Buddhist Women and the Peace Process in the Context of the Ethno-religious Dynamics in the Deep South of Thailand

Authors

Keywords:

Buddhist women, Gender, Participation, Peace process, Buddhist organizations

Abstract

This article explores the roles, goals, and approaches of Buddhist women in the Deep South peace process. The dynamic situation has fluctuated in intensity, and there have been intermittent tense relations between Buddhist and Muslim communities. The researcher interviewed Buddhist women and male leaders who were affiliated with organizations based upon Buddhist identity. The participatory observational method was used to understand the activities of Buddhist groups/organizations. The concept of gender provides an analytical framework to examine the roles of Buddhist women who, despite their small number, were able to voice their concerns and enhance their participation in the peace process. These women become visible in public spaces within civil society, and on the official dialogue platforms of delegations both from the government and resistance movement parties. In recent years, Buddhist women able to claim their space within the peace process where they have helped shape both the Buddhist agenda and establish negotiating positions.

References

เอกสารภาษาไทย

กลุ่มถักทอสันติภาพ (กทส.). 2561. ข้อเสนอของกลุ่มถักทอสันติภาพ (กทส.) ต่อสถานการณ์ชาวพุทธในจังหวัดชายแดนภาคใต้. กรุงเทพฯ: บริษัท นัทชา พริ้นติ้ง จำกัด.

กลุ่มถักทอสันติภาพ (กทส.). 2562. ความรู้สึกและข้อเสนอของชาวพุทธต่อกระบวนการพูดคุยสันติภาพ/สันติสุข. กรุงเทพฯ: บริษัท นัทชา พริ้นติ้ง จำกัด.

เครือข่ายวิชาการ Peace Survey. 2564. ผลการสำรวจความคิดเห็นประชาชนต่อกระบวนการสันติภาพจังหวัดชายแดนภาคใต้ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันประปกเกล้า.

ซากีย์ พิทักษ์คุมพล. 2560. “บทสำรวจการศึกษาความขัดแย้งและการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ในรอบทศวรรษ (พ.ศ. 2547-2557).” ใน หนึ่งทศวรรษมานุษยวิทยาและสังคมวิทยากับการศึกษาจังหวัดชายแดนภาคใต้. บรรณาธิการโดย อนุสรณ์ อุณโณ, 183-222. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://socanth.tu.ac.th/ccscs/wp-content/uploads/2017/09/anusorn-ed-2560-zakee.pdf.

ฐานข้อมูลเหตุการณ์ชายแดนใต้ ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้. 2564. “สรุปเหตุการณ์ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ประจำเดือนธันวาคม 2563.” ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้, 12 มกราคม 2564. สืบค้นวันที่ 30 กันยายน 2564. https://deepsouthwatch.org/th/node/11970.

ดวงหทัย บูรณเจริญกิจ, ประกีรติ สัตสุต, และ รักชาติ สุวรรณ์. 2562. “การเริ่มต้นส่งเสียงต่อรองกับกระบวนการสันติภาพของชาวพุทธในจังหวัดชายแดนภาคใต้.” วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. 11(1): 150-178.

ดวงหทัย บูรณเจริญกิจ, ปาริชาด สุวรรณบุบผา, และ มนธิภา ยิ้มย่อง. 2560. “ผู้หญิงที่ชายขอบของกระบวนการสันติภาพชายแดนใต้: มุมมองของผู้หญิงผู้ได้รับผลกระทบ.” วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 5(1): 14-27.

ดอน ปาทาน, เอกรินทร์ ต่วนศิริ, และ อันวาร์ กอมะ. 2561. สัญญาณความหวาดกลัวอิสลามในสังคมไทย. ปัตตานี: ปาตานีฟอรั่ม.

เดอะบางกอกไทม์. 2565. “มือมืดนำป้ายผ้าแขวนตามสะพานในพื้นที่นราธิวาสมีเนื้อหาขับไล่ ‘สยาม’ ออกไป.” ภูมิภาค, The Bangkok Times, 18 เมษายน 2565. สืบค้นวันที่ 19 เมษายน 2565. https://www.thebangkoktimes.com/2565041817.

ทวีพร คุ้มเมธา. 2558. “‘ปาตานี’ vs. สามจังหวัดชายแดนใต้ การเมืองของคำเรียก.” ประชาไท, 12 กันยายน 2558. สืบค้นวันที่ 13 เมษายน 2565. https://prachatai.com/journal/2015/09/61358.

ไทยพีบีเอส. 2562. “15 ปี ‘พระมรณภาพ’ 21 รูปจากเหตุความรุนแรงชายแดนใต้.” ภูมิภาค, Thai PBS, 20 มกราคม 2562. สืบค้นวันที่ 15 มกราคม 2565 https://news.thaipbs.or.th/content/277126.

ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ์. 2551. ความเป็นมาของทฤษฎี “แบ่งแยกดินแดน” ในภาคใต้ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. สมุทรปราการ: มูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย.

ธันวา ใจเที่ยง, ปัญญา เถาว์ชาลี, นพดล อัคฮาด, และ กตัญญู แก้วหานาม. 2558. “แนวคิดรัฐ-เขตแห่งวัฒนธรรม: ข้อเสนอบนความหลากหลายทางชีวชาติพันธุ์และความหลากหลายทางวัฒนธรรมของชนชาติพื้นเมือง.” วารสารรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์. 4(1): 55-68.

นันทร์ชนก วงษ์สมุทร์. 2562. “เลือกตั้ง 2562: พรรคแผ่นดินธรรมชูนโยบายพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ.” บีบีซีไทย, 31 มกราคม 2562. สืบค้นวันที่ 16 เมษายน 2565. https://www.bbc.com/thai/thailand-47067093.

ปิยลักษณ์ โพธิวรรณ์, อาภากร ประจันตะเสน, และ ศิริพงษ์ ทองจันทร์. 2563. “ภิกษุณี: กระบวนการเคลื่อนไหวของผู้หญิงบนพื้นที่พระพุทธศาสนาเถรวาทในประเทศไทย.” วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล. 6(1): 117-146.

พระมหาสุชาติ อนาลโย (ใหมอ่อน). 2560. “เครือข่ายชาวพุทธเพื่อสันติ: การขับเคลื่อนกระบวนการสร้างสันติสุข ในพื้นที่ ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต (การพัฒนาสังคม), มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สืบค้นวันที่ 15 มกราคม 2565. http://lp.mcu.ac.th/userfiles/file/วิทยานิพนธ์/ปริญญาเอก/การพัฒนาสังคม/2560/MCU600101005.pdf.

พระวีระพจน์ ชาครธมฺโม (ผลจันทร์), ขันทอง วัฒนะประดิษฐ์, และ พูนสุข มาศรังสรรค์. 2561. “การมีส่วนร่วมของสตรีชาวพุทธในการเสริมสร้างชุมชนสันติสุข ในจังหวัดชายแดนภาคใต้: กรณีศึกษาชุมชนบ้านนอก ต.บ้านนอก อ.ปะนาเระ จ.ปัตตานี.” วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 6(ฉบับพิเศษ): 76–90.

พัทธ์ธีรา นาคอุไรรัตน์ และ โคทม อารียา. 2564. “พระสงฆ์กับอิหม่าม: เพื่อนรักข้ามศาสนาเพื่อสันติภาพ.” วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 9(2): 494-507.

พุทธพล มงคลวรวรรณ. 2552. “เรื่องจากปก: ข้อเท็จจริงบางประการเกี่ยวกับ ‘ข้อเรียกร้อง 7 ข้อของหะยีสุหลง’” รูสมิแล 30(3). 15-27. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/rusamelae/article/view/70853.

ภัสสรา บุญญฤทธิ์ และ ฉันทนา บรรพศิริโชติ หวันแก้ว. 2562. “ผู้หญิงกับสันติภาพ: คณะทำงานวาระผู้หญิงชายแดนใต้ (PAOW) กับการขับเคลื่อนสันติภาพในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้.” วารสารเศรษฐศาสตร์การเมืองบูรพา 7(1): 38-79.

มูลนิธิวัดพระธรรมกาย. 2560. “พิธีถวายสังฆทาน 323 วัด ครั้งที่ 129.” สืบค้นวันที่ 15 มกราคม 2565. https://www.dhammakaya.net/blog/2017/09/25/Press-Release-Wat-Phra-Dhammakaya-23-09-2017.

แม่ชีณัฐหทัย ฉัตรทินวัฒน์. 2562. “แนวทางการพัฒนาการศึกษา สถานภาพ และบทบาทของแม่ชีไทย.” วารสารรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. 2(2): 12-21.

รอฮานี จือนารา. 2560. “บทบาทของ ‘เครือข่ายผู้หญิงภาคประชาสังคมเพื่อสันติภาพชายแดนใต้’ ใน การจัดสานเสวนาเพื่อสร้างสันติภาพในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย.” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต (ความขัดแย้งและสันติศึกษา), มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

ศรีสมภพ จิตร์ภิรมย์ศรี. 2562. “อัลกอริทึมของความแปรปรวนในความรุนแรง 15 ปี ชายแดนใต้/ ปาตานี.” The 101.World, 16 สิงหาคม 2562. สืบค้นวันที่ 15 มกราคม 2565. https://www.the101.world/algorithm-of-violence-in-deep-south/.

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. 2546. อัตลักษณ์: การทบทวนทฤษฎีและกรอบแนวคิด. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

อัมพร หมาดเด็น, ดวงหทัย บูรณเจริญกิจ, และ ฟารีดา ปันจอร์. 2565. วาระผู้หญิง สันติภาพและความมั่นคง: ข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนาแผนปฏิบัติการระดับชาติ. สงขลา: สถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

เอกรินทร์ ต่วนศิริ และ อันวาร์ กอมะ. 2562. “ความสัมพันธ์ที่เปราะบางระหว่างชาวพุทธและชาวมุสลิมในสังคมไทย.” วารสารอิสลามศึกษา. 10(2): 14-26.

เอกรินทร์ ต่วนศิริ และ อันวาร์ กอมะ. 2564. มุสลิมชนกลุ่มน้อยภายใต้รัฐเมียนมาและรัฐไทย. ปัตตานี: คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินท์ วิทยาเขตปัตตานี.

เอกสารภาษาอังกฤษ

Alder, Cora. 2021. “Intersectional Conflict Analysis: Religion and gender.” CSS Analyses in Security Policy No.283, May 2021. Accessed April 9, 2022. https://css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/CSSAnalyse283-EN.pdf.

Bitter, Jean-Nicolas. and Owen Frazer. 2020. “The Instrumentalization of Religion in Conflict.” CSS Policy Perspectives 8(5): 1-4. Accessed April 9, 2022. https://css.ethz.ch/en/center/CSS-news/2020/06/the-instrumentalization-of-religion-in-conflict.html.

Lederach, John Paul. 1997. Building Peace: Sustainable reconciliation in divided societies. Washington, DC: US Institute of Peace Press.

Liow, Joseph Chinyong. 2016. “Thailand’s Southern Border Provinces: Constructing narratives and imagining Patani Darussalam.” In Religion and Nationalism in Southeast Asia, 99-134. Cambridge: Cambridge University Press.

Marcus, Benjamin Pietro. 2016. “Six Guidelines for Teaching about Religion.” EducationWeek, April 4, 2016. Accessed September 8, 2022. https://www.edweek.org/education/opinion-six-guidelines-for-teaching-about-religion/2016/04.

Ombati, Mokua. 2015. “Women Transcending ‘Boundaries’ in Indigenous Peacebuilding in Kenya’s Sotik/Borabu Border Conflict.” Multidisciplinary Journal of Gender Studies 4(1): 637-661.

Oxfam. 2020. Transforming Power to Put Women at the Heart of Peacebuilding: A collection of regional-focused essays on feminist peace and security. UK: Oxfam. DOI: 10.21201/2020.6447.

Panjor, Fareeda, and Nurainee Jangoe. 2021. Local Women and Peacebuilding in Thailand’s Deep South: Perspectives from the Peace Survey. ASEAN-IPR Working Paper Series on Peace and Conflict Resolution – Issue 2021 No.4. https://asean-aipr.org/resources/workingpaperseries4/.

Downloads

Published

2022-06-30