“Siao Savat” : An Analysis of Its Wording and Meanings
Dr.Boonchoo Poosri
Keywords:
Siao Savat, Saliao Salat, Tham alphabet, Thainoi AlphabetAbstract
This study aimed to find wording and meaning of “Siao Savat” from ancient palm leaf manuscripts. The word “Siao Savat” is a compound word derived from “Siao” and “Savat”. “Siao” could be found in manuscript as and in Thainoi alphabet as , Actually, the word “Siao” derived from “Saliao” with its three handwriting characters comprising of , , and . There are three general meaning of “Siao” including 1) a kind of tree, 2) beautiful appearance, and 3) cleverness. For the word “Savat”, it could be found in Tham alphabet as and , while it was presented in four patterns in Thainoi alphabet as , , , and . There are five common meanings of the word comprising of 1) intelligence or omniscience, 2) affection, 3) recital, 4) splashing, and 5) going beyond over. Therefore, “Siao Savat” has five general meanings as 1) many Siao trees, 2) a person with intelligence and a charming characteristic 3) a person with beautiful and winsome body, 4) a literature of Siao Savat, and (5) a character in Siao Savat literature called Thao Siao Savat, while Thao is used as a title of authority for a king. In relations to wordings and meanings of “Siao Savat”, it was found that its meanings and wording styles were quite increased since the local vocabularies were more chosen to use in everyday life, consistent with its communication contexts.
References
เอกสารต้นฉบับใบลาน
กาพย์พระมุนี. จารเมื่อ พ.ศ. 2475. ฉบับพ่อลี วงศ์ภักดี บ้านงูเหลือม ตำบลดงแดง อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 52 หน้าลาน.
ขุนทึง. จารเมื่อ พ.ศ. 2465. ฉบับวัดศรีษะเกษวราราม บ้านโนนค้อ ตำบลนาทัน อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 229 หน้าลาน.
ขุนบรม. จารเมื่อ จ.ศ. 1262 (พ.ศ. 2443). วัดบ้านกอก ตำบลดงแดง อำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 3 ผูก 114 หน้าลาน.
คัทธนาม. จารเมื่อ จ.ศ. 1237 (พ.ศ. 2418). วัดสูงเม่น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่. อักษรธรรมล้านนา. จำนวน 195 ใบ. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://lannamanuscripts.net
คัทธนามเสียวสวาด. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดพุทธบาทโพนฆ้อง เมืองนาชายทอง นครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 9 ผูก 227 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01050414051_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
จันทพาณิชย์. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดโพธิ์แท่นโบรานาราม เมืองบ่อแตน แขวงไชยบุรี สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 27 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 08050114142_04. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
เฉลียวฉลาด. จารเมื่อ จ.ศ. 1231 (พ.ศ. 2412). บ้านเอื้อม อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง.อักษรธรรมเหนือ. จำนวน 9 ผูก 379 หน้าลาน. เลขรหัส 110.259.009 ลป040800300. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ ฐานข้อมูลไมโครฟิล์มเอกสารล้านนา สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
เชตพน 1. จารเมื่อ พ.ศ.2441. ฉบับวัดสุปัฏนารามวรวิหาร ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 222 หน้าลาน.
เชตพน 2. จารเมื่อ พ.ศ. 2463. ฉบับวัดศรีเมืองคุณ บ้านเชียงพัง ตำบลนากว้าง อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. อักษรธรรม. จำนวน 4 ผูก 148 หน้าลาน.
ไตรภูมิ. จารเมื่อ พ.ศ. 2427. ฉบับของนายสุทธี สุริยหาญ บ้านหนองเม็ก ตำบลหนองผือ อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรไทยน้อย. จำ นวน 1 ผูก 104 หน้าลาน.
ท้าวเสียวสวาสะดี. จารเมื่อ พ.ศ. 2495. วัดสมสะอาด เมืองไชพูทอง แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 107 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP :13141017003_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ท้าวลินทอง. จารเมื่อ จ.ศ. 1259 (พ.ศ.2440). วัดชาตกทานวันมิโก เมืองจำพอน แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 182 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 13090217011_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ปลาแดกปลาสมอ 1. จารเมื่อ พ.ศ. 2438. วัดโพธิ์ชัยดินจี่ บ้านดินจี่ ตำบลดินจี่ อำเภอม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์. อักษรไทยน้อย. จำนวน 96 ลาน 192 หน้าลาน.
ปลาแดกปลาสมอ 2. จารเมื่อ พ.ศ. 2466. วัดสีบุญเรือง เมืองบกหวาน แขวงคำม่วน สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย.จำนวน 1 ผูก 159 หน้าลาน.เลขรหัส PLMP :12030117015_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ปลาแดกปลาสมอ 3. จารเมื่อ พ.ศ. 2443. วัดสีชมชื่น เมืองไชทานี นครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 176 ลาน. เลขรหัส PLMP :01060717022_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ปัญญาบารมี. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดวิททะยาราม เมืองโขง แขวงจำปาศักดิ์ สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 29 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 16100213030_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
พระพุทธทำนวย. ไม่ปรากฏปีที่จาร. ฉบับหอสมุดแห่งชาติ เมืองจันทบุรี นครหลวงเวียงจันทน์. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 12 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP :01012913039_03. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
พุทธทำนวาย. ไม่ปรากฏปีที่จาร. ฉบับวัดธาตุนาใหญ่ ตำบลนาใหญ่ อำเภอสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 34 หน้าลาน.
พื้นสินไช. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดจอมแจ้ง เมืองแก่นท้าว แขวงไชยบุรี สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 358 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 08040217019_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
มัทรีบั้นปลาย. จารเมื่อ พ.ศ. 2525. ฉบับวัดท่างอย ตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. จำนวน 1 ผูก 116 หน้าลาน.
ลินทอง 1. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดศรีบุญเรือง บ้านนาสิงห์ ตำบลนาสิงห์ อำเภอศรีวิไล จังหวัดบึงกาฬ. อักษรไทยน้อย. จำนวน 122 ลาน 243 หน้าลาน.
ลินทอง 2. จารเมื่อ พ.ศ. 2468. วัดโพธิ์ตากแสงทอง เมืองเซบั้งไฟ แขวงคำม่วน สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย.จำนวน 1 ผูก 157 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 12080217006_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ลีกเสียวสาด. จารเมื่อ จ.ศ. 1325 (พ.ศ. 2506) บ้านสิริเฮือง เมืองสิง แขวงหลวงน้ำทา สปป.ลาว. กระดาษสา. อักษรลิกไทเหนือ. จำนวน 1 ผูก 371 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 03020717002_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ลำเสียวสวาด 1. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดปฐมโพธิ์ศรี เมืองปากงึ่ม นครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 10 ผูก 280 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01090117033_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
ลำเสียวสวาด 2. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดสีบุญเรือง เมืองไชภูทอง แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 2 ผูก 81 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 13140217005_03. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สองฆ้อง สองกลอง แลสองผ้าน้ำฝน สองเสตตะสัตร สองต้นกาลพฤกษ์. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดชมพู ตำบลหนองหิน อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 40 หน้าลาน.
สองข้าวสาก. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดเมืองสรวงใหญ่ ตำบลเมืองสรวง อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 10 หน้าลาน.
สลองกรรม. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดเมืองสรวงใหญ่ ตำบลเมืองสรวง อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 11 หน้าลาน.
สลองหีบ. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดเมืองสรวงใหญ่ ตำบลเมืองสรวง อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 12 หน้าลาน.
สินไช 1. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดสิทธิเดชไชยภูมิ เมืองสองคอน แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 328 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP :13080217008_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สินไช 2. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดกุดสะพังโพธิ์ศรี เมืองอาดสะพอน แขวงสะหวันนะเขต สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 681 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 13131117008_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สินไช 3. จารเมื่อ พ.ศ. 2482. วัดประชานิยมวราวาส เมืองไชทานี นครหลวงเวียงจันทน์. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 325 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01060117044_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สินไช 4. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดจอมแจ้ง เมืองแก่นท้าว แขวงไชยบุรี สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 358 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 08040217019_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สินไช 5. จารเมื่อ พ.ศ.2480. วัดปฐมโพธิ์ศรี เมืองปากงึ่ม นครหลวงเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 439 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01061117056_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
สินไช 6. ไม่ปรากฏปีที่จาร. หอสมุดแห่งชาติ เมืองจันทบุรี นครเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 475 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01012917031_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
โสกผู้ญิงดีฮ้าย. ไม่ปรากฏปีที่จาร. ฉบับของแม่บัวมี สุคำภา บ้านนาทาม ตำบลนากว้าง อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 36 หน้าลาน.
เสียวสวาดคัทธนาม 1. จารเมื่อ จ.ศ. 1222 (พ.ศ.2403). วัดใหม่สุวรรณภูมาราม เมืองหลวงพระบาง แขวงหลวงพระบาง สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 10 ผูก 261 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 06011417003_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
เสียวสวาดคัทธนาม 2. จารเมื่อ จ.ศ. 1269 (พ.ศ.2450). วัดเชียงม่วน เมืองหลวงพระบาง แขวงหลวงพระบาง สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 10 ผูก 250 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 06011017135_01. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
เสียวสวาทคัทธนาม 3. จารเมื่อ พ.ศ. 2421. วัดใหม่สุวรรณภูมาราม เมืองหลวงพระบาง แขวงหลวงพระบาง สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 3 ผูก 75 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 06011417004_01. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
เสียวสวาด 1. จารเมื่อ จ.ศ.1251 (พ.ศ.2432). วัดโพธิ์สีตาก เมืองปากแบง แขวงอุดมชัย สปป.ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 10 ผูก 203 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 04070317047_02. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
เสียวสวาด 2. จารเมื่อ ค.ศ. 1959 (พ.ศ. 2502). วัดวิสุทธาราม เมืองไชทานี นครหลวงเวียงจันทน์ สปป. ลาว. อักษรธรรม. จำนวน 10 ผูก 231 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01060217034_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
หนังสือสินไชย. ไม่ปรากฏปีที่จาร. หอสมุดแห่งชาติ เมืองจันทบุรี นครเวียงจันทน์ สปป.ลาว. อักษรไทยน้อย. จำนวน 1 ผูก 475 หน้าลาน. เลขรหัส PLMP : 01012917030_00. เข้าถึงข้อมูลได้ที่ https://www.laomanuscripts.net
หัวใจสูดมนต์ ธรณีสารหลวง ยันต์ ยันต์คาถา. ไม่ปรากฏปีที่จาร. วัดชมพู ตำบลหนองหิน อำเภอเมืองสรวง จังหวัดร้อยเอ็ด. อักษรธรรม. จำนวน 1 ผูก 66 หน้าลาน.
เอกสารภาษาไทย
ขุนพรมประศาสน์. (2510). เสียวสวาสดิ์คำกลอน. อุบลราชธานี : โรงพิมพ์ศิริธรรม.
ชมรมวรรณกรรมอีสาน. (2527). ท้าวลินทอง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ศรีอนันต์.
ประภาส สุระเสน. (2531). มหาชาติสำานวนอีสาน. กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ.
ปราณี กุลละวณิชย์. (2547). “หน่วยที่ 14 การเปลี่ยนแปลงของภาษา.” ใน เอกสารการสอนชุดวิชา ภาษาไทย 3 หน่วยที่ 7-15. พิมพ์ครั้งที่ 11. นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ปรีชา พิณทอง. (2532). สารานุกรมอีสาน-ไทย-อังกฤษ. อุบลราชธานี : โรงพิมพ์ศิริธรรม.
พระปริยัติวราลังการ (คำแดง วชิรปญฺโญ). (2542). ลำมหาชาติหรือมหาเวสสันดรชาดกอีสาน สำานวนจังหวัดอุบลราชธานี เรียบเรียงปริวัติจากอักษรธรรมเป็นอักษรไทย. อุบลราชธานี : โรงพิมพ์ศิริธรรมออฟเซต.
พระพิมลธรรม. (2525). วรรณคดีอีสาน เรื่องเสียวสวาสดิ์. กรุงเทพฯ : บริษัท ประยูรวงศ์ จำกัด.
พระยาอนุมานราชธน. (2522). นิรุกติศาสตร์. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์คลังวิทยา.
พระอริยานุวัตร. (2523). เสียวสวาด. มหาสารคาม : อภิชาตการพิมพ์.
พิทูร มลิวัลย์. (2511). ขุนทึง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ประยูรวงศ์.
พิทูร มลิวัลย์. (2512). พระเชตพน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์เลี่ยงเซียงจงเจริญ.
พิทูร มลิวัลย์. (2532). ลำพระเวส - เทศน์มหาชาติ หรือ มหาเวสสันตรชาดกภาคอีสาน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
ระวีวรรณ อินทร์แหยม. (2524). เสียวสวาด : การศึกษาเชิงวิเคราะห์. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย ภาควิชาภาษาตะวันออก บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2548). พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรมท้องถิ่นไทย ภาคอีสาน เรื่อง ท้าวฮุ่งหรือท้าวเจือง เล่ม 1. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2551). พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรมท้องถิ่นไทย ภาคอีสาน เรื่อง ท้าวฮุ่งหรือท้าวเจือง เล่ม 2. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน.
เอกสารภาษาลาว
ກົມວັນນະຄະດີ . (2511). ໜັງສື ສຽວສວາດ. ວຽງຈັນ : ກົ ມວັນນະຄະດີ .
________. (2509). ໜັງສື ນິ ທານທ້າວລິ ນທອງ. ວຽງຈັນ : ກົ ມວັນນະຄະດີ .
ຄໍ າແພງ ເກດຕະວົງ. (2536). ຂຸນທຶ ງຂຸນເທື ອງ. ວຽງຈັນ : ສະຖາບັນຄ້ົນຄວ້ າວັດທະນະທໍາແລະສັງຄົມສາດ ກະຊວງຖະເເຫຼ ງຂ່າວແລະວັດທະນະທໍາ.
ທອງຄໍ າ ອ່ອນມະນີ ສອນ. (2551). ວັດຈະນານຸກົມພາສາລາວ, ພິ ມຄັ້ ງທ່ີ II. ວຽງຈັນ: ຫໍ ສະໝຸດແຫ່ງຊາດ.
เว็บไซต์
สุดารัตน์ หอมหวล. เสียวใหญ่. https://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=295. (9 พฤศจิกายน 2559).