (สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล 2558).

สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม, สรุปผลที่สำคัญการทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 <http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/older_work.pdf>.

สำนักงานแรงงานระหว่างประเทศ, มาตรฐานแรงงานระหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิแรงงานข้ามชาติ แนวทางสำหรับผู้กำหนดนโยบายและผู้ปฏิบัติในเอเชียและแปซิฟิก (พิมพ์ครั้งที่ 1, Asia Document Bureau 2551).

สุรกุล เจนอบรม, ‘ชราศาสตร์ศึกษา’, สารานุกรมศึกษาศาสตร์ (ฉบับที่ 12, คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 2536).

อรรถพร บัวพิมพ์, ‘การคุ้มครองแรงงานผู้สูงอายุ’ (วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 2552).

Malcolm Sargeant and Davis Lewis, Employment Law.

World Health Organization, Definition of an older person. Proposed working definition of an older person in Africa for the MDS project, Kowal P, Dowd JE. (Geneva: World Health Organization, 2001).

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2023-12-26

How to Cite

สันตะพันธุ์ ฌ. ., & นุชประยูร พ. (2023). นโยบายและมาตรการในการปรับปรุงกฎหมายเพื่อสร้างความมั่นคงทางสังคมสำหรับสังคมสูงวัย : ศึกษากรณีการเตรียมความพร้อมในการจ้างงานผู้สูงอายุในภาคเอกชน. วารสารกฎหมายนิติพัฒน์ นิด้า, 12(2), 115–140. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/nitipat/article/view/267528